Trwają prace nad wydaniem „Ustaw Komisji Edukacji Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły w krajach Rzeczpospolitej przepisanych”. To będzie pierwsze od 1783 roku, czyli od momentu, gdy Ustawy stały się obowiązującym prawem szkolnym w Rzeczypospolitej, pełne wydanie wraz z tabelami i wzorami.
Jedno z najwybitniejszych polskich dzieł pedagogicznych ukaże się pod koniec tego roku – dzięki współpracy Ministerstwa Edukacji Narodowej (które finansuje wydanie Ustaw) z Instytutem Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk – w trzech językach: polskim, archaizowanym angielskim i archaizowanym litewskim. Zostanie opatrzone wstępem naukowym, objaśnieniami i recenzjami: naukową i językowymi.
W poniedziałek szefowa MEN przedstawiła opracowanie w języku polskim. Joanna Kluzik-Rostkowska na Placu Zamkowym w Warszawie otworzyła też wystawę poświęconą Ustawom. W otwarciu wystawy wzięła też udział prof. dr hab. Kalina Bartnicka, historyk oświaty i nauki, Instytut Historii Nauki im. Ludwika i Aleksandra Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk. Wystawa na Placu Zamkowym jest dostępna dla każdego i bezpłatnie. Postoi tam do 26 października.
XVII Krajowa Konferencja Dyrektorów Szkół i Przedszkoli>>
Komisja Edukacji Narodowej została powołana 14 października 1773 r. przez Sejm Rzeczypospolitej. Była pierwszą w Polsce i w Europie instytucją o charakterze współczesnego ministerstwa oświaty. Ustawy KEN regulowały ogół zagadnień edukacyjnych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Polskie prawo szkolne było nowoczesne, oryginalne i nowatorskie, nie miało wzorów w Europie.
– Dotychczasowy brak tłumaczeń tekstu Ustaw na języki obce powoduje, że to jedno z najważniejszych polskich dzieł pedagogicznych nie jest praktycznie znane w świecie – powiedziała Joanna Kluzik-Rostkowska. – Chcemy to zmienić – dodała.
Współcześnie reforma szkolna KEN i Ustawy Komisji są niemal nieznane, a więc i niedoceniane w pedagogice europejskiej, mimo że na przełomie XVIII i XIX wieku miały wpływ i na reformy szkolne w Rosji za Aleksandra I, i na reformy szkolne w Prusach, interesowali się nimi europejscy pedagodzy. Oryginalny tekst Ustaw KEN w języku polskim jest w zasadzie niedostępny – nie jest obecny współcześnie w europejskich badaniach historycznych nad szkołami i uniwersytetami; na Litwie został zapomniany ze szkodą dla świadomości wspólnego, polsko-litewskiego dziedzictwa kultury.