Tworzenie punktu lub zespołu wychowania przedszkolnego

Przepis art. 6 ust. 2 ustawy o systemie oświaty stanowi jednoznacznie, iż publiczna forma wychowania przedszkolnego zapewnia bezpłatne nauczanie i wychowanie w zakresie podstawy programowej wychowania przedszkolnego lub w zakresie wybranej części tej podstawy. Rekrutację dzieci przeprowadza się zgodnie z zasadą powszechnej dostępności. Jak stanowi art. 14a ust. 5 ustawy o systemie oświaty, inne formy wychowania przedszkolnego mogą być organizowane dla dzieci w wieku 3-5 lat, w miejscu możliwie najbliższym miejsca ich zamieszkania. W odniesieniu do gmin ustawodawca wyraźnie podkreślił, iż o zorganizowaniu innej formy wychowania przedszkolnego mają przesądzać przede wszystkim względy demograficzne i geograficzne. Przepis art. 14a ust. 1a ustawy o systemie oświaty stanowi bowiem, iż w przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi rada gminy może uzupełnić sieć publicznych przedszkoli i oddziałw przedszkolnych w szkołach podstawowych o inne formy wychowania przedszkolnego. Sieć musi być ustalona tak, aby wszystkie dzieci zamieszkałe na terenie gminy miały możliwość spełnienia obowiązku przygotowania przedszkolnego, a droga z domu do najbliżej placwki nie przekraczała 3 km. Jeśli droga jest dłuższa, gmina musi zapewnić bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu dziecka albo zwrcić koszty przejazdu dziecka i opiekuna publicznymi środkami transportu. Ponadto zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli, w tym z oddziałami integracyjnymi, oraz przedszkoli specjalnych należy do zadań własnych gminy. Oznacza to, że jest ono finansowane z własnych dochodw samorządu.

Ustawa nie określa jednak innych form wychowania przedszkolnego. Czyni to rozporządzenie z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie rodzajów innych form wychowania przedszkolnego, warunków tworzenia i organizowania tych form oraz sposobu ich działania, Dz. U. Nr 7, poz. 38) ustalając jednocześnie zasady funkcjonowania oraz wymagania techniczno-budowlano-sanitarne dla obiektów i pomieszczeń, w których będzie usytuowany zespół lub punkt wychowania przedszkolnego.

1. Organ prowadzący inną formę wychowania przedszkolnego

Organ prowadzący ma dwie możliwości zarejestrowania innej formy wychowania przedszkolnego:

• jako zespół wychowaniaprzedszkolnego, w których zajęcia są prowadzone w niektóre dni tygodnia,
• jako punkt przedszkolny, wktórym zajęcia są prowadzone przez cały rok szkolny z wyjątkiem przerwustalonych przez organ prowadzący.

Decyzję o utworzeniu zespołu lub punktu wychowania przedszkolnego mogą podjąć zarówno samorząd lokalny, rodzice wspierani przez organizacje pozarządowe jak i osoby fizyczne. W myśl ustawy o systemie oświaty inne formy wychowania przedszkolnego mogą być prowadzone przez:

• gminy (gmina prowadzi tylkoformy publiczne),
• inne osoby prawne (np.stowarzyszenia, związki stowarzyszeń, fundacje, przedsiębiorstwapaństwowe),
• osoby fizyczne (jeśli posiadająpełna zdolność do czynności prawnych).

Do zadań organu prowadzącego należy:

• zapewnienie bezpiecznych ihigienicznych warunków nauki, wychowania, opieki,
• zapewnienie odpowiedniowykwalifikowanej kadry pedagogicznej,
• wyposażenie w środki dydaktycznei sprzęt niezbędny do pełnej realizacji programów edukacyjnych iwychowawczych, do wykonywania wszystkich zadań statutowych,
• zapewnienie obsługiadministracyjnej, finansowej i organizacyjno-kadrowej.

