Sandra uczęszcza do I klasy szkoły podstawowej. Właściwie od początku roku szkolnego przychodzi do szkoły w nieświeżych ubraniach. Mimo panujących chłodów wciąż chodzi w tenisówkach i cienkiej kurtce. Dziewczynce często zdarza się zapominać odrobić lekcje. Ostatnio kilka razy w szkole Sandrę bardzo bolał ząb. Mimo kilku próśb wychowawczyni adresowanych do rodziców, zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej, rodzice nadal nie poszli z dzieckiem do stomatologa, tłumacząc się brakiem czasu, a także długimi kolejkami u dentysty. Sandra wciąż skarży się na ból zęba, zwłaszcza po posiłkach. Wychowawczyni Sandry oraz dyrektor szkoły zastanawiają się, w jaki sposób nakłonić rodziców do podjęcia działań – pójścia do dentysty oraz większego zainteresowania się dzieckiem.
W przypadku Sandry istnieje kilka podstaw do stwierdzenia, że dziecko może być zaniedbywane przez rodziców. Co powinna zrobić szkoła? W sytuacji gdy istnieje podejrzenie zagrożenia dobra dziecka, w pierwszej kolejności wychowawczyni lub dyrektorka szkoły powinny zorganizować spotkanie z rodzicami (opiekunami dziecka) w celu wyjaśnienia sprawy, ustalenia zasad dalszego postępowania oraz poinformowania opiekunów o skutkach negatywnych działań lub zaniechania postępowania wobec dziecka. Jeżeli do spotkania dojdzie, na tym etapie może również zostać spisany z rodzicami (opiekunami) kontrakt, który w sposób wyraźny określi zasady współpracy w celu udzielenia dziecku pomocy. Jednak w przypadku gdy rodzice lub opiekunowie dziecka, podobnie jak rodzice Sandry, będą uchylać się od spotkania lub nie będą się stosowali do przyjętych wspólnie zasad, należy zastosować przepisy ustawy z 17.11.1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.), a w szczególności art. 572, dotyczący zawiadamiania sądu rodzinnego o zdarzeniach uzasadniających wszczęcie postępowania z urzędu poprzez wystąpienie do sądu rodzinnego z wnioskiem o wgląd w sytuację dziecka.

RPD: nauczyciele często stosują przemoc wobec uczniów>>


Oprócz doświadczania przemocy lub zaniedbania dziecko może się stać także ofiarą przestępstwa popełnionego przez członka rodziny, np. rodzica lub opiekuna dziecka. Takie sytuacje uregulowane są prawnie odrębną procedurą. W kodeksie karnym nie znajdziemy osobnego rozdziału, w którym zebrane byłyby przestępstwa na szkodę osób małoletnich. Ponieważ wobec osoby poniżej 18. roku życia może zostać popełnione praktycznie każde z przestępstw, nie będziemy posługiwać się przykładem. Przestępczość na szkodę małoletnich jest pojęciem szerokim, jednak głównie obejmuje przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, wolności seksualnej i obyczajności, rodzinie i opiece, czci i nietykalności cielesnej oraz wolności. W praktyce najczęściej będzie to oznaczać znęcanie się nad dzieckiem, zgwałcenie lub inne formy wykorzystywania seksualnego, a także niealimentowanie osoby małoletniej.
Gdy pracownik placówki oświatowej podejrzewa, że dziecko jest ofiarą przestępstwa, informacja o tym fakcie powinna zostać niezwłocznie przekazana dyrektorowi placówki lub zastępującej go osobie. W tym wypadku nie ma konieczności spotykania się ze sprawcą. Priorytetem jest bowiem zabezpieczenie bezpieczeństwa dziecka. Kwestię zgłoszenia podejrzenia popełnienia przestępstwa reguluje art. 304 ustawy 6.06.1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555 ze zm.), stanowiący, że każdy – w tym instytucje państwowe i samorządowe – ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić o tym prokuraturę lub policję.

Przeciwdziałanie przemocy w szkole wymaga kompleksowych działań>>

Dowiedz się więcej z książki
Dyrektor Szkoły. Miesięcznik Kierowniczej Kadry Oświatowej
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł