Rok szkolny 2023/2024 r. był rokiem, kiedy odbyły się wybory parlamentarne, były trzy rządy i trzech ministrów edukacji:
- Przemysław Czarnek - minister edukacji i nauki w rządzie Mateusza Morawieckiego,
- Krzysztof Szczucki - minister edukacji i nauki w dwutygodniowym rządzie Morawieckiego powołanym po październikowych wyborach parlamentarnych
- Barbara Nowacka - ministra edukacji w rządzie Donalda Tuska.
Z dniem 1 stycznia 2024 r. Ministerstwo Edukacji i Nauki rozdzielono ponownie na dwa resorty: Ministerstwo Edukacji Narodowej, na czele, którego stanęła Nowacka oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, które objął Dariusz Wieczorek. Ministerstwo Edukacji i Nauki istniało trzy lata.
Nowy przedmiot
Z początkiem nowego roku szkolnego 2023/2024 do szkół ponadpodstawowych wszedł nowy przedmiot - biznes i zarządzanie, który zastąpił przedmiot podstawy przedsiębiorczości. Szczególny nacisk w ramach biznesu i zarządzania położono na pracę w grupach oraz rozwijanie kompetencji liderskich. Absolwenci liceum ogólnokształcącego, począwszy od roku szkolnego 2026/2027, będą mogli przystąpić do egzaminu maturalnego z tego przedmiotu na poziomie rozszerzonym, a rok później absolwenci pięcioletniego technikum.
Weszły też w życie zmiany do podstawy programowej dla przedmiotu język łaciński, które umożliwią nauczanie go w klasach VII-VIII szkoły podstawowej, w liceum ogólnokształcącym i technikum – zamiast drugiego języka obcego nowożytnego.
Laptopy dla uczniów
We wrześniu uczniowie klas IV szkół podstawowych otrzymali bezpłatnie laptopy w ramach programu "Laptop dla ucznia". Z kolei w październiku ruszył program "Laptop dla nauczyciela". Nauczyciele pracujący z uczniami klas IV-VIII szkół podstawowych mogli wystąpić o bon o wartości 2,5 tys. złotych na zakup sprzętu komputerowego.
Zmiana kuratorów
Po objęciu władzy przez koalicję KO, Trzecia Droga i Lewicę odwołano wszystkich kuratorów oświaty z czasów rządów PiS. Jako pierwsza - 15 grudnia - decyzją ministry Nowackiej odwołana została małopolska kurator Barbara Nowak. Pozostali kuratorzy pożegnali się ze swoimi stanowiskami do połowy stycznia. W ich miejsce powołano pełniących obowiązki. Nowi kuratorzy zostało wyłonieni na drodze konkursów.
Ze swoich stanowisk odwołani zostali także powołani za rządu PiS: dyrektor Ośrodka Rozwoju Edukacji, dyrektor Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą, dyrektor Instytutu Badań Edukacyjnych, dyrektor Instytutu Rozwoju Języka Polskiego im. św. Maksymiliana Marii Kolbego oraz dyrektor Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji, która pełni rolę Narodowej Agencji Programu Erasmus+. Rozpoczęto audyty w tych instytucjach.
Czytaj też: Nauczyciel na wycieczce powinien dostać wynagrodzenie za nadgodziny >
Rekordowy wzrost subwencji oświatowej, podwyżki dla nauczycieli i nagroda
W połowie stycznia Sejm uchwalił budżet na 2024 r. i tzw. ustawę okołobudżetową. Rekordowo zwiększona została subwencja oświatowa. W 2024 r. wynosi 87 mld 983 mln zł i jest wyższa o 36,2 proc. od kwoty subwencji oświatowej w 2023 r.
Na mocy ustawy budżetowej i ustawy okołobudżetowej od 1 stycznia wzrosły wynagrodzenia nauczycieli: nauczycieli początkujących o 33 proc., a nauczycieli mianowanych i dyplomowanych o 30 proc. O 30 proc. i 33 proc. wzrosła też minimalna stawka wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli. Podwyżki nauczyciele dostali w kwietniu z wyrównaniem od początku roku. Zgodnie z rozporządzeniem ministra edukacji w sprawie minimalnych stawek wynagrodzenia nauczycieli w zależności od stopnia awansu zawodowego minimalne wynagrodzenie zasadnicze nauczycieli wzrosło o kwotę od 1167 zł brutto do 1365 zł brutto.
