Polska procedura kasacyjna, tak jak ukształtowało ją orzecznictwo Sądu Najwyższego wymaga w sposób jednolity, aby kasacja została sporządzona i wniesiona przez adwokata lub radcę prawnego, ustala terminy dla wniesienia skargi kasacyjnej i ściśle interpretuje zasady biegu tych terminów, przyzwala adwokatowi z urzędu na odmowę wniesienia kasacji, która – w jego przekonaniu

– jest niedopuszczalna lub pozbawiona wszelkich szans powodzenia.Skutki takiej odmowy zostały natomiast ujęte odmiennie w poszczególnych procedurach: w przypadku postępowania cywilnego skutkiem może być nawet całkowite pozbawienie jednostki realnej szansy dostępu do sądu kasacyjnego. Bieg terminu do wniesienia skargi kasacyjnej rozpoczyna się bowiem od doręczenia orzeczenia sądu drugiej instancji z uzasadnieniem stronie, która żądała doręczenia. Termin ten biegnie, niezależnie od tego, czy strona była zastępowana przez adwokata, radcę prawnego, czy też musi dopiero udzielić mu pełnomocnictwa lub wystąpić o jego ustanowienie przez sąd. Zgłoszony w czasie biegu terminu do wniesienia skargi kasacyjnej wniosek strony o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego z urzędu nie przerywa ani też nie powoduje przedłużenia tego terminu. W postępowaniu karnym orzecznictwo SN wypracowało bardziej jednoznaczne standardy – jednostka nie jest zasadniczo narażona na pozbawienie prawa do sądu z powodu braku czasu na wniesienie kasacji, gdyż odmowa adwokata sporządzenia i wniesienia kasacji powoduje, że termin na jej wniesienie biegnie od początku od daty poinformowania jednostki o odmowie sporządzenia i wniesienia kasacji – nie oznacza to jednak, że nie musi ona spełniać określonych wymagań jakościowych. Efektem tych unormowań i praktyki ich stosowania są liczne sytuacje, gdy odmowa wniesienia kasacji przez adwokata z urzędu prowadzi – ze względu na sytuację majątkową zainteresowanego lub ze względu na upływ terminów – do utraty możliwości wykorzystania tego środka procesowego.
Według Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ustanowienie wymogu, aby jednostkę reprezentował przed sądem kasacyjnym adwokat samo w sobie nie stanowi naruszenia Europejskiej Konwencji Praw Człowieka. Jest to bowiem uzasadnione szczególnym stopniem prawniczego skomplikowania tej procedury. Niemniej jednak Autorka jest pracownikiem naukowym Katedry Prawa Konstytucyjnego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie.

Artykuł ”Odmowa wniesienia skargi kasacyjnej przez adwokata z urzędu w świetle orzecznictwa ETPCz w sprawach polskich" ukazał się w miesięczniku "Europejski Przegląd Sądowy" nr 3/2010>>> #remove_this_link