Na podstawie art. 186[1] § 1 k.p ., pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Ochrona trwałości stosunku pracy pracownika korzystającego z urlopu wychowawczego powstaje z mocy prawa w dniu złożenia przez niego wniosku o udzielenie tego urlopu, bez względu na datę rozpoczęcia tego urlopu. Zakaz wypowiedzenia dotyczy także warunków pracy i płacy – w przypadku nauczycieli zatrudnionych w niepełnym wymiarze zajęć.
Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko m.in. w razie likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
W przypadku złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego po dokonaniu czynności zmierzającej do rozwiązania umowy o pracę (bez względu na to, czy oświadczenie takie złożył pracownik, czy pracodawca), umowa rozwiązuje się w terminie wynikającym z tej czynności, a urlop wychowawczy będzie przysługiwał do upływu terminu, w którym umowa rozwiąże się.
Powyższe przepisy dotyczą stosunku pracy nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę oraz mianowania.
W uzasadnieniu wyroku z dnia 31 maja 2001 r. (wyrok SN z dnia 31 maja 2001 r., I PKN 428/00, OSNP 2003, nr 7, 178) Sąd Najwyższy podkreślił, że nauczycielka ma prawo skorzystać z pełnego wymiaru urlopu wychowawczego, co oznacza zakaz podejmowania czynności prawnych prowadzących do ustania stosunku pracy przed terminem upływu tego urlopu, wynikający z zapewnienia wzmożonej ochrony trwałości stosunku pracy pracownicy korzystającej z urlopu wychowawczego.@page_break@ Wobec tego za niezgodne z prawem należy uznać dokonanie wypowiedzenia stosunku pracy nauczycielki, która na takim urlopie przebywa, z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 albo na podstawie art. 27 ust. 1 KN. 

Przykład 1
Nauczycielka złożyła w styczniu wniosek o udzielenie urlopu wychowawczego od dnia 1 czerwca. Dyrektor, wiedząc o zmniejszeniu liczby klas w kolejnym roku szkolnym, planował zwolnić nauczycielkę na podstawie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN i wręczyć jej wypowiedzenie w maju. Nauczycielka jest jednak chroniona przez rozwiązaniem stosunku pracy już od stycznia.
 

Przykład 2
Nauczycielka otrzymała wypowiedzenie w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN w kwietniu, natomiast w maju złożyła wniosek o udzielenie 2- letniego urlopu wychowawczego od czerwca. Dyrektor udzieli jej urlopu wychowawczego tylko do końca trwania zatrudnienia, czyli do dnia 31 sierpnia.
 
Zwolnienie nauczycielki na urlopie wychowawczym jest natomiast możliwe:
• w przypadku całkowitej likwidacji szkoły ( art. 20 ust. 1 pkt 1 KN),
• za zgodą nauczyciela - w trybie porozumienia stron ( art. 23 ust. 4 pkt. 1 i art. 27 ust. 3 KN ) lub wypowiedzenia dokonanego przez nauczyciela ( art. 23 ust. 1 pkt 1, art. 27 ust. 1 KN),
• z mocy prawa – skutek automatyczny w przypadkach wskazanych w art. 26 KN,
• w przypadkach wskazanych w art. 23 ust. 1 w zw. z art. 27 ust. 3 KN.