Spór powstał na tle następującej sytuacji: Dyrektor Zespołu Szkół w B. w lipcu 2020 r. odwołał swoją zastępczynie - wicedyrektora Iwonę T. ze stanowiska. Zwolnienie nastąpiło bez wypowiedzenia, po zasięgnięciu opinii Kuratora Oświaty,
W uzasadnieniu zarządzenia dyrektor wskazał, że dalsze zajmowanie przez nią tego stanowiska godzi w interes szkoły jako interes publiczny.
Nieetyczne zachowanie
Organ wyjaśnił, że w 2017 r. pojawiły się propozycje przekształcenia istniejącej Szkoły Podstawowej w N. w szkołę filialną jako korzystne rozwiązanie w gminnym systemie oświaty. Skarżąca od samego początku była przeciwna planowi przekształcenia szkoły, a jej zachowanie nie ograniczało się do wyrażania własnego, odmiennego poglądu oraz do ewentualnej dozwolonej krytyki.
Zdaniem dyrektora podejmowaniu działań o charakterze nieetycznym, niemoralnym oraz niegodnym nie tylko osoby pełniącej funkcję kierowniczą, ale również nauczyciela i pedagoga. Według niego wprowadzała w błąd radnych gminnych, podając fałszywe dane dotyczące:
- liczby uczniów w oddziale VII i VIII klasy szkoły,
- w sprawie kwalifikacji nauczycieli z tej szkoły,
- dostępności pomieszczeń itd.
Dodatkowo przed sesją Rady Gminy skarżąca nakłaniała kierownika szkoły filialnej do wystąpienia przeciwko osobie dyrektora, stosując w tym celu formę szantażu.
Sprawdź też: Czy organ prowadzący może odwołać ze stanowiska dyrektora szkoły, jeśli tę szkołę włącza do zespołu szkół? >
Organ wskazał również, że skarżąca w czasie urlopu zdrowotnego podejmowała dalsze działania w celu zaszkodzenia planom przekształcenia szkoły w szkołę filialną. Co więcej - uczestniczyła w spotkaniu konsultacyjnym zorganizowanym przez Wójta Gminy B., podczas którego przejawiała postawę konfrontacyjną i chciała wzbudzić negatywne emocje wśród zebranych.
Wicedyrektorka zaskarżyła zarządzenie do sądu administracyjnego.
WZORY DOKUMENTÓW:
- Zarządzenie Wójta/Burmistrza/Prezydenta w sprawie odwołania dyrektora >
- Pismo do kuratora oświaty w sprawie odwołania dyrektorów szkół łączonych w zespół z zajmowanego stanowiska >
![Dyrektor Szkoły - Nr 5/2022 [341]](/gfx/prawopl/_thumbs/produkty_foto/32374/1230-9508_341,mXqL62OeqFTLkrXdmIyYmw.jpg)
Cena promocyjna: 31.45 zł
|Cena regularna: 37 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 31.45 zł
Sąd: Nie zaszły nagłe wypadki
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uznał, że z uzasadnienia zaskarżonego zarządzenia nie wynika, aby zaistniały przyczyny, o których mowa w art. 66 ust. 1 pkt 2 Prawa oświatowego. Przyczyna odwołania powinna mieć charakter wyjątkowy, a jej wystąpienie powinno uniemożliwiać dalsze sprawowanie funkcji kierowniczej. Odwołanie ze stanowiska kierowniczego bez wypowiedzenia, ze skutkiem natychmiastowym, jako środek szczególnie dotkliwy, powinno zaś być stosowane wyłącznie w szczególnie uzasadnionych przypadkach. Tryb ten nie służy usunięciu z funkcji kierowniczej nauczyciela, który - choć należycie wywiązuje się ze swych obowiązków na powierzonym mu stanowisku kierowniczym (skoro nie zachodzą przesłanki do odwołania w trybie zwykłym określonym w art. 66 ust. 1 pkt 1 ustawy) - wyraża odmienne niż organ stanowisko w kwestii koncepcji organizacji i działania szkoły.
