W jaki sposób dyrektor szkoły podstawowej w roku szkolnym 2009/10 może zmienić warunki umowy o pracę nauczyciela nauczania zintegrowanego, zatrudnionego na podstawie mianowania w wymiarze 18/18 tygodniowo, na nowe warunki nauczyciela wychowania przedszkolnego tzw. "oddziału zerowego" zorganizowanego w szkole podstawowej w wymiarze 22/22 tygodniowo?
Proszę o udzielenie informacji, w jaki sposób można zmienić warunki umowy o pracę z ww. nauczycielem, jaki wymiar urlopu wypoczynkowego będzie przysługiwał nauczycielowi oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej (szkoła feryjna), czy przysługuje dodatek za wychowawstwo?

Dyrektor szkoły może dokonać zmiany stanowiska pracy nauczyciela zatrudnionego przez mianowanie w drodze przeniesienia na inne stanowisko w tej szkole (np. na stanowisko nauczyciela wychowania przedszkolnego) na podstawie art. 18 Karty Nauczyciela:
1) jeżeli nauczyciel posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania tego stanowiska,
2) nauczyciel wystąpił z prośbą o przeniesienie albo wyraził zgodę na przeniesienie.

Nawiązanie stosunku pracy na podstawie mianowania jest dla nauczyciela najkorzystniejszą formą zatrudnienia, ponieważ gwarantuje mu dużą stabilność pracy oraz wiąże się z określonymi przywilejami określonymi przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN. Sposób zatrudnienia nauczyciela na podstawie mianowania z góry determinuje sposób dokonywania zmian jego warunków pracy. To co jest zatem charakterystyczne dla stosunku pracy zawartego na podstawie mianowania to możliwość dokonywania zmian niektórych elementów treści stosunku pracy tylko na podstawie przepisów Karty Nauczyciela i tylko w sposób określony w przepisach tej ustawy. Z powyższego wynika zatem, że do nauczyciela zatrudnionego przez mianowanie nie stosuje się art. 42 Kodeksu pracy, a wobec tego zmiana warunków zatrudnienia stosunku pracy nie może dokonywać się w trybie wypowiedzenia zmieniającego.
Karta Nauczyciela przewiduje następujące sposoby zmiany stosunku pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania:
1) przeniesienie nauczyciela na podstawie art. 18 lub art. 19,
2) przeniesienie nauczyciela w stan nieczynny na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2,
3) uzupełnienie etatu na podstawie art. 22,
4) ograniczenie wymiaru zatrudnienia na podstawie art. 20.
Najbardziej typowym sposobem wprowadzania zmian do stosunku pracy z mianowania jest przeniesienie nauczyciela na podstawie art. 18 lub art. 19 KN. Przeniesienie nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania:
1) na podstawie art. 18
Przeniesienie w tym trybie na inne stanowisko w tej samej szkole lub innej szkole, w tej samej miejscowości, na takie same lub inne stanowisko następuje albo na prośbę nauczyciela, albo z urzędu za zgodą nauczyciela. Jeżeli przeniesienie nauczyciela następuje z urzędu do innej miejscowości należy zapewnić nauczycielowi mieszkanie, którego wielkość zależy od liczby członków jego rodziny oraz znaleźć pracę dla współmałżonka, jeżeli jest on również nauczycielem.
2) na podstawie art. 19
Przesłanką do skorzystanie z tego przepisu jest konieczność zapewnienia szkole, do której nauczyciel ma być przeniesiony obsady na stanowisku nauczyciela z wymaganymi kwalifikacjami odpowiadającymi potrzebom programowym szkoły (ust. 1), przesłanką nie są natomiast zmiany organizacyjne w szkole macierzystej, powodujące zmniejszenie liczby oddziałów uniemożliwiające dalsze zatrudnianie nauczyciela w pełnym wymiarze zajęć, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 2 KN.