Pod koniec stycznia w Sejmie przeprowadzono ponowne pierwsze czytanie obywatelskiego projektu nowelizacji ustawy Karta Nauczyciela przygotowanego przez Związek Nauczycielstwa Polskiego, który zakłada powiązanie wysokości wynagrodzeń nauczycieli z wysokością przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce. Projekt złożony został w poprzedniej kadencji parlamentu, ale nie przeszedł całej ścieżki legislacyjnej, stąd ponownie zajął się nim nowy Sejm. Za dalszym procedowaniem go opowiedziały się wszystkie kluby parlamentarne. Projekt został skierowany do dalszych prac w Komisji Edukacji, Nauki i Młodzieży.
Wszyscy nauczyciele z okazji przypadającej 14 października 250-letniej rocznicy powstania Komisji Edukacji Narodowej otrzymali specjalny dodatek w wysokości 1125 zł brutto.
Czytaj też w LEX: Wcześniejsza emerytura dla nauczycieli od 1.09.2024 r. >
Koniec prac domowych
Zgodnie z nowelizacją od 1 kwietnia w klasach I–III szkoły podstawowej nauczyciele nie mogą zadawać pisemnych i praktyczno-technicznych prac domowych do wykonania przez ucznia w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych. Wyjątek stanowią prace dotyczące usprawniania motoryki małej, czyli ćwiczeń polegających na rozwijaniu umiejętności ruchowych dłoni. Z kolei w klasach IV-VIII szkoły podstawowej nauczyciel może zadać uczniowi pisemną lub praktyczno-techniczną pracę domową do wykonania w czasie wolnym od zajęć dydaktycznych, ale wykonanie jej nie będzie obowiązkowe. Wykonanie lub niewykonanie pracy domowej nie będzie też oceniane. Po sprawdzeniu pracy domowej wykonanej dobrowolnie przez ucznia nauczyciel ma nie wystawiać oceny, ale ma przekazać mu informację, co zrobił dobrze, a co wymaga poprawy i jak powinien się dalej uczyć. Nowelizacja wprowadza też rezygnację z wliczania, od roku szkolnego 2024/2025, ocen z etyki i religii do średniej ocen rocznych.
Czytaj też w LEX: Zmiany w zakresie kształcenia uczniów z Ukrainy w roku szkolnym 2024/2025 >
Testy sprawnościowe
Z początkiem marca rozpoczęto przeprowadzanie w szkołach w ramach lekcji wychowania fizycznego testów sprawnościowych. Testy sprawnościowe obowiązkowe dla wszystkich uczniów klas IV-VIII podstawówek i dla uczniów szkół ponadpodstawowych, przeprowadzono po raz pierwszy. Objęły cztery wystandaryzowane próby sprawności: bieg wahadłowy 10 razy po 5 metrów, beep–test – 20-metrowy wytrzymałościowy bieg wahadłowy, plank – podpór leżąc przodem na przedramionach (tzw. deska) i skok w dal z miejsca. Dodatkowo rodzice uczniów mieli obowiązek przekazać szkołom dane o wzroście i wadze swojego dziecka.
Czytaj też: Dla nauczyciela czekoladki, a nie weekend w SPA >
Ostatnia taka matura i egzamin ósmoklasisty
W tym roku w maju po raz ostatni jest przeprowadzono matury i egzamin ósmoklasisty na podstawie wymagań egzaminacyjnych, a nie na podstawie wymagań określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Wymagania egzaminacyjne stanowią zawężony katalog wymagań określonych w podstawie. Wprowadzono je w związku z pandemią COVID-19. W roku szkolnym 2024/2025 egzamin znów będzie przeprowadzony na podstawie wymagań podstawy programowej.
Czytaj też w LEX: Standardy Ochrony Małoletnich przed przemocą - nowe obowiązki dyrektorów szkół >
Jak wypadają polscy uczniowie na tle europejskich kolegów?
W grudniu ogłoszono wyniki międzynarodowego badania umiejętności piętnastolatków PISA, przeprowadzonego w 2022 r. We wszystkich trzech obszarach objętych badaniem PISA (umiejętności matematyczne, rozumienie czytanego tekstu lub rozumowanie w naukach przyrodniczych) wyniki polskich uczniów były powyżej średniej dla krajów OECD oraz powyżej średniej uzyskanej przez uczniów z UE, jednocześnie były one niższe niż w poprzedniej edycji badania.
W drugiej połowie czerwca ogłoszono też wyniki badania umiejętności kreatywnego myślenia, które towarzyszyło badaniu PISA 2022. Wyniki polskich 15-latków w tym badaniu są wyższe niż średnia OECD i zbliżone do wyników uczniów z Łotwy, Belgii i Portugalii. Wśród uczniów z UE lepsze wyniki uzyskali 15-latkowie z Estonii, Finlandii i Danii. (am/PAP)
Czytaj też w LEX: Udzielanie nauczycielom świadczeń urlopowych oraz finansowanie „wczasów pod gruszą” z ZFŚS >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
