Pierwsze dane ministerstwo podało już na początku czerwca, ale nie ze wszystkich komisji radcowskich. Ostatecznie, jak poinformowano, na egzaminie adwokackim wynik pozytywny uzyskało 86,8 proc. zdających - tj. 1170 osób, a negatywny - 178 zdających. Najwyższy poziom zdawalności był w grupie aplikantów, którzy przystąpili do egzaminu bezpośrednio po ukończeniu aplikacji – 93 proc., natomiast wśród osób uprawnionych do przystąpienia do egzaminu z innych tytułów niż ukończenie aplikacji egzamin zdało 68,4 proc.
Wynik pozytywny z egzaminu radcowskiego uzyskało 83,1 proc. zdających - 1571 osób, a wynik negatywny 320. Najlepszy wynik osiągnęli aplikanci, przystępujący do egzaminu bezpośrednio po ukończeniu aplikacji, wśród których zdało 91,2 proc., podczas gdy zdawalność w kategorii osób uprawnionych do przystąpienia do egzaminu z innych tytułów wyniosła 62 proc.
Czytaj: Od "gały" na egzaminie prawniczym można się odwołać >>
Z czym trudności?
Jeśli chodzi o egzamin adwokacki, najwięcej trudności przysporzyło zdającym rozwiązanie zadania z prawa karnego, z którego wystawiono 83 oceny niedostateczne oraz z prawa cywilnego i gospodarczego (odpowiednio 65 i 64 oceny niedostateczne). Najłatwiejsze okazały się zadania z prawa administracyjnego (24 oceny niedostateczne) i z zasad wykonywania zawodu i zasad etyki, z którym nie poradziło sobie 6 zdających.
W przypadku kandydatów na radców prawnych najtrudniejsze okazało się zadanie z prawa cywilnego, z którego wystawiono 150 ocen niedostatecznych, następnie z prawa karnego i gospodarczego (odpowiednio 124 i 122 oceny niedostateczne). Najmniej trudności przysporzyło zdającym rozwiązanie zadań z prawa administracyjnego (29 ocen niedostatecznych) oraz z zasad wykonywania zawodu i zasad etyki (9 ocen niedostatecznych).
Zadania z prawa karnego i cywilnego polegały na sporządzeniu apelacji w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta. W przypadku prawa gospodarczego, zadaniem było sporządzenie umowy lub pozwu w oparciu o opracowane stany faktyczne, zaś w przypadku prawa administracyjnego – sporządzenie skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego w oparciu o opracowane na potrzeby egzaminu akta. Rozwiązanie zadań z zasad wykonywania zawodu i zasad etyki polegało na sporządzeniu opinii prawnej na podstawie opracowanych stanów faktycznych.
Oblany egzamin i co dalej?
Niezdanie egzaminu radcowskiego lub adwokackiego nie oznacza od razu rocznego oczekiwania na możliwość podejścia do kolejnego. Można się odwoływać, i choć ta droga nie jest łatwa, zdarza się, że odwołania zostają uwzględnione. Przede wszystkim trzeba poczekać. Komisje egzaminacyjne podejmują bowiem uchwały o wyniku egzaminu adwokackiego i radcowskiego większością głosów w obecności wszystkich członków komisji egzaminacyjnej. Następnie taka uchwała jest doręczana zdającemu, a jej odpis ministrowi sprawiedliwości, prezesowi Krajowej Rady Radców Prawnych, właściwej radzie okręgowej izby radców prawnych, prezesowi Naczelnej Rady Adwokackiej, izbom adwokackim oraz dołączana jest do akt osobowych zdającego.
Potem minister sprawiedliwości publikuje w Biuletynie Informacji Publicznej imiona i nazwiska osób, które uzyskały pozytywny wynik z egzaminów oraz imiona ich rodziców. Co więcej, z przebiegu egzaminu sporządza się niezwłocznie protokół, który podpisują członkowie komisji egzaminacyjnej uczestniczący w egzaminie, mogą też zgłaszać uwagi do protokołu. Potem ta dokumentacja trafia do właściwej rady okręgowej i znowu sporządza się protokół. Kopię protokołu z przebiegu egzaminu oraz kopię protokołu z przekazania dokumentacji przekazuje ministrowi sprawiedliwości w terminie 7 dni od dnia sporządzenia.
Kiedy już zdający otrzyma uchwałę, ma 14 dni na odwołanie się do Komisji Egzaminacyjnej II stopnia przy Ministrze Sprawiedliwości. W skład takich komisji - dla radców i dla adwokatów wchodzi po 9 członków, w tym po 4 wskazanych przez KRRP i NRA.
Odwołać można się od każdej części
Warto przy tym pamiętać, że odwołanie przysługuje od każdej niezdanej części. Wygrać przed komisją egzaminacyjną drugiego stopnia w sporze o wynik egzaminu radcowskiego czy adwokackiego jest jednak trudno. Komisja ta może np. poprawić ocenę, gdy dostrzeże pozytywne elementy pracy, które zostały pominięte przez egzaminatorów. Co ważne, zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, każda sprawa dotycząca ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego (radcowskiego) jest sprawą indywidualną w rozumieniu art. 1 ust. 1 k.p.a., co oznacza, że sprawa taka nigdy nie jest rozpatrywana porównawczo, ponieważ uchwała komisji egzaminacyjnej konkretyzuje normy prawa materialnego wyłącznie w odniesieniu do indywidualnie oznaczonego zdającego i w jego wyłącznie sprawie. Jak orzekł NSA w wyroku z z 1 kwietnia 2015 r., sama okoliczność różnicowania ocen wystawionych przez egzaminatorów oraz poszczególne komisje egzaminacyjne, jak również siły przedstawianej przez nich argumentacji, jest rzeczą naturalną, gdyż nie jest możliwe ustalenie idealnych kryteriów ocen. Te naturalne różnice uwzględnił zresztą ustawodawca w art. 36(4) ust. 10 ustawy o radcach prawnych przyjmując stosowny system dokonywania tych ocen (sygn. akt VI SA/Wa 4228/14).
Uchwała komisji odwoławczej jest podejmowana większością 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy członków komisji odwoławczej. Też może zostać zakwestionowana. Przysługuje od niej skarga do sądu administracyjnego, ponieważ do postępowania przed komisją odwoławczą stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Później sprawą zająć może się Naczelny Sąd Administracyjny.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.