Każde doświadczenie zostawia ślad w mózgu
Prof. Małgorzata Kossut jest kierownikiem Katedry Neurokognitywistyki. Zajmuje się neuronalnymi i molekularnymi mechanizmami uczenia się i pamięci.
Wbrew przekonaniom dziewiętnastowiecznych badaczy, mózg dorosłego człowieka podlega ciągłym zmianom - tłumaczyła prelegentka. Mimo że komórki nerwowe się nie regenerują, to organ ten jest tak skonstruowany, że tworzy obejścia tak, aby zrekompensować uszkodzone funkcje.
Dzięki neuroplastyczności mózg jest również w stanie zapisywać wspomnienia - każde wspomnienie zostawia w mózgu ślad, odciska się na setkach komórek nerwowych, powodując w nich fizyczne zmiany czyli tzw. enagram.
Silny bodziec pomaga w zapamiętywaniu
- Możemy mówić o kilku rodzajach pamięci - tłumaczyła prof. Kossut - Istnieje pamięć uświadomiona, która dzieli się na pamięć zdarzeń i pamięć semantyczną, dzięki której potrafimy odtworzyć zdobyte informacje. Jest też pamięć nieuświadomiona, czyli odruchy i emocje - dodała.
Na zdolność zapamiętywania mają wpływ różne czynniki: bodźce, emocje i uwaga. Pomaga też szukanie odniesień do już zdobytej wiedzy. Skuteczne pobudzenie mózgu sprawia, że tworzą się silniejsze połączenia nerwowe.
Badacze wykazali, że po ok. jednym dniu wspomnienia ulegają konsolidacji, okres ten jest kluczowy dla zatrzymania informacji na dłużej.
Wspomnienia można nadpisać
Neuroplastyczność mózgu ma jednak swoje ciemne strony, fakt, że mózg ulega ciągłym zmianom sprawia, że pamięcią człowieka można manipulować.
- Przypominanie sobie czegoś powoduje rekonsolidację wspomnień. W ten sposób mogą powstać przypadkowe błędy - opowiadała prelegentka, tłumacząc, że prowadzi to do tzw. fałszywej pamięci. Odpowiednia manipulacja może sprawić, że człowiek uwierzy w to , że pamięta nieprawdziwe wydarzenia. Problematyczne może być to zwłaszcza w codziennej pracy organów wymiaru sprawiedliwości.
- Stosując odpowiednie bodźce, możemy wtłoczyć nieprawdziwe wspomnienia do mózgu myszy, jednak będzie to kosztować miliony. U człowieka można to zrobić łatwo i całkowicie za darmo - podkreśliła prelegentka.
Każde wspomnienie zmienia mózg
Pamięć jest najważniejszą funkcją mózgu, tworzy naszą tożsamość. Każde zapisywane wspomnienie powoduje fizyczne zmiany w komórkach nerwowych - mówiła prof. Małgorzata Kossut podczas swojego wystąpienia na III Kongresie Edukacja i Rozwój.
