Czy nauczyciel ma prawo domagać się refundacji za szkolenie, jeśli regulamin gospodarowania funduszem tego nie przewiduje? A wiadomo, iż wystąpił o taką refundację do organu prowadzącego i ją otrzymał w wysokości 50%?
Nauczyciel zwrócił się z wnioskiem do Komisji socjalnej o refundację kosztów szkolenia, mimo iż wystąpił do urzędu o to samo. Nie poinformował przy tym o wystąpieniu o refundację częściową poniesionych kosztów. Komisja odmówiła przyznania świadczenia wyjaśniając, że regulamin nie przewiduje takiego tytułu refundacji i należy się zwrócić do właściwego organu (tu: organ prowadzący szkołę). Komisja nie posiadała wiedzy o równoległym wystąpieniu o refundację z drugiego źródła.
Czy nauczyciel ma prawo domagać się świadczenia socjalnego przedświątecznego, jeśli nie należy do grupy wymagającej szczególnej pomocy, a korzysta jedynie z argumentu iż "oddaje" jakiś procent miesięcznie swojego wynagrodzenia na fundusz socjalny więc ma prawo z niego korzystać?
Wiadomo, iż posiada najwyższy stopień awansu zawodowego, pracuje ponad 15 lat, ma średni dodatek motywacyjny, średnio 4 godz. ponadwymiarowe/tyg. oraz wynagrodzenie za dodatkowe zajęcia pozalekcyjne (średnio 2 godz /tyg.), nie ma dzieci ani żadnej osoby na utrzymaniu, pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z dorosłą i czynną zawodowo osobą. Jak wynika z przepisów ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) - środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych służą finansowaniu działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z tego funduszu oraz na dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych (art. 1 ust. 1 ustawy).
Przepis art. 2 pkt 1 przywołanej ustawy określa, że przez działalność socjalną rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form krajowego wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.
A zatem - środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą zostać przeznaczone tylko na finansowanie usług, o których mowa w przywołanym powyżej art. 2 pkt 1 omawianej ustawy.
Na podstawie przywołanych powyżej przepisów prawa można stwierdzić, że ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych w sposób ogólny określa przeznaczenie środków funduszu socjalnego i cele, których realizacji mają służyć świadczenia finansowane z tego funduszu.
Natomiast szczegółowe zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, oraz zasady przeznaczania środków tego funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej, określa pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładową organizacją związkową (jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - pracodawca uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów).
Osobom uprawnionym do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, świadczenia finansowane z tego funduszu przyznawane są na podstawie postanowień regulaminu obowiązującego u danego pracodawcy (regulaminu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych).
W związku z tym, jeśli świadczenie, o które ubiega się nauczyciel nie jest przewidziane w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, to nie może zostać ono sfinansowane ze środków tego funduszu. Środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mogą być przeznaczane na cele określone w stosownym regulaminie.
Jak wskazano na wstępie - zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest funduszem celowym, a jego przeznaczeniem jest finansowanie (dofinansowywanie) świadczeń dla osób mniej zamożnych. Zasadą jest, iż przy przyznawaniu świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych należy brać pod uwagę sytuację materialną osoby wnioskującej o świadczenie z funduszu. Zasada ta wynika z art. 8 ust. 1 omawianej ustawy, który stanowi: "Przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z funduszu."
A zatem fakt, że dane osoby są uprawnione do korzystania z funduszu nie oznacza, że osoby te koniecznie muszą otrzymywać świadczenia ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Przyznanie świadczeń ze środków funduszu zależy bowiem od sytuacji materialnej uprawnionego i ma charakter uznaniowy. Podkreślenia wymaga, że świadczenia wypłacane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych mają charakter uznaniowy, co oznacza że nie można żądać wypłacenia świadczeń z tego funduszu, gdyż przyznanie tych świadczeń uzależnione jest od oceny sytuacji materialnej osoby ubiegającej się o świadczenie ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.