Jak rozwiązać umowę o pracę z nauczycielem mianowanym będącym na urlopie wychowawczym?
Nauczyciel mianowany pracujący na całym etacie (kwalifikacje tylko do wychowania fizycznego) powróci z urlopu wychowawczego po 3 latach dnia 1 września 2010 r. W szkole jest zaplanowanych tylko 12 godzin zajęć wychowania fizycznego. Dodaję tutaj, że ponadto organ prowadzący zlecił innemu nauczycielowi (z innej szkoły) uzupełnienie etatu w naszej szkole w wymiarze 7 godzin.
Jak postąpić w tej sytuacji? Jakie są możliwe rozwiązania i "zachowanie terminów"?
Czy możliwe jest rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mianowanym przebywającym na urlopie wychowawczym w trybie art. 20 ustawy - Karta Nauczyciela?
Zakaz wypowiadania umowy o pracę w czasie urlopu wychowawczego nie ma zastosowania do stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania.
Kwestia dopuszczalności rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami przebywającymi na urlopie wychowawczym jest uregulowana odrębnie dla stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania i stosunków pracy nawiązanych na podstawie umowy o pracę. W szczególności ochrona stosunku pracy pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym na gruncie obowiązującego prawa dotyczy wyłącznie stosunków pracy nawiązanych na podstawie umowy o pracę. Wówczas zastosowanie ma art. 1861 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Przepisy obowiązującego prawa w omawianym zakresie wprost nie regulują norm ochronnych w stosunku do pracowników (w tym nauczycieli) zatrudnionych na podstawie innej niż umowa o pracę, a więc np. zatrudnionych na podstawie mianowania. W związku z tym należy rozważyć czy ochrona przewidziana dla umownych stosunków pracy stosuje się także do stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania. Dorobek orzeczniczy sądów dotychczas nie odnosił się do kwestii relacji normy z art. 1861 § 1 k.p. do ochrony stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania. Na zasadzie analogii możemy się posłużyć orzeczeniem odnoszącym się do podobnej regulacji, dotyczącej zakazu wypowiadania umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 41 k.p.). Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r., sygn. akt I PZP 4/06 (OSNP 2007/7-8/89, Biul. SN 2006/12/24, M.P.Pr. 2007/3/147) zawiera tezę, iż w przypadku istnienia podstaw do rozwiązania stosunku pracy z mianowanym nauczycielem z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z zm.) - dalej KN, nie stosuje się art. 41 k.p..
Sąd stwierdził, że wykładnia gramatyczna art. 41 k.p. nie pozostawia wątpliwości, że przewidziane w tym przepisie zakazy dotyczą wypowiadania umów o pracę, a zatem nie dotyczą wypowiadania stosunków pracy opartych na innych niż umowa o pracę podstawach nawiązania i realizowania takich stosunków prawnych. Oznacza to, że zakazy wypowiadania umów o pracę zawarte w art. 41 k.p. nie mają waloru zasady generalnej oddziałującej normatywnie na pozaumowne stosunki pracy (a więc stosunki pracy nawiązane na podstawie mianowania). Z tej przyczyny trudno zakładać lub usprawiedliwiać zastosowanie zakazów wypowiadania umów o pracę do zakazu wypowiadania pozaumownych stosunków pracy, w tym stosunków pracy z mianowania regulowanych przepisami szczególnymi pragmatyk służbowych, do których przepisy Kodeksu pracy stosuje się wyłącznie w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami szczególnymi (art. 5 k.p. i w szczególności art. 91c ust. 1 KN). To, że przepisy Karty Nauczyciela nie zawierają unormowania wyłączającego wprost stosowanie art. 41 k.p. do stosunków pracy mianowanych nauczycieli, nie sprawia, że zakazy wypowiadania umów o pracę mogą być rozszerzająco rozumiane oraz interpretowane także jako zakazy wypowiadania pozaumownych stosunków pracy, w tym stosunku pracy z nominacji, zważywszy że w istotnych zakresach dotyczących bytu i trwałości stosunków pracy z mianowania szczegółowa materia normatywna pragmatyk służbowych ma charakter zupełny i wyczerpujący, a Karta Nauczyciela jedynie wyjątkowo i w sposób wyraźny (pozytywny) odsyła do stosowania niektórych konkretnie wskazanych przepisów Kodeksu pracy.
