Patrycja Rojek-Socha: Raport z badania "Koronawirus a rynek prawniczy"  profesora Ryszarda Sowińskiego, pokazuje że kancelarie radcowskie generalnie lepiej sobie radzą z sytuacją niż kancelarie adwokackie. Zaskoczenie?

Maciej Bobrowicz: Kto jest lepszy, a kto gorszy to dyskusje akademickie, ale kiedy przychodzi kryzys następuje zwykle weryfikacja rynkowa jaka jest prawda. I okazało się, że kancelarie radcowskie są lepsze. Więcej - one nie tylko radzą sobie lepiej w kryzysie, ale także radziły sobie tak przed pandemią.  Świadczą o tym dane, które wynikają z raportu, a dotyczą przychodu netto kancelarii - odrzucając skrajne dane - to w czasach przedkryzysowych przychód netto kancelarii radcowskich był wyższy niż adwokackich o około 15 proc.

 

Z czego to wynika?

Na pewno jest to efekt naszego podejścia do zawodu. Od dłuższego czasu - jako samorząd - kładziemy  nacisk na rozwój umiejętności marketingowych i zarządzania kancelariami. Niedawny raport KRRP dotyczący strategii rynkowych kancelarii pokazał kierunki działania. Zmieniliśmy program aplikacji zwiększając liczbę godzin z zarządzania kancelarią. Wszystko to wpływa na to, że w sytuacjach kryzysowych potrafimy się lepiej odnaleźć niż konkurencja.

Czytaj w LEX: „Pozwy zbiorowe” jako odpowiedź na czasy „niedyspozycji” wymiaru sprawiedliwości w czasach epidemii koronawirusa >

Mimo wszystko koronawirus jest odczuwalny także dla kancelarii radcowskich. Jak samorząd zamierza im pomagać?

Wdrożyliśmy w KRRP zarządzanie kryzysowe już w momencie gdy pandemia rozpoczęła się w Europie: przygotowaliśmy procedury działania, regulaminy pracy na odległość. Nawet przeprowadziliśmy "próbę generalną" sprawdzając czy ten system będzie działał. Była jednak oczywista bariera - nie mogliśmy podejmować uchwał na odległość, zarówno Krajowa Rada Radców Prawnych jak i prezydium - w ustawie o radcach prawnych takiej możliwości po prostu nie było.

Czytaj: COVID-19 uderza w rynek prawniczy, kancelarie walczą o przetrwanie>>

To się zmieniło.

Tak, wystąpiliśmy z propozycją zmiany ustawy i przekonaliśmy polityków do tego rozwiązania. Podjęliśmy już niemal 100 uchwał w trybie online. Uchwał, które są niezwykle istotne dla radców prawnych w dobie kryzysu. Z powodzeniem korzystamy z nowych technologii - 16 osobowe prezydium regularnie komunikuje się w formie wideokonferencji.

Czytaj w LEX: Wpływ epidemii Covid-19 (koronawirusa) na toczące się cywilne postępowania sądowe >

Jeżeli chodzi o dotychczas wprowadzane zmiany, co było najważniejsze z punktu widzenia radców prawnych i co ułatwia utrzymanie się - kolokwialnie mówiąc - na powierzchni?

Najważniejsze było to, by pomoc z tarczy antykryzysowej objęła mikroprzedsiębiorców, czyli także kancelarie radcowskie. 17 marca wystąpiłem do Prezesa Rady Ministrów z wnioskiem o objęcie radców prawnych tym systemem i to również się udało. Występowaliśmy do Ministerstwa Sprawiedliwości o to by można było dokonywać porad w ramach nieodpłatnej pomocy prawnej online i te propozycje również zostały uwzględnione.

Czytaj w LEX: Prawa i obowiązki pełnomocników procesowych w praktyce w związku z koronawirusem >

Co jest dziś najważniejsze?

Jest wiele takich kwestii. Główny Inspektor Sanitarny wydał dla przedsiębiorców instrukcje dotyczące funkcjonowania w czasie COVID-19, naszym zdaniem powinien to też zrobić dla sądów. Pierwszoplanowe jest "odmrożenie wymiaru sprawiedliwości" poprzez umożliwienie nadawania i odbierania pism procesowych w trybie online i przeprowadzanie e-rozpraw. Nie tylko w sprawach wyjątkowych, ale we wszystkich. Tak jak dzieje się to już dziś w wielu europejskich państwach.

Czytaj w LEX:

Koronawirus jako siła wyższa a umowy cywilnoprawne >

Koronawirus jako siła wyższa a odpowiedzialność za szkodę >

Radcy są do tego przygotowani?

Ankieta, którą przeprowadziliśmy wskazuje, że większość radców prawnych popiera ten sposób prowadzenia rozpraw we wszystkich instancjach. Są również zgodni, że powinno to obejmować wszystkie postępowania we wszystkich instancjach. 99 proc. radców prawnych - wykonujących zawód - ma dostęp do internetu w miejscu pracy. Technologicznie są więc przygotowani. KRRP zaś powzięła szereg inicjatyw mających na celu wsparcie radców prawnych.
Pierwszy filar to wsparcie informacyjne: poradnik jak się komunikować na odległość w formie wideokonferencji, kolejne dotyczyły pomocy państwa dla kancelarii radcowskich i tych radców, którzy wykonują umowę o pracę. Na naszej stronie internetowej na bieżąco udostępniamy też zmiany w prawie dotyczące regulacji pandemicznych. Drugi filar to jest wsparcie kompetencyjne - pomoc w nabyciu niezbędnych umiejętności w trudnych czasach. To seria seminariów konsultacyjnych m.in. webinariów z profesorem Ryszardem Sowińskim. A zainteresowanie nimi jest ogromne. Trzeci filar to zarządzanie stresem w trudnych czasach - seria webinariów konsultacyjnych ze znanymi autorytetami z tej dziedziny. W tej złożonej sytuacji bowiem stres jest jednym z najistotniejszych czynników wpływających na efektywność pracy prawników.

Czytaj: Trela: Epidemia uderza w kancelarie - szansą zmiany w działaniu i "odmrożenie" sądów>>

Czytaj w LEX: Funkcjonowanie kancelarii prawnej i środki prawne w praktyce w sytuacji stanu zagrożenia epidemicznego koronawirusem >

A co z pozyskiwaniem klientów, jak się przygotować do sytuacji na "po koronawirusie"?

Nie chodzi tu o przygotowanie na to co będzie po koronawirusie. Działać trzeba już teraz. Zresztą w raporcie widać, że są przyjmowane dwie postawy - pierwsza reaktywna to znaczy czekamy aż się to skończy. Może jednak okazać się, że wtedy będzie za późno i klientów już nie ma. Druga postawa jest proaktywna - to utrzymywanie relacji z klientami poprzez wideokonferencje, praca zdalna i poszukiwanie nowych szans.

Czytaj w LEX: Definicja i rozpatrywanie przez sądy spraw pilnych w dobie koronawirusa i regulacji z tzw. tarczy antykryzysowej >

Radcy prawni powinni być elastyczni w swoim działaniu? Pojawią się obszary, w których będzie znacznie więcej pracy?

Oczywiście. Przede wszystkim będzie to cały obszar stosowania prawa w związku z obecną sytuacją. Ono nie jest całkowicie jednoznaczne i wymaga interpretacji. Przedsiębiorcy czy klienci, którzy do nas trafiają nie są w stanie sobie z tym poradzić. Drugi to konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania umów w związku z wystąpieniem pandemii, i trzeci związany z obrotem wierzytelnościami. Pojawiają się też nowe szanse rynkowe. Prawnicy idą za biznesem. W związku z tym jeśli pojawią się nowe usługi online - to i one wymagać będą wsparcia prawników.

Czytaj w LEX: Funkcjonowanie sądów i wymiaru sprawiedliwości w obliczu koronawirusa >

Czytaj: Prof. Sowiński: COVID-19 przeminie, kancelarie prawne muszą myśleć o przyszłości>>

Możemy podać przykłady?

Telemedycyna. Dzisiaj medyczne usługi online wynikają z potrzeby chwili, ale przecież - jeśli sytuacja się ustabilizuje, to z pewnością się upowszechnią. Kolejna kwestia - nowe technologie komunikowania, które pozostaną z nami na stałe. Wielu przedsiębiorców przyzwyczaiło się do działania online i inni będą poszukiwać nowych rozwiązań technologicznych. Powstaną nowe technologie, aplikacje, oprogramowania. To jest szansa dla tych, którzy je rozumieją i będą mogli doradzać tym, którzy będą je tworzyć i tym którzy będą z nich korzystać.

Czytaj w LEX: Doręczenia w postępowaniach sądowych w dobie COVID-19 (koronawirusa) >

 

Będą takie kancelarie, które nie przetrwają?

Nie jesteśmy samotną wyspą na rynku. Jeśli upadały duże firmy, koncerny -  w tym przecież i nasi klienci, to niektórym z nas może się nie udać przetrwać. Jak duża będzie tego skala? Mam nadzieję, że niewielka, ale wierzę mimo wszystko, że po pandemii wrócą na rynek. Większości powinno się udać. Chcę podkreślić, że nie pozostawimy samych sobie tych z nas którzy w związku z pandemią znaleźli się w sytuacji krytycznej. Mogą składać wnioski o umorzenie składek i o pomoc socjalną. Dla potrzeb seniorów funkcjonuje przy KRRP specjalny fundusz pomocy socjalnej. Dodam, że radcowie prawni i aplikanci silnie zaangażowali się w pomoc seniorom w codziennych sprawunkach. To pokłosie inicjatywy olsztyńskiej izby, którą powieliliśmy w całym kraju. 

Czytaj w LEX: Mediacja w erze Covid-19 (koronawirusa) >

Co teraz jest najważniejsze?

Oczywiście odblokowanie sądownictwa. Przy czym radcy prawni i w tym zakresie są w lepszym położeniu, bo kancelariom radcowskim jedynie ok. 40 proc. dochodu netto generują sprawy sądowe. Więc mają większe szanse przetrwania - to efekt przemyślanej strategii rynkowej: dywersyfikacji przychodów. Dziś jest niepowtarzalna szansa przyspieszenia wdrażania e-sądownictwa. Są narzędzia technologiczne, część sądów jest wyposażonych w możliwości posiedzeń sądów, istnieją oprogramowania, których można użyć do przeprowadzenia rozpraw na odległość. Europa zaczyna wdrażać te regulacje nie jako coś przejściowego ale na stałe. Dlaczego nie podjąć takiego wyzwania w Polsce? Jest też możliwość systemowego uruchomienia mediacji, która czeka ciągle na swoją szansę. Jeśli nic się nie zmieni i sądy nie zostaną uruchomione przy wykorzystaniu nowych technologii - to stracimy tę niepowtarzalną szansę i sądy pogrzebie lawina nowych i zaległych spraw.

Czytaj w LEX: Odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody w trakcie pandemii > 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.