Pytanie
Jaka jest procedura utworzenia zespołu szkół z:
1) istniejącego już zespołu szkół obejmującego liceum ogólnokształcące i szkołę zasadniczą;
2) gimnazjum
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 27 stycznia 2012 r.
Trudno jest określić szczegółową procedurę utworzenia "nowego" zespołu szkół na podstawie przedstawionych w pytaniu informacji.
Zgodnie z prawem należy zastosować przepisy art. 62 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o.
Jeśli szkoły, które wejdą w skład "nowego" zespołu szkół mają ten sam organ prowadzący, to nie ma potrzeby utworzenia zespołu szkół. Możliwe jest włączenie gimnazjum do istniejącego zespołu szkół – w myśl przepisu art. 62 ust. 5 u.s.o.
Oznacza to, że włączając gimnazjum do zespołu należy - na podstawie przepisu art. 59 ust. 6 u.s.o. - zastosować odpowiednio przepisy art. 58 i art. 59 ust. 1-5 u.s.o.
Między innymi – w myśl przepisu art. 59 ust. 1 zd. 2 u.s.o. – organ prowadzący jest obowiązany, co najmniej na 6 miesięcy przed terminem przekształcenia, zawiadomić o zamiarze przekształcenia: rodziców uczniów, właściwego kuratora oświaty oraz organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego właściwej do prowadzenia szkół danego typu.
Moim zdaniem – decydującym o terminie włączenia jest nie tylko obowiązek wypełnienia warunku i procedury ustawowej, ale również to, że muszą nastąpić zmiany organizacyjne oraz zmiany warunków pracy i nauki w szkołach wchodzących obecnie w skład zespołu – do dnia 31 sierpnia. Dyrektor zespołu szkół stanie się wówczas na mocy art. 62 ust. 2 u.s.o. jednocześnie dyrektorem włączanego gimnazjum. Z dniem włączenia gimnazjum do zespołu szkół następuje przejęcie wszystkich składników majątkowych przez zespół szkół, a dotychczasowi pracownicy gimnazjum stają się pracownikami zespołu szkół. Uchwałę w sprawie włączenia gimnazjum do zespołu szkół powinna podjąć rada gminy (art. 5c pkt 1 u.s.o.).
W myśl przepisu art. 62 ust. 6 u.s.o. utworzenie zespołu, w którego skład wchodzą szkoły prowadzone przez różne organy, może nastąpić po zawarciu porozumienia między tymi organami. Porozumienie powinno określać, który z organów będzie wykonywać zadania organu prowadzącego, sposób finansowania oraz tryb rozwiązania zespołu.
Przykład
Przykładowe założenia w kwestii procedury łączenia szkół, (o których mowa w pytaniu) w zespół:
1. Inicjatywa w sprawie łączenia szkół należy wyłącznie do organu prowadzącego.
Uchwałę w sprawie utworzenia zespołu szkół, dla których organem prowadzącym jest jednostka samorządu terytorialnego, podejmuje jej organ stanowiący.
2. Przepisy art. 62 u.s.o. dotyczą wprost tylko szkół, zarówno samorządowych, jak i prowadzonych na podstawie zezwolenia udzielanego w myśl przepisów art. 58 u.s.o.
Sformułowanie dotyczące możliwości łączenia w zespół szkół różnych typów wyklucza możliwość połączenia w zespół szkół tego samego typu. W omawianym przykładzie sytuacja taka nie występuje, bowiem szkołami różnych typów są: szkoła podstawowa, gimnazjum, a także poszczególne "podtypy" szkół ponadgimnazjalnych (liceum ogólnokształcące, zasadnicza szkoła zawodowa).
3. Jednostkami systemu oświaty są poszczególne szkoły (placówki). Sytuacji tej nie zmienia utworzenie zespołu szkół. Niemniej jednak tracą one w pewnym zakresie samodzielność, ponieważ działają pod wspólnym kierownictwem dyrektora zespołu szkół, ale i zachowują odrębność rad pedagogicznych, rad szkół, rad rodziców i samorządów uczniowskich (art. 62 ust. 1 u.s.o.). Pozostałe organy natomiast, w przypadku braku odmiennej regulacji statutowej, nie podlegają połączeniu.
Jeżeli dyrektor zespołu szkół jest dyrektorem szkoły lub placówki w rozumieniu przepisów u.s.o., to stosuje się do niego wszystkie jej przepisy określające kompetencje, zadania i obowiązki dyrektora szkoły, przede wszystkim zaś art. 39 u.s.o. Dyrektor zespołu szkół:
  • sprawuje on nadzór pedagogiczny nad wszystkimi nauczycielami zespołu,
  • w stosunku do wszystkich pracowników przysługują mu uprawnienia pracownicze.
4. Zgodnie z art. 62 ust. 3 u.s.o. utworzenie zespołu szkół następuje w trybie art. 58 u.s.o. z tym, że akt założycielski wymaga zaopiniowania przez rady pedagogiczne.
Opinia rad pedagogicznych, o której mowa wyżej powinna być wyrażona przed uchwaleniem bądź nadaniem aktu założycielskiego przez organ prowadzący. Statut oraz akt założycielski przesyła się kuratorowi oświaty.
5. Utworzenie zespołu szkół założonego z np. gimnazjum i liceum ogólnokształcącego, wymaga zawarcia porozumienia (w danym przypadku gminy i powiatu).
Nie jest ono umową cywilnoprawną, lecz szczególną czynnością administracyjnoprawną (tzw. porozumieniem administracyjnym).
Porozumienie powinno zawierać:
  • określenie organu prowadzącego zespół,
  • sposób finansowania (tryb dotowania szkół, czyli w praktyce refundacji organowi wykonującemu zadania organu prowadzącego kosztów utrzymania szkoły, której prowadzenie nie należy do jego zadań własnych),
  • tryb rozwiązywania zespołu (procedurę likwidacyjną, zasady zwrotu i rozliczeń mienia oraz przejęcia należności i zobowiązań),
  • mogą być także uregulowane inne kwestie, jednak organom zwierającym porozumienie nie wolno w nim zamieszczać postanowień sprzecznych z ustawą.
Porozumienie zawierają w imieniu jednostki samorządu terytorialnego jej organy wykonawcze (wójt, burmistrz, prezydent, zarząd powiatu, zarząd województwa) - w myśl przepisu art. 5c pkt 2 u.s.o.
6. Można również dokonać włączenia gimnazjum do istniejącego zespołu szkół, o czym mowa wyżej – według podobnej procedury, bowiem zobowiązuje do tego przepis art. 62 ust. 5 u.s.o.
Krzysztof Gawroński