Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (Dz. U. Nr 223, poz. 1458 z późn. zm.) - dalej u.p.s. nie przewiduje – w przeciwieństwie do uchylonej ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm.) zatrudnienia pracowników na podstawie mianowania. Ustawodawca zawarł jednakże przepisy przejściowe, regulujące sytuację prawną osób zatrudnionych na tej podstawie. Stosownie do zapisu art. 54 ust. 1 u.p.s., stosunek pracy osób zatrudnionych na podstawie mianowania na zasadach określonych w przepisach uchylonej ustawy o pracownikach samorządowych, przekształca się z dniem 1 stycznia 2012 r. w stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Przepisy ustawy zakładają więc stopniową likwidację stosunków pracy na podstawie mianowania. Przekształcenie stosunku pracy nastąpi z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2012 r. Fakt ten oznacza, że zarówno pracodawca, jak i pracownik nie muszą w tej sprawie składać oświadczenia woli. Jednakże wskazane jest, aby pracodawca powiadomił o przekształceniu stosunku pracy na piśmie (por. A. Piskorz-Ryń, I. Ślęczkowska, Ustawa o pracownikach samorządowych, Komentarz, wyd. 1, Presscom, 2009, s. 218). Z powołanego przepisu wynika więc, że pracodawca podejmuje raczej czynności mające charakter deklaratoryjny (potwierdzający) zmianę podstawy zatrudnienia pracownika samorządowego.
Pracodawca powinien również przedstawić pracownikowi nowe warunki zatrudnienia – w tym wynagrodzenia. Na gruncie bowiem zapisu art. 54 ust. 2 u.p.s. do pracowników mianowanych do dnia 31 grudnia 2011 r. zastosowanie miały przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w urzędach gmin, starostwach powiatowych i urzędach marszałkowskich (Dz. U. Nr 146, poz. 1222 z późn. zm.). Przekształcenie stosunku pracy pracowników mianowanych w zatrudnienie na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony spowoduje, że ta grupa pracowników zostanie objęta ogólnymi zasadami wynagrodzenia przewidzianymi w u.p.s. oraz aktach wykonawczych – tj: przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. Nr 50, poz. 398 z późn. zm.), jak również regulaminem wynagradzania wydanym przez kierownika danej jednostki i obowiązującym w tej jednostce. Wynagrodzenie pracowników mianowanych z dniem 1 stycznia 2012 r. musi więc zostać dostosowane do rozwiązań przyjętych w nowej u.p.s. Należy jednak pamiętać, że ustalone w ten sposób wynagrodzenie nie może być niższe od dotychczas pobieranego.
Przepisy u.p.s. w art. 55 zawierają również uregulowania dotyczące rozwiązania stosunku pracy z pracownikami mianowanymi przed dniem 1 stycznia 2012 r. oraz przypadki wygaśnięcia stosunku pracy.
Do dnia 1 stycznia 2012 r. rozwiązanie stosunku pracy z pracownikiem samorządowym mianowanym, z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia może nastąpić w przypadku:
1) likwidacji lub reorganizacji jednostki, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie pracownika na inne stanowisko,
2) niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku,
3) stwierdzenia przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych trwałej niezdolności do pracy na zimowym stanowisku, jeżeli nie jest możliwe przeniesienie pracownika na inne stanowisko,
4) osiągnięcia wieku 65 lat, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia pracownikowi uzyskanie prawa do emerytury, albo nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy;
5) utraty nieposzlakowanej opinii.
Jeżeli zatrudnienie pracownika mianowanego ustało wskutek likwidacji lub reorganizacji jednostki lub niezawinionej utraty uprawnień do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku, pracownikowi temu w okresie między ustaniem zatrudnienia a podjęciem pracy lub działalności gospodarczej przysługuje świadczenie pieniężne przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, obliczane według zasad obowiązujących przy ustaleniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Świadczenie to jest pewnego rodzaju rekompensatą przysługującą pracownikowi za pozostawanie bez pracy.
Pracownicy mianowani otrzymają umowy o pracę
Od 1 stycznia 2012 roku stosunek pracy na podstawie mianowania zniknie z jednostek samorządowych. Pracownicy samorządowi bedą zatrudniani na podstawie wyboru,powołania lub umowy o pracę. Stosunek pracy osób zatrudnionych na podstawie mianowania przekształcony zostanieod nowego rokuw stosunek pracy na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. Stosunek pracy nawiązany na podstawie mianowania stanowi pozaumowny sposób świadczenia pracy. Na podstawie art. 76 Kodeksu pracy, stosunek pracy na podstawie mianowania nawiązuje się w przypadkach określonych w odrębnych przepisach.