Po wejściu uchwały w życie tygodniowy wymiar godzin zajęć dyrektorów i wicedyrektorów placówek posiadających kwalifikacje do zajmowania stanowiska pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa miał być niższy o jedną godzinę (w przypadku dyrektorów) lub dwie godziny (w przypadku wicedyrektorów) od pozostałych dyrektorów i wicedyrektorów. Wojewoda świętokrzyski zaskarżył tę uchwałę do sądu.

WZÓR DOKUMENTU: Uchwała w sprawie zasad udzielania i rozmiaru zniżek tygodniowego, obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycielom, którym powierzono stanowisko kierownicze oraz w sprawie określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć niektórych nauczycieli, obowiązujących w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych prowadzonych przez Gminę >

WSA: Braki w ofercie eliminują z konkursu na dyrektora szkoły>>

 

Same kwalifikacje nie przemawiają za obniżeniem pensum

Jego zdaniem rada posłużyła się w uchwale kryterium nieprzewidzianym w ustawie tj. posiadaniem kwalifikacji do zajmowania stanowiska: pedagoga, pedagoga specjalnego, psychologa. Żaden przepis prawa nie przyznaje natomiast radzie powiatu kompetencji do wprowadzania innych kryteriów obok tych, które wynikają z Karty Nauczyciela. Starosta Sandomierski wniósł o oddalenie skargi. Wyjaśnił, że samo posiadanie kwalifikacji nie jest kryterium obniżenia wymiaru godzin, lecz ma bezpośredni wpływ na stanowisko, na jakim jest zatrudniony nauczyciel w ramach swojego pensum. Zajmowanie określonego stanowiska przez nauczyciela (do którego powinien posiadać wymagane kwalifikacje) jest jego zdaniem jednym z warunków pracy.

 

Sąd nie zgodził się z taką interpretacją i uwzględnił skargę. Przypomniał, że materialno-prawną podstawę obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć stanowi art. 42 ust. 6 Karty Nauczyciela. Zgodnie z jego treścią m.in. dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły oraz nauczycielowi pełniącemu inne stanowisko kierownicze w szkole, obniża się tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć w zależności od wielkości i typu szkoły oraz warunków pracy albo zwalnia go od obowiązków nauczyciela realizowanych w ramach zajmowanego stanowiska. Zasady udzielania i rozmiar obniżek oraz zwolnienie od obowiązku realizacji zajęć określa organ prowadzący szkołę lub placówkę. Z powyższej regulacji wprost wynika, że wielkość i typ szkoły oraz warunki pracy są jedynymi kryteriami obniżenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin. Tymczasem w zaskarżonej uchwale, Starosta Sandomierski przyjął, że samo posiadanie kwalifikacji do zajmowania określonego stanowiska (w tym przypadku pedagoga, pedagoga specjalnego lub psychologa), ma bezpośredni wpływ na zajmowane stanowisko, dlatego uznał, że zajmowanie określonego stanowiska jest jednym z warunków pracy. Sąd miał inny pogląd na tę kwestię.

Czytaj w LEX: Czas pracy dyrektora szkoły i przedszkola > 

 

Kwalifikacje pracownicze, a warunki pracy

Sąd zauważył, że ustawa Karta Nauczyciela nie zawiera definicji "warunków pracy". Odwołując się do powszechnego rozumienia tego pojęcia, sąd przyjął, że również w tym przypadku chodzi o ogół czynników związanych z charakterem pracy i otoczeniem, w którym praca ta jest wykonywana. Posiadanie określonych kwalifikacji nie może stanowić elementu kreujący warunki pracy. Warunki pracy, zarówno rozumiane szeroko, jak i wąsko obejmują prawa i obowiązki związane ze szczególną sytuacją, w jakiej znajduje się pracownik wykonujący pracę w danym zawodzie lub na danym stanowisku. Wymagają one z reguły specjalnego uregulowania ze względu na specyfikę danego stanowiska.

Sprawdź w LEX: Czy dyrektorowi i wicedyrektorowi szkoły specjalnej przysługuje wypłata dodatku za trudne warunki pracy w przypadku zwolnienia ich od obowiązku realizacji tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć dydaktycznych? >

 

Chodzi tutaj o specjalne regulacje, odrębne od zakresu czasu pracy, dotyczące ochrony życia i zdrowia pracowników, urlopów wypoczynkowych czy szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy. Posiadanie określonych kwalifikacji nie jest tożsame z pełnieniem funkcji lub zajmowaniem stanowiska, do których te kwalifikacje uprawniają. Dopiero z momentem nawiązania stosunku pracy na określonym stanowisku, wykonywanie konkretnych zadań w ramach obowiązków pracowniczych tworzy warunki pracy. Tym samym, w zaskarżonej uchwale doszło do przyjęcia nieznanego ustawie nowego kryterium zróżnicowania pensum osób zajmujących kierownicze stanowiska w placówkach szkolnych.

Wyrok WSA w Kielcach z 6 czerwca 2023 r., sygn. akt II SA/Ke 264/23

Sprawdź w LEX:

Jakie działania może podjąć organ prowadzący, jeżeli żaden nauczyciel nie zgadza się na zastępowanie dyrektora? >

Czy dyrektor szkoły korzystający ze zniżki godzin będzie mógł przejść na wcześniejszą emeryturę? >

Czy osoba pełniąca obowiązki dyrektora szkoły może zatrudnić nauczyciela na przyszły rok szkolny? >

Ile godzin ponadwymiarowych można przydzielić wicedyrektorowi szkoły? >

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.