Profesor zaczął od wprowadzenia podstawowego miernika wszelkich działań, jakim jest„społeczna efektywność”. I niemal od razu stwierdził, że polskiemu systemowi oświaty towarzyszy ogromne marnotrawstwo pieniędzy. To nieprawda, że w systemie ich brakuje - podkreślał - ale pieniądze te są marnotrawione! Głównie poprzez utrzymywanie przywilejów nauczycieli gwarantowanych Kartą Nauczyciela, wysokie koszty osobowe pracy oraz ogromny populizm, jaki towarzyszy działaniom władz oświatowych. Ministerstwo Edukacji Narodowej - nie dość, ze nie przeciwdziała tym szkodliwym zjawiskom, to jeszcze się nimi chwali. Na potwierdzenie tych słów odczytał fragment wywiadu udzielonego przez minister Krystynę Szumilas dla „Dziennika Gazeta Prawna”:
„Warto zauważyć, że subwencja oświatowa od 2007 roku wzrosła z 28 mld zł do 38,6 mld zł. To wzrost o ponad 10 mld zł. A wszystko to w sytuacji, w której gwałtownie maleje liczba uczniów. Postawiliśmy na zwiększenie płac nauczycieli i ten plan realizujemy”.
W dobie kryzysu takie działanie przeczy zdrowemu rozsądkowi i trzeba z tym jak najszybciej skończyć. Obecne uwarunkowania prawne są szkodliwe dla całego systemu edukacji w Polsce. Generują trudności w zwalnianiu słabych pracowników, wprowadzają niejasny i szkodliwy system awansu zawodowego, wysokie koszty pracy nauczyciela, a przede wszystkim utrzymują monopol szkół publicznych, uzależnionych od lokalnych polityków, które - nie wiadomo dlaczego - mają być lepsze od niepublicznych. To relikty socjalizmu, relikty przeszłości, których nie należy i nie wolno bronić.
- Można wprowadzić mechanizm rynkowy do oświaty! - przekonywał Leszek Balcerowicz. Są tego liczne przykłady: system oparty na prywatnym szkolnictwie doskonale sprawdza się w Wielkiej Brytanii, a jeszcze lepiej w Szwecji, na której to Brytyjczycy się wzorują. Dla nas zaś system szwedzki stanowi niedościgły wzór.
Na koniec Profesor sformułował następujące postulaty:
- jak najszybciej zlikwidować bariery prawne prowadzące do marnotrawstwa pieniędzy publicznych,
- jak najszybciej zlikwidować bariery przeszkadzające w osiąganiu wysokiej jakości pracy i jej nagradzaniu,
- jak najszybciej zlikwidować bariery uniemożliwiające przekształcanie szkół publicznych w niepubliczne,
- jak najszybciej zlikwidować bariery kontroli jakości pracy.
Jak należało się spodziewać, wystąpienie prof. Leszka Balcerowicza wywołało gorącą dyskusję -jednak przeciwników proponowanych przez mówcę zmian wśród dyskutantów nie było.
Zapraszamy do lektury wywiadu z prof. Leszkiem Balcerowiczem, który ukazał się we wrześniowym numerze „Dyrektora Szkoły”
Gigantyczne marnotrawstwo w oświacie
Ogromnym zainteresowaniem publiczności EDU Trendy cieszyło się wystąpienie prof. Leszka Balcerowicza pt. Uwolnić Szkoły, w czasie którego profesor - jak sam wielokrotnie podkreślał - buntował uczestników spotykania przeciw obecnemu systemowi oświaty.