W przedmiotowej sprawie, obywatel Indii podróżował z Moskwy do Rygi linią lotniczą Air Baltic. Podczas kontroli granicznej na lotnisku w Rydze obywatel ten okazał ważny paszport indyjski bez wizy oraz unieważniony indyjski paszport, w którym umieszczona była ważna wiza jednolita wydana przez Włochy. Obywatelowi Indii zakazano wjazdu na terytorium łotewskie z uwagi na brak ważnej wizy.

Administracja łotewska nałożyła na Air Baltic grzywnę w wysokości 2000 łatów łotewskich (około 2850 EUR) z uwagi na przewiezienie na Łotwę osoby bez dokumentów podróży koniecznych do przekroczenia granicy. Air Baltic zakwestionowała nałożoną grzywnę przed łotewskim sądem. Administrativa apgabaltiesa (okręgowy sąd administracyjny, Łotwa), do którego wniesiona została sprawa, zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy unieważnienie paszportu pociąga za sobą automatycznie nieważność wizy jednolitej wydanej przez organ państwa członkowskiego i umieszczonej w tym paszporcie. Trybunał miał również rozstrzygnąć, czy w świetle prawa Unii (kodeksu granicznego Schengen i kodeksu wizowego), obywatele państw trzecich powinni, do celów wjazdu na terytorium Unii, przedstawić ważną wizę w ważnym dokumencie podróży oraz czy Łotwa mogła przewidzieć taki warunek w przepisach krajowych.

W ogłoszonym wyroku Trybunał orzekł, w odpowiedzi na pytanie pierwsze, że zgodnie z kodeksem wizowym wyłącznie właściwe organy państwa członkowskiego mogą unieważnić wizę. Wynika stąd w rozważanym przypadku, że unieważnienie paszportu przez władze indyjskie nie może powodować z mocy prawa unieważnienia lub cofnięcia wizy wydanej przez Włochy.

W odniesieniu do kwestii, czy obywatele państw trzecich powinni bezwzględnie posiadać ważną wizę w ważnym dokumencie podróży, Trybunał przypomniał, że zgodnie z kodeksem granicznym Schengen, wjazd obywateli państw trzecich na terytorium Unii jest w szczególności uzależniony od spełnienia dwóch warunków obejmujących odpowiednio okazanie ważnego dokumentu podróży oraz posiadanie ważnej wizy.

W sytuacji takiej jak w rozważanej sprawie, Trybunał stwierdził, że prawodawca Unii nie miał na celu wyłączenia wszelkich możliwości wjazdu na terytorium Unii. Trybunał zauważył zatem, że jeżeli państwo członkowskie wydające wizę nie uznaje przedstawionego mu dokumentu podróży, wiza, zgodnie z kodeksem wizowym, może być umieszczona na oddzielnym blankiecie, a nie w dokumencie podróży. Ponadto formularz, który organy kontroli granicznej muszą wypełnić w celu upewnienia się, że spełnione zostały warunki wjazdu nie zawiera żadnego pola pozwalającego na uzasadnienie odmowy wjazdu przez fakt, że ważna wiza nie jest umieszczona w ważnym dokumencie podróży. Wreszcie Trybunał orzekł, że okazanie dwóch różnych dokumentów podróży nie stawia właściwych organów w sytuacji, w której nie mogłyby one przeprowadzić, na rozsądnych warunkach, koniecznych kontroli uwzględniając informacje wynikające z obu przedstawionych im dokumentów podróży. Trybunał uznał na tej podstawie, że ważne wizy nie muszą być koniecznie umieszczone w ważnym dokumencie podróży.

W odpowiedzi na ostatnie pytanie Trybunał stwierdził, że Łotwa nie mogła uzależnić wjazdu obywatela państwa trzeciego od warunku, zgodnie z którym ważna wiza musi być koniecznie umieszczona w ważnym dokumencie podróży. Państwa członkowskie nie dysponują bowiem zakresem swobodnego uznania pozwalającym im odmówić wjazdu obywatelowi państwa trzeciego na podstawie warunku, który nie jest przewidziany w kodeksie granicznym Schengen. W związku z tym żaden z przepisów tego kodeksu nie pozwala państwom członkowskim na ustanowienie dodatkowych warunków wjazdu, gdyż wykaz tych warunków ma charakter wyczerpujący.

Tak wynika z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 4 września 2014 r., w sprawie C-575/12 Air Baltic Corporation AS / Valsts robežsardze.

Źródło: curia.europa.eu,