1. Zatrudnianie młodocianych pracowników
Zasady związane z zatrudnianiem młodocianych pracowników zawierają uregulowania zawarte w dziale dziewiątym ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) - dalej: k.p. Młodocianym jest osoba, która ukończyła 16 lat, a nie przekroczyła 18 lat. Ustawodawca dopuszcza zatrudnienie tylko tych młodocianych którzy ukończyli co najmniej gimnazjum i przedstawią świadectwo lekarskie stwierdzające, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu. W świetle zapisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób niemających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób niemających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum (Dz. U. Nr 214, poz. 1808) z młodocianym, który nie ukończył gimnazjum, może być, na wniosek jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna, zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego odbywanego w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy, jeżeli:
1) został on przyjęty do oddziału przysposabiającego do pracy utworzonego w gimnazjum oraz uzyskał pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej albo
2) uzyskał zezwolenie dyrektora gimnazjum, w którego obwodzie mieszka, na spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą oraz uzyskał pozytywną opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej.

Pracodawca jest zobowiązany zawrzeć z młodocianym umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego. O zawarciu umowy pracodawca jest zobowiązany zawiadomić wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce zamieszkania młodocianego, a w przypadku pracodawcy będącego rzemieślnikiem – również izbę rzemieślniczą właściwą ze względu na siedzibę rzemieślnika. Również w razie konieczności wypowiedzenia młodocianemu umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, które odbywa się w formie nauki zawodu, pracodawca zawiadamia przedstawiciela ustawowego młodocianego lub jego opiekuna oraz szkołę, jeżeli młodociany dokształca się w szkole, a także izbę rzemieślniczą, jeżeli pracodawcą jest rzemieślnik, w celu umożliwienia młodocianemu kontynuowania młodocianemu nauki zawodu w dotychczasowym lub pokrewnym zawodzie. Należy przy tym zauważyć, że przepisy k.p. wymieniają ściśle określone okoliczności, w których można dokonać rozwiązania umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Stosownie do zapisów art. 196 k.p. rozwiązanie może mieć miejsce w przypadku:
1) niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
2) ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
3) reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
4) stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.
Do tego rodzaju umowy stosuje się przepisy dotyczące umowy o pracę na czas nie określony ze zmianami wynikającymi z zapisów k.p. Jest to więc szczególny rodzaj umowy, której zasadniczym celem jest odbycie przez młodocianego przygotowania zawodowego w postaci nauki zawodu lub przyuczenia do wykonywania określonej pracy. Szczegółowe zasady i warunki odbywania przygotowania zawodowego oraz zasady wynagradzania młodocianych w tym okresie zawierają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania (Dz. U. Nr 60, poz. 278 z późn. zm.). Przepisy rozporządzenia dopuszczają wyjątkowo zawarcie umowy z młodocianym na czas określony, jeżeli pracodawca zatrudnia w celu nauki zawodu większą liczbę młodocianych niż to wynika z jego potrzeb.

Przygotowanie zawodowe młodocianych może prowadzić: pracodawca, osoba prowadząca zakład pracy w imieniu pracodawcy lub osoba zatrudniona u pracodawcy – pod warunkiem posiadania kwalifikacji wymaganych od instruktorów praktycznej nauki zawodu. Wymóg posiadania kwalifikacji nie dotyczy tych pracodawców, w imieniu których przygotowanie zawodowe młodocianych prowadzą uprawnieni do tego pracownicy.

2. Zasady wynagradzania młodocianych.
Umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego, powinna określać w szczególności:
1) rodzaj przygotowania zawodowego (nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy),
2) czas trwania i miejsce odbywania przygotowania zawodowego,
3) sposób dokształcania teoretycznego,
4) wysokość wynagrodzenia.
Jak widać, wysokość wynagrodzenia stanowi składnik treści umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego. Pracownikowi młodocianemu przysługuje więc wynagrodzenie, podobnie jak każdemu innemu pracownikowi. Pracodawca musi więc wypłacać wynagrodzenie i odprowadzać z tego tytułu składki na ubezpieczenie społeczne. Młodocianemu w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale, obowiązującego od pierwszego dnia następnego miesiąca po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Monitorze Polskim. Stosunek procentowy wynagrodzenia wynosi nie mniej niż:
1) w pierwszym roku nauki – 4%,
2) w drugim roku nauki – 5%,
3) w trzecim roku nauki – 6%.
Młodocianemu odbywającemu przygotowanie zawodowe w formie przyuczenia do wykonywania określonej pracy, przysługuje wynagrodzenie procentowe od wskazanego wyżej w wysokości nie mniejszej niż 4%.

3. Dotacje dla pracodawców.
Pracodawcy, którzy zawarli z młodocianymi pracownikami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego mogą ubiegać się o dofinansowanie ponoszonych przez nich kosztów kształcenia. Uregulowania prawne w tym zakresie zawierają przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o. Zgodnie z zapisem art. 70b u.s.o. pracodawcom, którzy zawarli z młodocianym pracownikiem umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, przysługuje dofinansowanie kosztów kształcenia, jeżeli:
1) pracodawca lub osoba prowadząca zakład w imieniu pracodawcy albo osoba zatrudniona u pracodawcy posiada kwalifikacje wymagane do prowadzenia przygotowania zawodowego młodocianych,
2) młodociany pracownik ukończył naukę zawodu lub przyuczenie do wykonywania określonej pracy i zdał egzamin.
Kluczowe znaczenie ma więc przede wszystkim posiadanie kwalifikacji przez pracodawcę lub osoby wymienione w powołanym zapisie. Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 27 sierpnia 2009 r. (II SA/Go 353/09), pracodawca może zawrzeć z młodocianym umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, jeżeli jest w stanie zagwarantować, że przyuczenie zawodowe prowadzone będzie przez osoby posiadające wymagane kwalifikacje. Z kolei w wyroku z dnia 9 lipca 2008 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu (IV SA/Po 40/08) uznał, że przesłankami przyznania dofinansowania oprócz kwalifikacji do prowadzenia szkolenia, złożenia wniosku w terminie jest ukończenia szkolenia przez młodocianego i zdanie przez niego egzaminu