W zespole szkolno-przedszkolnym powołano dwóch wicedyrektorów zgodnie z procedurą i po wyrażeniu zgody organu prowadzącego. W skład zespołu wchodzą trzy typy placówek oświatowych: przedszkole z oddziałami zamiejscowymi (5 oddziałów), szkoła podstawowa wraz z filią (10 oddziałów), gimnazjum (4 oddziały). Powierzenie funkcji drugiemu wicedyrektorowi za zgodą organu prowadzącego było spowodowane przede wszystkim specyficzną organizacją zespołu i rozrzuceniem jego placówek w czterech okolicznych miejscowościach. Jedynie gimnazjum i szkoła podstawowa znajdują się w tej samej miejscowości, ale w rożnych budynkach położonych w odległości 1 km od siebie. Nadmieniam, iż w naszej gminie nie ma żadnego regulaminu określającego zasady powoływania wicedyrektorów na przykład w zależności od liczby oddziałów.
Czy organ prowadzący może nie zatwierdzić w arkuszu organizacji na nowy rok szkolny stanowiska jednego z wicedyrektorów?
Dyrektor nie widzi żadnych przesłanek prawnych wynikających z art. 38 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty - dalej u.s.o., na podstawie których mógłby odwołać wicedyrektora. Próba odwołania wicedyrektora na podstawie art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o. może zakończyć się przegraną w sądzie pracy, ponieważ zdaniem dyrektora nie ma przypadku szczególnie uzasadniającego odwołanie, chyba że jest nim niezatwierdzenie tego stanowiska w arkuszu przez organ prowadzący.

Jeśli tak można uzasadnić odwołanie z funkcji (wymuszone przez organ prowadzący), to kto ponosi odpowiedzialność za ewentualne roszczenia pracownika w wyniku rozstrzygnięcia sądu na jego korzyść?

Z treści pytania wynika, iż organ prowadzący w przeszłości wyraził zgodę na utworzenie w szkole stanowisk wicedyrektorów. Obecnie organ prowadzący chce likwidacji stanowiska jednego z wicedyrektorów, choć – jak rozumiem – nie nastąpiły żadne zmiany organizacyjne, które by to uzasadniały. W tym przypadku mamy do czynienia z dwoma kwestiami – zlikwidowaniem stanowiska wicedyrektora i odwołaniem wicedyrektora ze stanowiska. Kwestia zlikwidowania stanowiska wicedyrektora leży w kompetencji organu prowadzącego.
Postępowanie dyrektora w kwestii odwołania wicedyrektora powinno zależeć od podstawy prawnej odwołania wicedyrektora. Dyrektor szkoły, który za zgodą organu prowadzącego szkołę utworzył dodatkowe stanowiska wicedyrektorów, powinien zostać poinformowany na piśmie przez organ prowadzący o przyczynach likwidacji tego stanowiska. Organ prowadzący powinien uargumentować uzasadnienie podjętej decyzji w sprawie likwidacji stanowiska wicedyrektora.
W związku ze zmniejszeniem liczby oddziałów nie można "automatycznie" odwołać dyrektora.
 
Uzasadnienie

Przy braku innych uregulowań miejscowych przypomnijmy przepisy dotyczące tworzenia stanowisk wicedyrektorów:

  • 1) w przedszkolu – zgodnie z § 12 załącznika nr 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół - dalej r.r.s.p.p.:
    • co najmniej 6 oddziałów,
    • oddziały zlokalizowane w różnych miejscach,
    • co najmniej 2 oddziały pracują dłużej niż 10 godzin dziennie,
    • w innych przypadkach za zgodą organu prowadzącego.
  • 2) w szkole – stosownie do § 12 załącznika nr 2 r.r.s.p.p.:
    • co najmniej 12 oddziałów,
    • za zgodą organu prowadzącego szkołę - dodatkowe stanowiska wicedyrektorów.

W myśl art. 37 ust. 1 u.s.o. powierzenia stanowisk wicedyrektorów dokonuje dyrektor szkoły po zasięgnięciu opinii organu prowadzącego, rady szkoły i rady pedagogicznej.
Dyrektor szkoły powierza stanowisko wicedyrektora i to on decyduje o terminie jego powierzenia, jak również o czasie, na jaki następuje powierzenie. Powierzenie stanowiska wicedyrektora może nastąpić na czas określony lub czas nieokreślony (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 1993 r., I PZP 15/93).

Aby odwołać wicedyrektora, musi nastąpić likwidacja stanowiska wicedyrektora, o którym mowa w statucie szkoły. W sytuacji opisanej w pytaniu występują dwie kwestie - zlikwidowanie stanowiska wicedyrektora i odwołanie wicedyrektora ze stanowiska. Kwestia zlikwidowania stanowiska wicedyrektora leży w kompetencji organu prowadzącego. Jeżeli propozycja likwidacji stanowiska wicedyrektora wychodzi od organu prowadzącego, niewątpliwe dyrektor szkoły powinien zostać o tym poinformowany na piśmie. Na tej podstawie należy w trybie określonym art. 42 i art. 50 ust. 2 u.s.o. dokonać zmian w statucie szkoły, a następnie odwołać wicedyrektora za trzymiesięcznym wypowiedzeniem - w związku z likwidacją stanowiska. W omawianej sprawie jedyną możliwą przyczyną odwołania ze stanowiska wicedyrektora szkoły jest przyczyna wskazana w art. 38 ust. 1 pkt 2 u.s.o., a więc kategoria "przypadków szczególnie uzasadnionych". Musi to być okoliczność, która uniemożliwia nauczycielowi sprawowanie funkcji, z przyczyn od niego niezależnych. Likwidacja stanowiska wicedyrektora szkoły skutkuje odwołaniem wicedyrektora. Odwołania ze stanowiska wicedyrektora dokonuje dyrektor szkoły.
W tym przypadku bardzo starannie należy podać powód odwołania wraz z odpowiednim uzasadnieniem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 grudnia 2003 r., I PK 103/03, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2003 r., III PZP 17/03).
W uchwale z dnia 5 maja 1993 r. Sąd Najwyższy orzekł, że nauczycielowi odwołanemu z funkcji wicedyrektora szkoły z naruszeniem art. 37 ust. 1 w związku z art. 38 u.s.o. nie przysługuje roszczenie o orzeczenie bezskuteczności odwołania ani o przywrócenie do pracy na dotychczasowym stanowisku, przysługuje mu natomiast roszczenie o odszkodowanie na podstawie odpowiednio stosowanych art. 45 § 2 i art. 471 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy.

Dyrektor szkoły sam wybierze wicedyrektora>>

    Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie 
LEX Prawo Oświatowe
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów