Adwokaci i radcy wskażą kandydata na prokuratora generalnego

Naczelna Rada Adwokacka i Krajowa Rada Radców Prawnych będą mogły wskazać kandydata na prokuratora generalnego, co więcej ich przedstawiciele wejdą w skład Krajowej Rady Prokuratorów - to zmiany, które po konsultacjach i opinii Komisji Weneckiej wprowadzono do projekt noweli Prawa o Prokuraturze, rozdzielającego funkcję prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości. Jest on już na końcowym etapie prac rządu.

Projekt nowelizacji Prawa o prokuraturze trafił do opiniowania 30 lipca. Zakłada rozdzielenie funkcji prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości co oceniają pozytywnie Adwokatura i KRRP, oprócz tego m.in. likwidację Prokuratury Krajowej. Zgodnie z regulacją na stanowisko prokuratora generalnego mogłaby zostać powołana osoba, która ma co najmniej 20-letni staż jako prokurator lub sędzia w stanie czynnym. Określa też kompetencje i skład Krajowej Rady Prokuratorów.

Czytaj: Adwokat na prokuratora generalnego? Adwokatura widzi taką możliwość>>

Zmiany w projekcie

Przypomnijmy zgodnie z projektem prokuratora generalnego ma powoływać Sejm, za zgodą Senatu, a uchwałę w tym zakresie ma podejmować bezwzględną większością głosów. Wstępna propozycja zakładała, że kandydatów na prokuratora generalnego mieliby zgłaszać marszałkowi Sejmu:

• grupa co najmniej 35 posłów;
• grupa co najmniej 15 senatorów;
• Krajowa Rada Prokuratury, spośród osób które uzyskały poparcie co najmniej 60 prokuratorów w stanie czynnym;
• Rada Główna Nauki i Szkolnictwa Wyższego;
• organizacje pozarządowe, których zadania statutowe obejmują działania związane z ochroną zasady demokratycznego państwa prawnego, ochrony praworządności i praw człowieka oraz które realizowały te zadania przez okres co najmniej 3 lat poprzedzających dzień zgłoszenia kandydata.

NRA w swojej opinii wskazywała, że powinny też być uwzględnione samorządy adwokacki i radcowski. - Głos przedstawicieli tych środowisk jest szczególnie ważny, bo pochodzi od praktyków, którzy kandydata na przyszłego prokuratora generalnego mogą i powinni zgłosić, uwzględniając nie tylko jego kompetencje merytoryczne, ale także jego aktywności i postawy jako praktyka prawa, w relacjach ze wszystkimi pozostałymi uczestnikami wymiaru sprawiedliwości, co przy wykonywaniu funkcji prokuratora generalnego ma znaczenie, którego nie można zbagatelizować. Z pewnością więc te źródła rekomendacji i wskazań stanowić mogłyby by istotne inspiracje przy dokonywaniu wyboru - zaznaczała w swoim stanowisku NRA.

Po zmianach kandydatów na Prokuratora Generalnego będą zgłaszać Marszałkowi Sejmu: 

• grupa co najmniej 35 posłów; 
• grupa co najmniej 15 senatorów; 
• Krajowa Rada Prokuratury, spośród osób które uzyskały poparcie co najmniej 60 prokuratorów w stanie czynnym; 
• organizacje pozarządowe, których zadania statutowe, przez okres co najmniej 3 lat poprzedzających dzień zgłoszenia kandydata, obejmują działania związane 
• z ochroną zasady demokratycznego państwa prawnego, ochrony praworządności i praw człowieka; 
• Naczelna Rada Adwokacka; 
• Krajowa Rada Radców Prawnych. 

Taka sama zmiana zostaje wprowadzona w zakresie składu Krajowej Rady Prokuratorów. Zgodnie ze zmienionym projektem w jej skład wchodzić będą:  

• przedstawiciel wybrany przez zebranie prokuratorów Prokuratury Generalnej, będący prokuratorem; 
• przedstawiciele wybrani przez zgromadzenia prokuratorów w prokuraturach regionalnych, będący prokuratorami – po jednym z każdej prokuratury regionalnej; 
• przedstawiciel wybrany przez zebranie prokuratorów Instytutu Pamięci Narodowej; 
• przedstawiciel Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej; 
• przedstawiciel Marszałka Sejmu; 
• przedstawiciel Marszałka Senatu; 
• przedstawiciel Ministra Sprawiedliwości; 
• przedstawiciel Krajowej Izby Radców Prawnych; 
• przedstawiciel Naczelnej Rady Adwokackiej; 
• przedstawiciel Krajowej Rady Sądownictwa, będący sędzią. 

Prokuratorzy przeciwni, konflikt interesów

O zmiany zapytaliśmy m.in. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników RP. - Nie ma zgody środowiska prokuratorskiego na to aby przedstawiciele innych zawodów prawniczych, najczęściej nasi przeciwnicy procesowi, uczestniczyli w procedurze wyboru prokuratora generalnego. To tak jakby prokuratorzy brali udział w wyborze prezesów Naczelnej Rady Adwokatury czy Krajowej Izby Radców Prawnych. Podobna ocena dotyczy uzupełnienia składu KRP o adwokatów i radców prawnych. Mamy tu oczywistą kolizje interesów procesowych. Trudno sobie wyobrazić aby adwokat mający taki interes jako obrońca oskarżonego miał mieć wpływ np na sprawy kadrowe w prokuraturze - wskazuje Jacek Skała, przewodniczący Związku.

Dodaje, że w uzupełnionym projekcie nadal znajdują się "restrykcyjne przepisy kagańcowe, które należy natychmiast uchylić". - Brak również oczywistych rozwiązań w obszarze samorządu zawodowego. Wyboru przedstawicieli do KRP dokonywać bowiem mają zgromadzenia w prokuraturach regionalnych, w skład których wchodzą z urzędu prokuratorzy funkcyjni. Oznacza to, że grupa rządząca obecnie prokuraturą, de facto kształtować będzie skład KRP, która posiada kluczową rolę w wyborze przyszłego prokuratora generalnego. W tych wyborach głos każdego prokuratora musi być równie niezależnie od tego, czy pełni funkcje i na którym szczeblu organizacyjnym pełni obowiązki. Obecne rozwiązania dyskryminują i marginalizują prokuratorów prokuratur rejonowych - podsumowuje.

Czytaj: Zakamuflowana czystka czy konieczna reforma prokuratury >> 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.