Czy samorząd uczniowski może prowadzić akcje w wyniku których mógłby zarabiać na swoje potrzeby?
Czy subkonto przy radzie rodziców może rozwiązać ten problem?
Mając na uwadze praktyczną stronę kształcenia uczniowie klasy hotelarskiej pod kierunkiem nauczyciela chcieliby otworzyć mini kawiarenkę w szkole. Dochód uzyskany z tej działalności w całości przeznaczony byłby na pokrycie kosztów związanych z pracownią gastronomiczną i wytwarzaniem produktów.
Czy jest to zgodne z obowiązującymi przepisami i jakich jeszcze formalności należy dopełnić?
Zgodnie z art. 55 ust. 7 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) fundusze może gromadzić wyłącznie samorząd funkcjonujący w szkole dla dorosłych lub placówce kształcenia ustawicznego. Przepisy określają, iż fundusze mogą pochodzić z dobrowolnych składek lub innych źródeł. Gromadzenie funduszy ma na celu wspieranie działalności statutowej szkoły lub placówki. Natomiast szczegółowe zasady wydatkowania tych funduszy powinien określać regulamin samorządu.
Nie jest możliwe prowadzenie samodzielnie, nawet przez samorząd przy szkole dla dorosłych lub placówce kształcenia ustawicznego, działalności polegającej na prowadzeniu kawiarni. Samorząd uczniowski lub inne organy społeczne działające w szkole nie są uprawnione do występowania w obrocie prawnym w charakterze samoistnego podmiotu. Na podstawie przepisów dotyczących społecznych organów działających w szkole lub placówce oraz zezwalających na gromadzenie funduszy rada szkoły, ani rada rodziców, a tym bardziej samorząd uczniowski nie może uzyskać wpisu w rejestrze podmiotów gospodarki narodowej (REGON), prowadzonym na podstawie art. 42-43 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. Nr 88, poz. 439 z późn. zm.) ani numeru identyfikacji podatkowej (NIP) zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz. U. z 2004 r. Nr 269, poz. 2681 z późn. zm.).
W tym temacie warto zapoznać się z uchwałą Regionalnej Izby Obrachunkowej we Wrocławiu: "Samorząd uczniowski oraz rada szkoły nie mogą ubiegać się o uzyskanie dotacji w trybie art. 118 ustawy (z 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych), ze względu na fakt organizacyjnego powiązania z samorządową jednostką organizacyjną, do której bezwzględnie należy zaliczyć szkoły, dla których organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego odpowiedniego szczebla". Wskazana uchwał potwierdza brak jakiejkolwiek podmiotowości prawnofinansowej wszelkich "organów społecznych w systemie oświaty".
Wyłącznie szkoła (placówka), będąca jednostką organizacyjną posiada podmiotowość finansową i wszelka działalność może być wykonywana tylko w jej imieniu i na jej rachunek.
W tej sytuacji należałoby propozycje samorządu uczniowskiego przedstawić dyrektorowi szkoły. Możliwość poprowadzenia takiego przedsięwzięcia będzie zależała nie tylko od dyrektora szkoły, ale także należy uzyskać zgodę organu prowadzącego na prowadzenia takiej działalności. Możliwość prowadzenia przez szkołę kawiarenki będzie zależała od tego czy jest ona jednostką budżetową czy też zakładem budżetowym. Środki na potrzeby szkoły czy placówki mogą być gromadzone wyłącznie w formach dopuszczonych przepisami ustawy o finansach publicznych.
Natomiast, jeżeli samorząd uczniowski w szkole dla dzieci i młodzieży chce dopomagać w realizacji celów działalności statutowej szkoły lub placówki może robić to we współpracy z radą rodziców lub radą szkoły poprzez organizowanie wspólnych imprez szkolnych lub innych przedsięwzięć, z których dochody będą przeznaczane na wspieranie statutowej działalności szkoły lub placówki. Środki uzyskane dzięki działalności społecznych organów szkoły są środkami publicznymi, zatem o przeznaczeniu ich na konkretne cele powinien przesądzać roczny plan finansowy, ustalany przez dyrektora szkoły jako kierownika jednostki sektora finansów publicznych, na wniosek i w porozumieniu z przewodniczącym rady szkoły bądź rady rodziców jako organem gromadzącym środki finansowe.