Słownik powstaje współpracy pomiędzy Krajową Izbą Radców Prawnych, Pracownią Lingwistyki Migowej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego a Instytutem Spraw Głuchych. Celem jest opracowanie pierwszego słownika terminów prawniczych w polskim języku migowym. Słownik ten, odpowiednio spopularyzowany, z pewnością zwiększy bezpieczeństwo prawne osób głuchych, ułatwi prawnikom precyzyjne rozpoznanie potrzeb klientów i świadczenie pomocy prawnej oraz odegra istotna rolę w ograniczeniu wykluczenia prawnego osób posługujących się polskim językiem migowym.

W poniedziałek 28 listopada br. podczas konferencji na Uniwersytecie Warszawskim została zaprezentowana testowa wersja słownika. Wersja ostateczna będzie gotowa w połowie 2024 roku – wówczas słownik wraz z pełną bazą filmów hasłowych i przykładowych zostanie udostępniony do pobrania na urządzenie użytkownika z możliwością użycia w innych aplikacjach.

 

Opracowaniem słownika zajmuje się kierowany przez prof. UW dr. hab. Pawła Rutkowskiego zespół Pracowni Lingwistyki Migowej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, w ramach projektu naukowego zatytułowanego „Leksykografia dla społeczeństwa: słownik terminów prawniczych i medycznych w polskim języku migowym”, który otrzymał finansowanie Ministerstwa Nauki i Edukacji w programie „Nauka dla społeczeństwa”.

Niełatwa pomoc prawna osobom głuchym

Otwierając konferencję prof. Rutkowski wskazał, że nie byłoby tej inicjatywy bez zaangażowania samorządu radców prawnych. - To właśnie radcowie prawni dostrzegli braki w terminologii prawniczej w polskim języku migowym. Wielu prawników z codziennej praktyki wie, że udzielanie pomocy prawnej osobom głuchym wiąże się z różnymi problemami, których źródłem są m.in. bardzo istotne luki w terminologii prawniczej w PJM. Brak specjalistycznej terminologii stanowi ponadto zagrożenie dla bezpieczeństwa prawnego osób głuchych, które każdego dnia są stronami czynności prawnych w obrocie gospodarczym, sprawach sądowych i administracyjnych - mówił.

- W polskich warunkach osoby głuche nadal są zbyt często wykluczane komunikacyjnie, a ich interesy nie są należycie zabezpieczone. Jako środowisko prawnicze nie możemy i nie chcemy się na to zgodzić. Stworzenie słownika, który zaproponuje fizyczną formę dla najważniejszych pojęć prawnych będzie jak klucz otwierający drzwi do prawnego bezpieczeństwa głuchych. Dzięki temu głusi będą mogli lepiej wyrazić swoje potrzeby, a my, radcowie prawni, pełniej zrozumieć swoich klientów i skuteczniej wyjaśniać podejmowane działania. Jestem zaszczycony, że jako Krajowa Izba Radców Prawnych możemy włączyć się w przygotowanie słownika terminów prawniczych w PJM. Tym bardziej że w tym roku obchodzimy jubileusz 40-lecia istnienia naszego zawodu – zawodu, który w swoje DNA ma wpisaną troskę o człowieka - powiedział prezes Krajowej Rady Radców Prawnych Włodzimierz Chróścik.

Tysiąc haseł wraz z filmami w PJM oraz ich transkrypcjami

Efektem projektu będzie obszerny multimedialny słownik dostępny online, zbierający funkcjonujące już znaki migowe oraz proponujący nowe specjalistyczne pojęcia, które dotąd nie miały swoich jednoznacznych odpowiedników PJM. Publikacja będzie pełniła zarówno rolę deskryptywną (dokumentacyjną), jak i preskryptywną (poprzez rekomendowanie nowego standardu leksykalnego). Opracowywany słownik będzie pierwszym zbiorem terminów prawniczych w polskim języku migowym. Docelowo zostanie w nim zgromadzone ok. 1000 haseł wraz z filmami w PJM oraz ich transkrypcjami (kilkoma tysiącami filmów z nagraniami tekstów migowych).