Zagadnienia wstępne
Od 1 września 2011 r., po raz pierwszy, wszystkie dzieci w wieku 5 lat (z rocznika 2006) będą zobowiązane do realizacji rocznego przygotowania przedszkolnego, zgodnie z zapisem art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) – dalej u.s.o. Będą odbywać ten obowiązek w przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego – zespole lub punkcie przedszkolnym. Może on być realizowany zarówno w placówkach publicznych, jak i niepublicznych. Powinność uczestniczenia w rocznym przygotowaniu przedszkolnym, zgodnie z art. 14 ust. 3a u.s.o., rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w roku kalendarzowym, w którym dzieci kończą 5 lat. Według komunikatu Ministerstwa Edukacji Narodowej z dnia 23 września 2009 r. „oddział przedszkolny jest podstawową jednostką organizacyjną przedszkola i w świetle art. 61 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) nie wchodzi w skład struktury organizacyjnej klas szkoły podstawowej". We wszystkich formach wychowania przedszkolnego jest realizowana nowa podstawa programowa wychowania przedszkolnego, określona w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17) – dalej r.p.p. Czas przeznaczony na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego, jest nie krótszy niż 5 godzin dziennie - zgodnie z § 10 ust. 2 pkt 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 z późn. zm.) - dalej r.r.s.p.p. W załączniku nr 1 do r.p.p. w części poświęconej zalecanym warunkom i sposobu realizacji podstawy programowej wychowania przedszkolnego zaleca się następujące proporcje zagospodarowania czasu przebywania w przedszkolu w rozliczeniu tygodniowym:
1) co najmniej jedną piątą czasu należy przeznaczyć na zabawę (w tym czasie dzieci bawią się swobodnie, przy niewielkim udziale nauczyciela);
2) co najmniej jedną piątą czasu dzieci spędzają w ogrodzie przedszkolnym, na boisku, w parku itp. (organizowane są tam gry i zabawy ruchowe, zajęcia sportowe, obserwacje przyrodnicze, prace gospodarcze, porządkowe i ogrodnicze itd.);
3) najwyżej jedną piątą czasu zajmują różnego typu zajęcia dydaktyczne, realizowane według wybranego programu wychowania przedszkolnego;
4) pozostały czas - dwie piąte czasu nauczyciel może dowolnie zagospodarować (w tej puli czasu mieszczą się jednak czynności opiekuńcze, samoobsługowe, organizacyjne i inne).
Dla przywrócenia należytych proporcji zajęć edukacyjnych i opiekuńczo-wychowawczych w nowej podstawie programowej wychowania przedszkolnego, zdaniem Ministerstwa Edukacji Narodowej, ma przeciwdziałać wymuszaniu organizowania szkolnych form edukacyjnych i stosowania szkolnych metod, w tym również korzystania z podręczników, zeszytów ćwiczeń czy kart pracy w placówkach wychowania przedszkolnego. Tego typu szkolne metody pracy mogą stanowić jedynie uzupełnienie wielostronnego wspierania rozwoju dziecka, co oznacza ewentualne stosowanie ich w bardzo ograniczonym zakresie, odpowiednio do wieku dziecka. Podstawą pracy powinna być zabawa i różnorodna działalność dziecka, związana z prawidłowym rozwojem procesów poznawczych, uzyskaniem dobrego poziomu koordynacji wzrokowo-ruchowej, gotowości do nauki pisania i nauki szkolnej.
Stosownie do zapisów § 9 załącznika nr 1 do r.r.s.p.p., organizację pracy przedszkola określa ramowy rozkład dnia ustalony przez dyrektora przedszkola na wniosek rady pedagogicznej, z uwzględnieniem zasad ochrony zdrowia i higieny pracy, zasady określonej w § 5 ust. 2-5 r.r.s.p.p., oraz oczekiwań rodziców. Na podstawie ramowego rozkładu dnia nauczyciel , któremu powierzono opiekę nad danym oddziałem, ustala dla tego oddziału szczegółowy rozkład dnia, z uwzględnieniem potrzeb i zainteresowań dzieci.
Uczestnictwo dziecka w zajęciach w ramach rocznego przygotowania przedszkolnego jest bezpłatne.
W przedszkolu mogą być pobierane dwa rodzaje opłat :
• obowiązkowe – opłata za pobyt dziecka w przedszkolu ponad czas przeznaczony na realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego i opłata za wyżywienie;
• dobrowolne - opłaty za zajęcia dodatkowe oferowane w przedszkolu.
Oznacza to, że opłatę wnosi się za konkretne świadczenia, przekraczające podstawę programową (wyrok WSA z dnia 8 czerwca 2006 r., IV SA/Wr 94/06, NZS 2006, nr 6, poz. 113).
Na wniosek rodziców złożony do 31 maja, dyrektor publicznego lub niepublicznego przedszkola, szkoły podstawowej, do której dziecko zostało przyjęte może w drodze decyzji zezwolić na spełnianie obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego poza przedszkolem, oddziałem przedszkolnym lub inną formą wychowania przedszkolnego. Do wniosku rodzice dołączają opinię poradni psychologiczno – pedagogicznej oraz oświadczenie o zapewnieniu dziecku warunków umożliwiających realizację podstawy programowej wychowania przedszkolnego ( art. 16 ust. 8 i 10 u.s.o.).
1. Obowiązki rodziców dziecka
Rodzice dziecka, które realizuje obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego, w myśl art. 14b u.s.o., są zobowiązani do:
• zgłoszenia dziecka do przedszkola, oddziału przedszkolnego zorganizowanego w szkole podstawowej lub innej formy wychowania przedszkolnego;
• zapewnienia regularnego uczęszczania dziecka na zajęcia;
• informowania, w terminie do dnia 30 września każdego roku, dyrektora szkoły podstawowej, w obwodzie której dziecko mieszka, o realizacji tego obowiązku.
Obowiązek rocznego przygotowania przedszkolnego pięciolatków od roku szkolnego 2011/12
Opracowanie stanowi zwięzłe omówienie zagadnień związanych z obowiązkowym przygotowaniem przedszkolnym pięciolatków. Komentarz przedstawia obowiązki rodziców, organu prowadzącego oraz dyrektora szkoły i przedszkola związane z prawidłową realizacją rocznego przygotowania przedszkolnego dziecka pięcioletniego, obowiązujące od 1 września 2011 r.