Uzyskanie wpisu do ewidencji nie wymaga uprzedniego uzyskania pozwolenia na przebudowę lub dokonania zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku i odwrotnie. Uzyskanie wpisu do ewidencji nie zwalnia z obowiązku dokonania czynności administracyjnych wymaganych przepisami prawa budowlanego (i odwrotnie). Niedokonanie zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku lub pomieszczeń, albo nieuzyskanie decyzji o pozwoleniu na budowę lub przebudowę – a nawet nieuzyskanie pozwolenia na użytkowanie - skutkują surowymi karami finansowymi oraz zakazem użytkowania budynku lub pomieszczeń do czasu uzyskania stosownych pozwoleń. Kary te są bezwzględne i ich wysokość jest z góry określona. Oznacza to, że inwestor nie może wynegocjować niższej kary lub ulgi w jej zapłacie. I tak na przykład użytkowanie budynku lub jego części bez uzyskania pozwolenia na użytkowanie podlega karze 20 000 złotych.

O ile przepisy regulujące system oświaty rozróżniają różne formy edukacji przedszkolnej, tak prawo budowlane tego nie czyni. Wszystkie obiekty lub pomieszczenia przeznaczane na przedszkola, niezależnie od tego jaka forma edukacji przedszkolnej będzie w nich miała miejsce, muszą spełniać wymagania stawiane przedszkolom oraz obiektom użyteczności publicznej. Inwestor będzie więc musiał kolejno dokonać zgłoszenia zmiany sposobu użytkowania budynku lub pomieszczenia, dokonać zgłoszenie budowy lub robót budowlanych, uzyskać decyzję o pozwoleniu na budowę lub przebudowę i na koniec oddać budynek lub pomieszczenie do użytkowania.

Oprócz powyżej wskazanych procedur inwestor będzie musiał dokonać czynności administracyjnych wynikających z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 10 maja 2003 r. nr 80, poz. 717), które poprzedzają właściwą procedurę opisaną w przepisach prawa budowlanego. Ustawa określa zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej oraz zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczenia terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy.

W myśl generalnej zasady zawartej w omawianym akcie prawnym, każdy ma prawo, w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego, do:
- zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny,
- ochrony własnego interesu prawnego, przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych.

Definicje określające pojęcia występujące w przepisach prawa budowlanego:
- roboty budowlane – należy przez to rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego;
- remont – należy przez to rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym;
- przebudowa – należy przez to rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość, bądź liczba kondygnacji;
- budynek użyteczności publicznej – należy przez to rozumieć budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości, kultury, kultu religijnego, oświaty, szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki społecznej i socjalnej, obsługi bankowej, handlu, gastronomii, usług, turystyki, sportu, obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym śródlądowym, świadczenia usług pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz inny ogólnodostępny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji, w tym także budynek biurowy i socjalny.

Ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego

Dla potencjalnego inwestora przedszkola zasadnicze znaczenie mają ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy, które wiążą, od czasu wejścia w życie, zarówno organy administracji jak i wszystkich mających inwestycyjne zamiary na terenie gminy, takie bowiem skutki prawne, według regulacji art. 40 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, wywołują przepisy gminne (uchwała rady gminy w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wchodzi w życie od dnia w niej określonego, jednak nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia).

A zatem inwestor musi sprawdzić w wydziale zajmującym się planowaniem przestrzennym, czy budynek, w którym ma zamiar prowadzić przedszkole leży w obszarze objętym miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a jeśli tak, to czy plan dopuszcza w tym budynku lokalizację przedszkola. W planie nie musi być wprost zapisane, że akurat w wybranym przez inwestora budynku może być prowadzone przedszkole. Wystarczy, że będzie np. zapis dopuszczający prowadzenie na danym terenie usług. Na wszelki wypadek warto zapytać, czy zapis o dopuszczeniu usług oznacza, że w budynku będzie można prowadzić przedszkole. Plany miejscowe, mimo iż muszą spełniać kryteria ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, to w praktyce mogą w różnych gminach być różne pod względem szczegółowości, mogą zawierać różne nazwy i określenia. Jeśli z informacji konkretnego urzędu będzie wynikać, że na danym terenie i w danym budynku może być zlokalizowane przedszkole, to należy zamówić wypis i wyrys z planu dotyczący konkretnego terenu. Może to zrobić każdy, niezależnie od tego, czy jest właścicielem działki. Wyrys to fragment rysunku planu zagospodarowania przestrzennego dla interesującego nas terenu. Z kolei wypis to część opisowa planu, z którego możemy dowiedzieć się m.in. jakie jest dokładne przeznaczenie działki. Jeśli plan nie dopuszcza przedszkola na danym terenie, należy poszukać nowej lokalizacji.

Istnieje wprawdzie możliwość zmiany planu miejscowego, jednakże jest to procedura czasochłonna i nie koniecznie musi zakończyć się w sposób oczekiwany przez inwestora. Należy bowiem pamiętać, że każda zmiana planu wymaga przeprowadzenia procedury, takiej jak dla uchwalenia planu.