Jaka powinna być decyzja dyrektora szkoły, który wszedł w posiadanie informacji o pobieraniu opłat kaucyjnych od uczniów uczestników unijnego projektu (opłata w wys. od 500 do 1000 zł od ucznia rozliczana dopiero po zakończeniu projektu- 1,5- 2 lata i to w niepełnej kwocie) realizowanego w ramach programu Leonardo da Vinci?

Nadmieniam iż organizatorem Projektu i inicjatorem pobierania ww. "kaucji" jest Fundacja Oświatowa współpracująca ze szkołą i wynajmująca w niej pomieszczenia.


Należy podkreślić, że za udział w programie w ramach projektu "Leonardo da Vinci" uczestnicy nie ponoszą opłat. Celem tego programu jest uzyskanie środków finansowych przyznawanych przez Komisję Europejską. Samo pojęcie kaucji sugeruje, że ma być to zabezpieczenie ewentualnych roszczeń fundacji w stosunku do uczestnika. Jak się wydaje chodzi o sytuację, w której uczestnik zrezygnuje z udziału w programie. W takiej jednak sytuacji trudno mówić o stratach fundacji: nie będzie mogła ona po prostu uzyskać dotacji za udział danego uczestnika. Szczególny niepokój budzi rozliczenie pobranej kaucji dopiero po zakończeniu projektu albowiem już w momencie jego rozpoczęcia wiadomo czy uczestnik ostatecznie wziął w nim udział czy też nie. Zupełnie nie do przyjęcia jest "zwrot w niepełnej kwocie", co wydaje się wskazywać na prowadzenie działalności gospodarczej przez fundację, polegającej na pobraniu na swoją rzecz opłat od uzyskania dotacji z Unii Europejskiej. Ponieważ kaucja pozostawać miałaby przez dłuższy czas w dyspozycji fundacji i mogłaby ona tymi środkami obracać to środki powinny być zwracane nawet w kwocie wyższej - powiększonej chociażby o odsetki z tytułu lokaty bankowej.


Zważywszy na powyższe okoliczności dyrektor szkoły powinien zażądać niezwłocznie wyjaśnień od zarządu fundacji w szczególności na okoliczność podstawy pobierania opłaty, jej charakteru i zasad rozliczania. W razie nie uzyskania satysfakcjonujących wyjaśnień rozważyć trzeba będzie czy nie zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa. W takim wypadku obowiązkiem dyrektora szkoły jest zawiadomienie policji albo prokuratora zgodnie z dyspozycją art. 304 § 2 Kodeksu postępowania karnego (Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego, Dz. U. Nr 89, poz. 555 z późn. zm.). Należy przy tym zauważyć, że jeżeli nawet pobranie "opłaty kaucyjnej" byłoby dopuszczalne to taka działalność jest niekorzystna dla szkoły. Inne fundacje oświatowe oraz inne podmioty uczestniczące w projekcie "Leonardo da Vinci" zapewniają bowiem całkowity brak opłat dla uczestników swoich programów.
Jak wcześniej wskazano w niniejszej sprawie konieczne jest jednak pozyskanie informacji od samej fundacji bowiem przed skierowaniem zawiadomienia dyrektor szkoły powinien mieć uzasadnione przypuszczenie, że działalność fundacji nie jest zgodna z prawem a wskazane w pytaniu informacje są dość enigmatyczne. Dodatkowo istnieje możliwość, że wskazana w pytaniu praktyka odbywa się poza wiedzą zarządu fundacji i czynu niedozwolonego dopuszcza się np. pracownik fundacji.
Niewątpliwie wyjaśnienie powyższej sprawy należy uwzględnić przy podejmowaniu decyzji o kontynuowaniu współpracy pomiędzy szkołą a fundacją.