Organ prowadzący zespół wychowania przedszkolnego lub punkt przedszkolny odpowiada za jego działalność i prawidłowe funkcjonowanie - zgodne z obowiązującymi przepisami prawa.

Organ prowadzący placówkę publiczną (art. 34a ust. 1) sprawuje nadzór nad jej działalnością w zakresie spraw finansowych i administracyjnych, z uwzględnieniem odrębnych przepisów. W wymienionym zakresie nadzorowi podlega w szczególności:

• prawidłowość dysponowaniaprzyznanymi szkole środkami budżetowymi oraz pozyskanymi przez szkołę lubplacówkę środkami pochodzącymi z innych źródeł, a także gospodarowaniamieniem,
• przestrzeganie obowiązującychprzepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy pracowników iuczniów,
• przestrzeganie przepisówdotyczących organizacji pracy.

2. Zadania gminy jako organu prowadzącego

Sieć publicznych przedszkoli prowadzonych przez gminę ustala rada gminy – ona decyduje również o tym, czy sieć publicznych przedszkoli należy uzupełnić innymi publicznymi formami np. punktami przedszkolnymi lub zespołami wychowania przedszkolnego. Jednakże zanim rada gminy podejmie stosowną uchwałę w tej kwestii powinna przeanalizować poziom upowszechnienia wychowania przedszkolnego, ocenić jakie jest zapotrzebowanie, ile dzieci aktualnie korzysta z przedszkoli i jakie są w tym względzie prognozy na przyszłość. Należy podkreślić, że art. 14a ust. 1a ustawy o systemie oświaty dopuszcza tworzenie innych form wychowania przedszkolnego – obok przedszkoli - tylko w przypadkach uzasadnionych warunkami demograficznymi i geograficznymi.

Gmina nie musi prowadzić żadnej placówki przedszkolnej. Wszystkie mogą być np. prowadzone przez osoby prywatne czy stowarzyszenia. Jednak w interesie gminy leży współpraca z osobami prawnymi i fizycznymi prowadzącymi placówki dla najmłodszych.

3. Osoby fizyczne lub prawne jako organ założycielski

Osoby prawne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego (fundacje, stowarzyszenia) oraz osoby fizyczne mogą zakładać i prowadzić zarówno publiczne, jak i niepubliczne przedszkola, punkty przedszkolne i zespoły wychowania przedszkolnego. W przypadku tworzenia punktu przedszkolnego lub zespołu wychowania przedszkolnego, osoba prawna lub fizyczna musi uzyskać zezwolenie gminy właściwej ze względu na miejsce prowadzenia tych form. Oznacza to, że gmina może nie wyrazić zgody na założenie przedszkola publicznego na jej terenie, mimo, że spełnione są wszystkie inne wymogi konieczne do rejestracji. Zakładanie przedszkoli publicznych reguluje art. 58 ustawy o systemie oświaty, oraz Rozporządzenie MENiS z 4 marca 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej przez osobę prawną lub osobę fizyczną (Dz. U. z 2004 r. Nr 46, poz. 438). Organizację kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach publicznych reguluje rozdział 5 ustawy o systemie oświaty.

Zezwolenie wydawane jest z odpowiednim zastosowaniem przepisów art. 58 ust. 3-7, art. 59 i 60 ustawy o systemie oświaty.

Do wniosku o wydanie zezwolenia dołącza się projekt organizacji wychowania przedszkolnego w danej formie; nie trzeba zatem opracowywać statutu punktu przedszkolnego lub zespołu wychowania przedszkolnego. Jeżeli osoba prawna lub fizyczna prowadzi już publiczne przedszkole lub publiczną szkołę podstawową i zamierza dodatkowo prowadzić wychowanie przedszkolne w formie punktu przedszkolnego lub zespołu wychowania przedszkolnego, musi złożyć wniosek o zmianę zezwolenia na założenie odpowiednio przedszkola lub szkoły podstawowej. Do tego wniosku również dołącza się projekt organizacji wychowania przedszkolnego, które ma być realizowane w danej formie.