1. Rada rodziców – ogólna charakterystyka
Rada rodziców jest społecznym organem przewidzianym w systemie oświaty. Stosownie do zapisu art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o. w szkołach i placówkach działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów. Przepisy u.s.o. regulują sposób funkcjonowania rad rodziców dość skąpo. Ustawodawca pozostawił w tym zakresie dość znaczną autonomię tym organizacjom, stanowiąc, że rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:
1) wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady,
2) szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad.
Rada rodziców posiada zagwarantowane ustawowo prawo występowania do dyrektorów i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki. Ponadto w zakresie kompetencji rady rodziców leży:
1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną:
a) programu wychowawczego szkoły obejmującego treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowanego przez nauczycieli,
b) programu profilaktyki dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców,
2) opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki,
3) opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.
Na zakończenie ogólnych rozważań, warto wspomnieć, że mocą rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2007 r. w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców (Dz. U. Nr 157, poz. 1101 z późn. zm.) rad rodziców nie tworzy się w następujących rodzajach szkół i placówek publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i ministrów:
1) szkołach dla dorosłych;
2) szkołach policealnych dla młodzieży;
3) szkołach przy w zakładach opieki zdrowotnej i jednostkach pomocy społecznej;
4) szkołach przy w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
5) szkołach przy zakładach karnych i aresztach śledczych;
6) szkolnych schroniskach młodzieżowych;
7) placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego;
8) poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych;
9) młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;
10) bursach i domach wczasów dziecięcych;
11) bibliotekach pedagogicznych.
Z kolei w świetle zapisów rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie rodzajów szkół artystycznych, w których nie tworzy się rad rodziców (Dz. U. Nr 219, poz. 1626) rad rodziców nie tworzy się w następujących rodzajach szkół artystycznych:
1) szkołach pomaturalnych bibliotekarskich i animatorów kultury;
2) szkołach policealnych kształcących w zawodach artystycznych.
2. Gromadzenie funduszy przez radę rodziców.
Stosownie do zapisu art. 54 ust. 8 u.s.o. w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym wspomniano w pkt. 1. Warto dodać, że regulamin rady rodziców nie może być sprzeczny ze statutem szkoły lub placówki.
Rada rodziców jest społecznym organem systemu oświaty i mimo, że działa w strukturach szkoły lub placówki oświatowej, gromadzone przez nią środki nie są zaliczane do środków publicznych. Stosownie do zapisu art. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów,
e) z innych operacji finansowych;
5) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.
Rada rodziców jest społecznym organem przewidzianym w systemie oświaty. Stosownie do zapisu art. 53 ust. 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) - dalej u.s.o. w szkołach i placówkach działają rady rodziców, które reprezentują ogół rodziców uczniów. Przepisy u.s.o. regulują sposób funkcjonowania rad rodziców dość skąpo. Ustawodawca pozostawił w tym zakresie dość znaczną autonomię tym organizacjom, stanowiąc, że rada rodziców uchwala regulamin swojej działalności, w którym określa w szczególności:
1) wewnętrzną strukturę i tryb pracy rady,
2) szczegółowy tryb przeprowadzania wyborów do rad.
Rada rodziców posiada zagwarantowane ustawowo prawo występowania do dyrektorów i innych organów szkoły lub placówki, organu prowadzącego szkołę lub placówkę oraz organu sprawującego nadzór pedagogiczny z wnioskami i opiniami we wszystkich sprawach szkoły lub placówki. Ponadto w zakresie kompetencji rady rodziców leży:
1) uchwalanie w porozumieniu z radą pedagogiczną:
a) programu wychowawczego szkoły obejmującego treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, realizowanego przez nauczycieli,
b) programu profilaktyki dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców,
2) opiniowanie programu i harmonogramu poprawy efektywności kształcenia lub wychowania szkoły lub placówki,
3) opiniowanie projektu planu finansowego składanego przez dyrektora szkoły.
Na zakończenie ogólnych rozważań, warto wspomnieć, że mocą rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2007 r. w sprawie rodzajów szkół i placówek, w których nie tworzy się rad rodziców (Dz. U. Nr 157, poz. 1101 z późn. zm.) rad rodziców nie tworzy się w następujących rodzajach szkół i placówek publicznych prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i ministrów:
1) szkołach dla dorosłych;
2) szkołach policealnych dla młodzieży;
3) szkołach przy w zakładach opieki zdrowotnej i jednostkach pomocy społecznej;
4) szkołach przy w zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich;
5) szkołach przy zakładach karnych i aresztach śledczych;
6) szkolnych schroniskach młodzieżowych;
7) placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego oraz ośrodkach dokształcania i doskonalenia zawodowego;
8) poradniach psychologiczno-pedagogicznych, w tym poradniach specjalistycznych;
9) młodzieżowych ośrodkach wychowawczych i młodzieżowych ośrodkach socjoterapii;
10) bursach i domach wczasów dziecięcych;
11) bibliotekach pedagogicznych.
Z kolei w świetle zapisów rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 9 listopada 2007 r. w sprawie rodzajów szkół artystycznych, w których nie tworzy się rad rodziców (Dz. U. Nr 219, poz. 1626) rad rodziców nie tworzy się w następujących rodzajach szkół artystycznych:
1) szkołach pomaturalnych bibliotekarskich i animatorów kultury;
2) szkołach policealnych kształcących w zawodach artystycznych.
2. Gromadzenie funduszy przez radę rodziców.
Stosownie do zapisu art. 54 ust. 8 u.s.o. w celu wspierania działalności statutowej szkoły lub placówki, rada rodziców może gromadzić fundusze z dobrowolnych składek rodziców oraz innych źródeł. Zasady wydatkowania funduszy rady rodziców określa regulamin, o którym wspomniano w pkt. 1. Warto dodać, że regulamin rady rodziców nie może być sprzeczny ze statutem szkoły lub placówki.
Rada rodziców jest społecznym organem systemu oświaty i mimo, że działa w strukturach szkoły lub placówki oświatowej, gromadzone przez nią środki nie są zaliczane do środków publicznych. Stosownie do zapisu art. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 z późn. zm.) środkami publicznymi są:
1) dochody publiczne;
2) środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegające zwrotowi środki z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);
3) środki pochodzące ze źródeł zagranicznych niepodlegające zwrotowi, inne niż wymienione w pkt 2;
4) przychody budżetu państwa i budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych pochodzące:
a) ze sprzedaży papierów wartościowych,
b) z prywatyzacji majątku Skarbu Państwa oraz majątku jednostek samorządu terytorialnego,
c) ze spłat pożyczek i kredytów udzielonych ze środków publicznych,
d) z otrzymanych pożyczek i kredytów,
e) z innych operacji finansowych;
5) przychody jednostek sektora finansów publicznych pochodzące z prowadzonej przez nie działalności oraz pochodzące z innych źródeł.