Krzysztof Lisowski
Nauczyciel mianowany pracujący na całym etacie (kwalifikacje tylko do wychowania fizycznego) powróci z urlopu wychowawczego po 3 latach dnia 1 września 2010 r. W szkole jest zaplanowanych tylko 12 godzin zajęć wychowania fizycznego. Dodaję tutaj, że ponadto organ prowadzący zlecił innemu nauczycielowi (z innej szkoły) uzupełnienie etatu w naszej szkole w wymiarze 7 godzin.
Jak postąpić w tej sytuacji? Jakie są możliwe rozwiązania i "zachowanie terminów"?
Czy możliwe jest rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielem mianowanym przebywającym na urlopie wychowawczym w trybie art. 20 ustawy - Karta Nauczyciela?
Zakaz wypowiadania umowy o pracę w czasie urlopu wychowawczego nie ma zastosowania do stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania.
Kwestia dopuszczalności rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami przebywającymi na urlopie wychowawczym jest uregulowana odrębnie dla stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania i stosunków pracy nawiązanych na podstawie umowy o pracę. W szczególności ochrona stosunku pracy pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym na gruncie obowiązującego prawa dotyczy wyłącznie stosunków pracy nawiązanych na podstawie umowy o pracę. Wówczas zastosowanie ma art. 1861 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p., że pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Przepisy obowiązującego prawa w omawianym zakresie wprost nie regulują norm ochronnych w stosunku do pracowników (w tym nauczycieli) zatrudnionych na podstawie innej niż umowa o pracę, a więc np. zatrudnionych na podstawie mianowania. W związku z tym należy rozważyć czy ochrona przewidziana dla umownych stosunków pracy stosuje się także do stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania. Dorobek orzeczniczy sądów dotychczas nie odnosił się do kwestii relacji normy z art. 1861 § 1 k.p. do ochrony stosunków pracy nawiązanych na podstawie mianowania. Na zasadzie analogii możemy się posłużyć orzeczeniem odnoszącym się do podobnej regulacji, dotyczącej zakazu wypowiadania umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 41 k.p.). Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 7 grudnia 2006 r., sygn. akt I PZP 4/06 (OSNP 2007/7-8/89, Biul. SN 2006/12/24, M.P.Pr. 2007/3/147) zawiera tezę, iż w przypadku istnienia podstaw do rozwiązania stosunku pracy z mianowanym nauczycielem z przyczyn wskazanych w art. 20 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z zm.) - dalej KN, nie stosuje się art. 41 k.p..
Sąd stwierdził, że wykładnia gramatyczna art. 41 k.p. nie pozostawia wątpliwości, że przewidziane w tym przepisie zakazy dotyczą wypowiadania umów o pracę, a zatem nie dotyczą wypowiadania stosunków pracy opartych na innych niż umowa o pracę podstawach nawiązania i realizowania takich stosunków prawnych. Oznacza to, że zakazy wypowiadania umów o pracę zawarte w art. 41 k.p. nie mają waloru zasady generalnej oddziałującej normatywnie na pozaumowne stosunki pracy (a więc stosunki pracy nawiązane na podstawie mianowania). Z tej przyczyny trudno zakładać lub usprawiedliwiać zastosowanie zakazów wypowiadania umów o pracę do zakazu wypowiadania pozaumownych stosunków pracy, w tym stosunków pracy z mianowania regulowanych przepisami szczególnymi pragmatyk służbowych, do których przepisy Kodeksu pracy stosuje się wyłącznie w zakresie nieuregulowanym tymi przepisami szczególnymi (art. 5 k.p. i w szczególności art. 91c ust. 1 KN). To, że przepisy Karty Nauczyciela nie zawierają unormowania wyłączającego wprost stosowanie art. 41 k.p. do stosunków pracy mianowanych nauczycieli, nie sprawia, że zakazy wypowiadania umów o pracę mogą być rozszerzająco rozumiane oraz interpretowane także jako zakazy wypowiadania pozaumownych stosunków pracy, w tym stosunku pracy z nominacji, zważywszy że w istotnych zakresach dotyczących bytu i trwałości stosunków pracy z mianowania szczegółowa materia normatywna pragmatyk służbowych ma charakter zupełny i wyczerpujący, a Karta Nauczyciela jedynie wyjątkowo i w sposób wyraźny (pozytywny) odsyła do stosowania niektórych konkretnie wskazanych przepisów Kodeksu pracy.
Krzysztof Lisowski