Zmiana ustawy z 27.08.2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) znacznie rozszerzyła zakres kontroli sprawowanej przez dyrektorów placówek oświatowych. Zupełnie nowym obszarem jest zarządzanie ryzykiem. Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Finansów nr 23 z 16.12.2009 r. (Dz. Urz. MF Nr 15, poz. 84) jest ono jednym z elementów niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie zapewnienia realizacji i celów oraz w zakresie bezpieczeństwa.

Zarządzanie ryzykiem jest określonym rodzajem działalności przedsiębiorstwa, skierowanym na obniżenie wpływu ryzyka na funkcjonowanie danego podmiotu i podejmowanie odpowiednich środków przeciwdziałania oraz minimalizacji skutków ryzyka. W komunikacie Ministerstwa Finansów nr 23 z 16.12.2009 r. rozbite zostało na trzy standardy:

  • identyfikacja ryzyka (standard nr 7),
  • analiza ryzyka (standard nr 8),
  • reakcja na ryzyko (standard nr 9).

 

Kompleksowe wdrożenie mechanizmów kontroli zarządczej w tym zakresie oznacza potrzebę przyjęcia określonych rozwiązań. Podstawy do skutecznego zarządzania ryzykiem w placówce daje analiza ryzyka. Pozwala na określenie poziomu ryzyka w sposób jakościowy i ilościowy, dzięki czemu mogą być przedsięwzięte odpowiednie działania zapobiegawcze, polegające na eliminacji ryzyka, kontrolowaniu ryzyka i minimalizacji jego efektów. Analiza ryzyka przewidywać może podział ryzyka na kategorie oraz odpowiadające im możliwe do przeprowadzenia czynności przeciwdziałania. Poprzez analizę ryzyka należy przede wszystkim rozumieć identyfikację istniejących i potencjalnych zagrożeń. Analiza ryzyka polega na określeniu prawdopodobieństwa jego wystąpienia i jego wpływu na realizację zadań placówki. Tylko rzetelnie i dokładnie przeprowadzona analiza ryzyka może dać podstawę do przygotowania odpowiednich mechanizmów mających na celu redukcję prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka bądź zmniejszenia jego negatywnych skutków.
Definicja pojęcia

Słowo „ryzyko” może mieć klika źródeł pochodzenia:etymologię tego pojęcia wywodzi się przede wszystkim od włoskiego słowa risicare („odważyć się”). Zbliżone znaczenie mają również arabskie słowo risq czy łacińskie risicum. Greckie słowo rhiza odnosi się do niebezpieczeństw związanych z żeglowaniem w pobliżu niebezpiecznych wybrzeży. Chiński ideogram opisujący ryzyko składa się z dwóch części: pierwsza oznacza niebezpieczeństwo, a druga szansę, możliwość. Orientalna interpretacja wybiega więc nawet ponad tradycyjne, negatywne widzenie ryzyka.

Słowo „ryzyko” wiązane było bardzo często z niebezpieczeństwami zagrażającymi statkom, żeglarzom i handlowcom. Wyrażano je w pieniądzu, szczególnie kiedy chodziło o straty związane z handlem zamorskim. Ryzyko w języku potocznymoznacza jakąś miarę/ocenę zagrożenia czy niebezpieczeństwa wynikającego albo z prawdopodobnych zdarzeń od nas niezależnych, albo z możliwych konsekwencji podjęcia decyzji. Najogólniej ryzyko jest wskaźnikiem stanu lub zdarzenia, które mogą prowadzić do strat. Jest ono proporcjonalne do prawdopodobieństwa wystąpienia tego zdarzenia i do wielkości strat, które może spowodować. Ryzyko stanowi nieodłączny element działalności każdej organizacji. Oznacza prawdopodobieństwo wystąpienia niepewności. Dlatego powinno zostać zidentyfikowane w każdym z obszarów funkcjonowania firmy czy organizacji i w każdym procesie.

W artykule ponadto:

  • Identyfikacja ryzyka
  • Jak oszacować ryzyko
  • Obszary wrażliwe na ryzyko w pracy jednostki oświatowej
  • Jak szacować ryzyko?
  • Mierniki prawdopodobieństwa wystąpienia ryzyka i jego skutków
  • Jak stworzyć mapę ryzyka?
  • Zarządzanie ryzykiem w placówce oświatowej
  • Strategie reagowania

źródło: artykuł Elżbiety Linowskiej i Dominika Linowskiegoz sierpniowego numeru czasopisma „Dyrektor Szkoły – miesięcznik kierowniczej kadry oświatowej”