Nauczyciele uważają ewaluację za uciążliwą
"Większość dyrektorów ma generalnie pozytywny stosunek do samych założeń ewaluacji, ocenia ją jako proces przydatny, chociaż jednocześnie ma zastrzeżenia do niektórych przyjętych praktycznych rozwiązań. Nauczyciele zazwyczaj krytyczniej podchodzą do tego procesu. Zdecydowanie częściej podkreślają jego uciążliwości, mają większą tendencję do niezgadzania się z wynikami – nawet, jeśli uczą w szkole, w której dyrektor jest entuzjastycznie nastawiony do ewaluacji." - czytamy w raporcie "Wykorzystanie ewaluacji wewnętrznej i zewnętrznej przez szkoły".
Jak oceniają autorki raportu, Olga Wasilewska, Agnieszka Rybińska oraz dr Agnieszka Muzyk, ewaluacja zewnętrzna jest procesem, który przydaje się kadrze zarządzającej placówką.
W 2015 r. więcej kontroli w szkołach>>
Nie przekłada się to natomiast na postawę nauczycieli, którzy dostrzegają raczej negatywne strony całego procesu. Lepsze nastawienie do ewaluacji mają też placówki, w których ewaluacja się odbyła.
"W szkołach, które dopiero oczekują na ewaluację zewnętrzną, dominuje lęk i liczne obawy dotyczące przede wszystkim tego, że ocena szkoły okaże się nieprawdziwa, nieobiektywna czy wręcz niesprawiedliwa, nie uwzględni lokalnego kontekstu, czy np. trudności, z którymi musi się mierzyć szkoła. Niepokój dotyczący potencjalnej arbitralności i subiektywności w dużym stopniu wiąże się z tym, że kryteria wykorzystywane przy przyznawaniu poziomów spełniania wymagań dla wielu dyrektorów i nauczycieli są niejasne i w ich odczuciu nieprecyzyjne (podobne opinie spotkać można w szkołach, które przeszły ewaluację zewnętrzną)." - czytamy w raporcie.
Wizytator sprawdzi lekcję bez uprzedzenia>>
Rodzice nie zwracają uwagi na wyniki ewaluacji
Autorzy sprawdzili również wiedzę rodziców na temat ewaluacji - była bardzo niewielka. Większość z ankietowanych w ogóle nie wiedziała, o co chodzi.
"Wśród rodziców dominuje obojętny stosunek wobec ewaluacji zewnętrznej – jest ona traktowana jako jeden z wielu obowiązków administracyjnych, będących raczej wewnętrzną sprawą szkoły. Większość rodziców specjalnie się nią nie przejmuje. Wystarczy im informacja, że ogólne wyniki są pozytywne." - wynika z raportu.
Ci, którzy wiedzieli o co chodzi, pozytywnie oceniali procedurę, wskazując na jej obiektywność i motywujący charakter. Wiara w pozytywne skutki ewaluacji niewielka była wśród rodziców uczniów szkół, które nie miały na razie doczynienia z ewaluacją zewnętrzną.
Rozwój szkoły jako organizacji oraz rozwój nauczyciela jednym z tematów Kongresu Edukacja i Rozwój>>
Ewaluacja zwiększa motywację, ale wiąże się ze stresem
Jako główne pozytywy ewaluacji zewnętrznej ankietowani wskazali: wzrost motywacji, uporządowanie dokumentów, możliwość spojrzenia na pracę szkoły z szerszej perspektywy, poprawę pozycji szkoły w środowiski. Główne wady to stres i biurokracja.
"Niektóre z etapów ewaluacji przynoszą szkole wiele korzyści, ale zarazem ich „koszt” jest na tyle duży, że czasami przewyższa zyski." - oceniają autorki raportu - "Wtedy to w szkole zaczyna się analiza jej pracy i prowadzonych działań, refleksja nad nimi, często prowadzona w grupie, sprzyjająca integracji i wymianie informacji, lepszemu poznaniu założeń ewaluacji zewnętrznej.
Biurokracja jednym z największych zagrożeń dla ewaluacji w szkole>>
Zapraszamy na Kongres Edukacja i Rozwój, którego tematem będzie m.in. "Rozwój szkoły jako organizacji oraz rozwój nauczyciela">>
@page_break@
Jednocześnie jednak jest to okres bardzo wytężonej pracy, czasami zupełnie niepotrzebnego tworzenia dokumentów, dużego stresu, przemęczenia i związanych z tym emocji negatywnych, które rzutują potem na pozostałe etapy i ogólny odbiór wyników." - tłumaczą.
Kompetencje przywódcze do poprawki
Autorki raportu rekomendują wdrożenie działań, które wpłyną na poprawę kompetencji przywódczych dyrektorów szkół.
"W ramach procedur związanych z przebiegiem ewaluacji zewnętrznej korzystne byłoby uwzględnienie takich elementów, które pozwoliłyby na zwiększenie użyteczności ewaluacji z perspektywy nauczycieli." - stwierdzają. Chodzi tu zwłaszcza o informację zwrotną po obserwacjach lekcji.
"Warto rozważyć wprowadzenie mechanizmów zapewniających indywidualną informację zwrotną dla nauczycieli, które nie byłyby sprzeczne z podstawowymi założeniami ewaluacji zewnętrznej." - czytamy w raporcie.
Od dyrektora oczekuje się coraz więcej>>
Dodatkowo autorki zwracają uwagę na konieczność lepszej kampanii informacyjnej dotyczącej ewaluacji zewnętrznej i znaczenia jej wyników, a zwłaszcza ich wpływ na miejsce szkoły w rankingach.
"Lepsze zrozumienie mogłoby przełożyć się na większe zaangażowanie organów prowadzących we wspieranie działań wdrażanych przez placówki w następstwie ewaluacji" - wynika z rekomendacji.
Wizytator sprawdzi lekcję bez uprzedzenia>>
Trzeba ustalić strategię współpracy z rodzicami
"Niektóre szkoły nie mają pomysłu na współpracę z rodzicami, a jednocześnie rodzice są raczej zadowoleni z udziału w ewaluacji i możliwości wyrażania opinii" - czytamy w raporcie. Jego autorki uważają, że Autorki raportu zauważają, że jeżeli rodzice mają być odbiorcami wyników ewaluacji, to należy zmienić koncepcję przekazywania im informacji na ten temat. Szkoła powinna zadbać o przygotowanie odpowiednich materiałów.
"Dobrym kierunkiem jest wprowadzenie w zmodyfikowanym rozporządzeniu w sprawie nadzoru pedagogicznego konieczności informowania o wynikach ewaluacji m.in. Rady Rodziców." - czytamy w raporcie. Pełna treść publikacji>>
Rozwój szkoły jako organizacji oraz rozwój nauczyciela jednym z tematów Kongresu Edukacja i Rozwój>>