Pytanie Użytkownika LEX Prawo Oświatowe: Czy funkcjonariusz policji musi przedstawiać w szkole zaświadczenie o niekaralności z KRK? Rodzic ucznia klasy pierwszej będzie przeprowadzał zajęcia w klasach dotyczące pracy policji i bezpieczeństwa. Czy wystarczy sam fakt, że jest policjantem, czy też musi dostarczać takie zaświadczenie do dyrekcji szkoły?
ODPOWIEDŹ
Policjant, tak samo jak nauczyciel, aby wykonywać swój zawód, musi przedstawić zaświadczenie o niekaralności. Tymczasem nauczyciel musi przedstawiać zaświadczenie o niekaralności nie tylko na podstawie art. 10 ust. 8a ustawy z 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela, ale i na podstawie art. 21 ust. 2 w zw. z ust. 1 ustawy z 13.05.2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym – dalej u.p.z.p.s.
Taka sama sytuacja normatywna dotyczy innych zawodów zaufania społecznego, w tym policjantów. Jeżeli z obowiązku wskazanego w treści art. 21 ust. 2 u.p.z.p.s. mają być zwolnieni przedstawiciele określonych zawodów, ustawa w tym zakresie powinna być znowelizowana.
Wzory dokumentów - LEX:
- Oświadczenie o niekaralności w przypadku braku możliwości przedstawienia danych z rejestrów >
- Oświadczenie o krajach zamieszkania >
- Podanie danych w celu sprawdzenia, czy dana osoba, która ma podjąć działalność na rzecz dzieci, nie widnieje w Rejestrze sprawców przestępstw na tle seksualnym >
Kogo dotyczy obowiązek uzyskania informacji z Rejestru przed zatrudnieniem
Zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s. obowiązki określone w art. 21 ust. 2-8 u.p.z.p.s. dotyczą szeroko rozumianej pracy lub działalności z dziećmi, nakierowanych na:
- wychowanie,
- edukację,
- wypoczynek,
- leczenie,
- świadczenie porad psychologicznych,
- rozwój duchowy,
- uprawianie sportu,
- realizację innych zainteresowań przez małoletnich,
- opiekę nad małoletnimi.
W myśl art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s. obowiązki określone w art. 21 ust. 2-8 u.p.z.p.s. występują:
- przed nawiązaniem stosunku pracy,
- przed dopuszczeniem osoby do innej działalności.
Pracodawca sprawdza, czy osoba jest w Rejestrze
Na podstawie art. 21 ust. 2 u.p.z.p.s. pracodawca lub inny organizator uzyskuje informacje, czy dane osoby, o której mowa w art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s., są zamieszczone w Rejestrze z dostępem ograniczonym lub w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze. Obowiązek ten dotyczy pracodawcy lub organizatora określonej działalności.
W myśl art. 21 ust. 3 u.p.z.p.s. osoba podejmująca zatrudnienie lub działalność z dziećmi przedkłada pracodawcy lub organizatorowi informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie przestępstw określonych w rozdziale XIX i XXV ustawy z 6.06.1997 r. - Kodeksu karnego - dalej k.k., w art. 189a i art. 207 k.k. oraz w ustawie z 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, lub za odpowiadające tym przestępstwom czyny zabronione określone w przepisach prawa obcego.
Jeżeli praca mieści się w zakresie art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s., to dopiero wtedy aktualizują się obowiązki ustawowe wskazane w treści art. 21 ust. 2-8 u.p.z.p.s.
W związku z powyższym obowiązkowi o którym mowa w art. 21 ust. 2 i 3 u.p.z.p.s. podlegają nauczyciele, wolontariusze, pracownicy lub inne osoby, które w ramach swojej pracy wykonują z dziećmi pracę związaną z wychowaniem, edukacją, wypoczynkiem lub opieką nad nimi.
Jeżeli jednak dana osoba nie realizuje zajęć z dziećmi wyspecyfikowanych w treści art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s., wówczas nie podlega obowiązkom wskazanym w treści art. 21 ust. 2 i ust. 3 u.p.z.p.s.
Artykuł 21 u.p.z.p.s. nie zawiera norm wyłączających obowiązek sprawdzenia
Jak już wspomniano - przepis art. 21 u.p.z.p.s nie zawiera norm wyłączających obowiązek sprawdzenia w przypadku wystąpienia sytuacji epizodycznych, związanych np. z jednorazową obecnością danej osoby w szkole. Ustawa nie definiuje także bliżej pojęć wskazanych w treści art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s., a zwłaszcza pojęcia "działalności" ukierunkowanej do małoletnich.
Jeżeli więc np. policjant przedstawia wykład o wykonywanym przez siebie zawodzie, to czyni to w ramach określonej czynności edukacyjnej ukierunkowanej na realizację zainteresowań małoletnich, bo taki właśnie ma charakter jego obecność w szkole.
Z treści przepisu art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s. nie wynika, że policjant ma prowadzić zajęcia dydaktyczne w szkole.
Ponadto należy zauważyć także, że ustawa nie wyłącza żadnego zawodu spod obowiązku dokonania sprawdzenia, o którym mowa w art. 21 ust. 2 u.p.z.p.s., w tym zawodu policjanta, lub innych zawodów, do wykonywania których wymagana jest niekaralność.
Argument ten nie może utrzymać się i z tego powodu, że, jak już wspomniano powyżej, zawodem zaufania społecznego są również nauczyciele, których nie można ani zatrudnić, ani kontynuować zatrudnienia, w przypadku nauczyciela skazanego prawomocnie za przestępstwo umyślne, a mimo to ta grupa zawodowa jest objęta zakresem art. 21 u.p.z.p.s.
W związku z tym należy uznać, że każda wskazana powyżej działalność wyspecyfikowana w treści art. 21 ust. 1 u.p.z.p.s., która skierowana jest do dzieci i m.in. związana z edukacją lub innymi zainteresowaniami małoletnich, np. wykład przedstawiciela określonego zawodu, będzie aktualizowała po stronie dyrektora szkoły obowiązek wskazany w treści art. 21 ust. 2-8 u.p.z.p.s.
Więcej pytań i odpowiedzi znajdziesz w LEX Prawo Oświatowe:
- Czy pracownik firmy zewnętrznej, który wydaje obiady uczniom w szkole, powinien przedstawić dyrektorowi szkoły zaświadczenie o niekaralności? >
- Jakie warunki musi spełnić rodzic, aby być opiekunem na wycieczce szkolnej? W jakich rejestrach trzeba sprawdzić takiego rodzica? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.