Przeniesienie nauczyciela na podstawie art. 18 KN odbywa się bez rozwiązywania dotychczasowego stosunku pracy. Dotychczasowy stosunek pracy zawarty na podstawie mianowania pozostaje nawiązany w drodze mianowania i jest kontynuowany w nowym miejscu pracy (lub na nowym stanowisku w dotychczasowym miejscu pracy). W przypadku przeniesienia do innej szkoły warunkiem przeniesienia nauczyciela na podstawie art. 18 KN jest wyrażenie zgody na przeniesienie przez dyrektora szkoły, w której nauczyciel pracuje, i uprzednie zasięgnięcie opinii organu prowadzącego szkołę (wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starosty, marszałka województwa). Przeniesienia nauczyciela dokonuje dyrektor szkoły, do której nauczyciel ma być przeniesiony. W akcie przeniesienia wskazuje się nowego pracodawcę i miejsce wykonywania pracy (jeżeli ulegają zmianie), stanowisko, na jakie nauczyciel jest przenoszony oraz datę przeniesienia.
W wyroku z dnia 25 stycznia 2007 r., (sygn. akt I PK 195/06) Sąd Najwyższy wskazał, iż zamiar zmiany miejsca pracy przez nauczyciela mianowanego nie realizuje się przez zawarcie umowy o pracę, lecz tylko w drodze przeniesienia na własną prośbę (za zgodą lub z urzędu) na inne stanowisko w tej samej lub innej szkole, w tej samej lub innej miejscowości, na takie samo lub inne stanowisko. Po przeniesieniu nauczyciela mianowanego, jego stosunek pracy na nowym stanowisku stanowi kontynuację poprzedniego, a tym samym jest stosunkiem pracy z mianowania. Z kolei w wyroku z dnia 5 lutego 2002 r., (sygn. akt I PKN 849/00) Sąd Najwyższy wyraził pogląd, iż pojęcie "stanowisko pracy" z art. 18 ust. 1 KN należy interpretować zgodnie z jej art. 42.
A zatem dyrektor szkoły może dokonać zmiany stanowiska pracy nauczyciela zatrudnionego przez mianowanie w drodze przeniesienia na inne stanowisko w tej szkole (np. na stanowisko nauczyciela wychowania przedszkolnego) na podstawie art. 18 KN:
1) jeżeli nauczyciel posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania tego stanowiska,
2) nauczyciel wystąpił z prośbą o przeniesienie albo wyraził zgodę na przeniesienie.
Przeniesienia nauczyciela na inne stanowisko dyrektor szkoły dokonuje w formie pisemnej, w którym określa warunki, na jakich dochodzi do przeniesienia (stanowisko nauczyciela pracującego z grupą dzieci 6-letnich - art. 42 ust. 3 l.p. 2 KN) oraz datę przeniesienia.
Odział przedszkolny w zakresie organizacji nauczania i wychowania przyporządkowany jest w sposób jednoznaczny do jednostki organizacyjnej systemu oświaty, jaką jest przedszkole - czyli placówka nieferyjna. W myśl art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) wychowanie przedszkolne obejmuje dzieci w wieku 3-6 lat i jest realizowane w przedszkolach, oddziałach przedszkolnych w szkołach podstawowych oraz w innych formach wychowania przedszkolnego. W stosunku do nauczycieli zatrudnionych w placówkach, w których nie są przewidziane ferie szkolne w zakresie ustalenia wymiaru urlopu wypoczynkowego mają zastosowanie przepisy art. 64 ust. 3 i 5a KN. Zgodnie z tymi przepisami, nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć przysługuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 35 dni roboczych w czasie ustalonym w planie urlopów. W przypadku nawiązania lub rozwiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego, nauczyciel ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego, zgodnie z przepisami odrębnymi.
W uchwale z dnia 8 lipca 2008 r. (sygn. akt I PZP 3/08) Sąd Najwyższy orzekł, że prawo do dodatku za wychowawstwo przysługuje także nauczycielom przedszkoli (oddziałów przedszkolnych w szkołach). Zdaniem Sądu określenie "wychowawca klasy", użyte w § 5 pkt 2 lit. a) rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181 z późn. zm.), obejmuje zarówno nauczyciela, któremu powierzono sprawowanie opieki nad oddziałem w szkole (klasą), jak i nauczyciela, któremu powierzono sprawowanie opieki wychowawczej nad oddziałem w przedszkolu.