Udział skarżącej w spotkaniu konsultacyjnym dotyczącym przekształcenia Szkoły Podstawowej w N. miał miejsce w 12 grudnia 2019 r., a więc 7 miesięcy przed odwołaniem. Fakt, że skarżąca w czasie tego spotkania przebywała na urlopie zdrowotnym dla poratowania zdrowia nie oznacza, że jej udział w takim spotkaniu był niedopuszczalny. Organ nie wykazał przy tym, by postawa, charakter wypowiedzi skarżącej miały wydźwięk zaprezentowany w uzasadnieniu zaskarżonego zarządzenia - stwierdził WSA.
Sprawdź też: Czy rada pedagogiczna może zlikwidować stanowisko wicedyrektora? >
Zdaniem sądu pierwszej instancji stanowisko organu, że pisanie pism i skarg za inne osoby przez skarżącą jest działaniem podstępnym, ukrywaniem się za innymi osobami, jest z kolei nadinterpretacją działań skarżącej. Skarżąca nigdy – co wynika też ze stanowiska organu – nie podpisywała się za inne osoby. W tej sytuacji to osoby podpisujące pisma, jako osoby pełnoletnie, biorą na siebie odpowiedzialność za treść wysłanych przez siebie pism.
W ocenie sądu pierwszej instancji, skoro przyczyna odwołania powinna mieć charakter nagły, a jej wystąpienie powinno uniemożliwiać dalsze sprawowanie funkcji wicedyrektora, nie mogą zatem stanowić przyczyny odwołania w trybie art. 66 ust. 1 pkt 2 ustawy zdarzenia, czy też suma różnych zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości.
Z tym wyrokiem nie zgodził się dyrektor szkoły i wniósł kasację do NSA.
To nie przypadek szczególnie uzasadniony
Naczelny Sąd Administracyjny uznał jednak, że skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw. Według NSA, nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 66 ust. 1 pkt 2 Prawa oświatowego. Sąd pierwszej instancji dokonał prawidłowej wykładni rozumienia pojęcia "przypadków szczególnie uzasadnionych", zaznaczając przede wszystkim to, że musi wystąpić zdarzenie nadzwyczajne, destabilizujące funkcjonowanie szkoły i wywołujące konieczność natychmiastowego odsunięcia (wice)dyrektora od kierowania szkołą, ponieważ dalsze sprawowanie przez niego tej funkcji stanowi istotne zagrożenie dla jej funkcjonowania lub z jakichkolwiek innych, obiektywnie ważnych przyczyn jest nie do przyjęcia - orzekł sąd II instancji.
Ponadto pojęcie "szczególnie uzasadnionych przypadków" winno być rozumiane wąsko i oznaczać takie sytuacje, w których nie jest możliwe spełnianie przez nauczyciela funkcji kierowniczej.
Przy tym musi być pewność, że osoba sprawująca funkcję kierowniczą utraciła zdolność wykonywania powierzonej jej funkcji z przyczyn etycznych lub rażącej niekompetencji w realizacji spoczywających na niej obowiązków.
Na tle konkretnych przypadków jako uzasadniające spełnienie analizowanej przesłanki wskazywano następujące sytuacje:
- kradzież (np. alkoholu) przez dyrektora w sklepie;
- błędy organizacyjne, które postawiły placówkę w stan zagrożenia likwidacją;
- poniżanie, upokarzanie i ignorowanie pracownika oraz wykorzystanie pracowników do przeprowadzenia remontu w mieszkaniu dyrektora;
- zaniedbania w nadzorze nad pracownikami skutkujące molestowaniem seksualnym podopiecznych;
- notoryczne nieregulowanie zobowiązań finansowych szkoły;
- długotrwała choroba uniemożliwiająca wykonywanie funkcji kierowniczej, która negatywnie wpływa na szkołę, powodując jej dezorganizację (por. wyrok NSA z 28 maja 2019 r. sygn. akt I OSK 1884/17, 14 listopada 2018 r. sygn. akt I OSK 22/17, 29 czerwca 2017 r. sygn. akt I OSK 109/17).
Sygnatura akt III OSK 5073/21 - Wyrok NSA z 2 czerwca 2022 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
