Obowiązujące przepisy wprowadziły obowiązek szkolny od 7. roku życia oraz obowiązek dziecka w wieku 6 lat do odbycia rocznego przygotowania przedszkolnego. Szczególne zaniepokojenie Marka Michalaka budzi sytuacja dzieci z rodzin ubogich oraz z obszarów wiejskich, dla których obowiązkowe przygotowanie przedszkolne i obniżenie wieku obowiązku szkolnego było szansą na zminimalizowanie skutków działania negatywnych czynników zmniejszających ich zdolności edukacyjne.
- Struktura społeczna i rosnące zróżnicowanie materialne sprawiają, że w praktyce szanse na dobrą edukację dzieci i młodzieży nie są równe. Na szczególną uwagę zasługuje sytuacja na obszarach wiejskich, gdzie kumuluje się szereg zjawisk wpływających niekorzystnie na możliwości edukacyjne najmłodszych – zwraca uwagę Marek Michalak.
W opinii Rzecznika ważnym wstępnym warunkiem wyrównywania szans edukacyjnych jest upowszechnienie wychowania przedszkolnego. Zajęcia przedszkolne stymulują rozwój dziecka i przygotowują je do nauki szkolnej, kształtują umiejętność obcowania z rówieśnikami, a dzieciom z rodzin o niskim kapitale kulturowym dostarczają bodźców do rozwoju intelektualnego. Dzięki temu w przyszłości lepiej radzą sobie w szkole od tych, które do przedszkola nie uczęszczały, co potwierdzają liczne badania.
Eksperci: reforma oświaty wymaga dodatkowych konsultacji>>
Rzecznik zauważa, że w ostatnich latach nastąpił znaczny wzrost upowszechnienia wychowania przedszkolnego na obszarach wiejskich, co można wiązać z m.in. wprowadzeniem obowiązku wychowania przedszkolnego dla dzieci 5-letnich od 2011 r. oraz ze stopniowym wzrostem liczby placówek. Nadal jednak istnieje znaczna dysproporcja pomiędzy dostępem do przedszkoli w miastach i na terenach wiejskich. Zgodnie z danymi opublikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny, w roku szkolnym 2014/2015 79,4% dzieci w wieku od 3 do 5 lat uczęszczało do placówek wychowania przedszkolnego, przy czym w odniesieniu do dzieci zamieszkujących w miastach odsetek ten wynosił 92,9%, a na obszarach wiejskich – zaledwie 60,8%.
W wystąpieniu generalnym z 27 września Rzecznik Praw Dziecka zwrócił się do Minister Edukacji Narodowej Anny Zalewskiej, o analizę przedstawionych problemów oraz wskazanie, jakie działania, biorąc pod uwagę opisane powyżej kwestie, podejmuje resort edukacji, by zwiększyć szanse edukacyjne dzieci i młodzieży z terenów wiejskich.
