Czy zajęcia, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN mogą być realizowane przez nauczyciela w szkole podstawowej i gimnazjum w sobotę, jeżeli nauczyciel - pełnozatrudniony, pracuje w poniedziałek, wtorek, środę i w piątek (4 dni), a ewentualne zajęcia "karciane" realizowałby w soboty (5 dzień)?
W szkołach nie ma obowiązku ani konieczności realizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów. Dopuszczalne i wyjątkowe przypadki organizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów powinny być określone w statucie szkoły.
Na podstawie przepisów KN, nauczyciel sam nie może podejmować decyzji o organizacji zajęć pozalekcyjnych w soboty czy niedziele. Ewentualna możliwość organizowania zajęć pozalekcyjnych w soboty i niedziele wymaga zgody rodziców, uczniów i organu prowadzącego szkołę, albowiem poprzez tego rodzaju działania organizacyjne dyrektorzy szkół nie mogą w konsekwencji przyczyniać się do powstawania dodatkowych, obligatoryjnych skutków prawno-finansowych dla organów prowadzących, nauczycieli czy uczniów. Kwestia ta związana jest także z obowiązkiem zapewnienia uczniom warunków bezpieczeństwa. Jeżeli stosownie do treści § 5 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432 z późn. zm.) w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych (np. w soboty i niedziele) szkoły feryjne organizują zajęcia wychowawczo-opiekuńcze, imprezy służące upowszechnianiu kultury, sportu, turystyki i inne zajęcia pozalekcyjne – taka działalność musi podlegać kontroli i nadzorowi dyrektora szkoły, a dodatkowe obowiązki związane z opieką nad uczniami w tym czasie powinny zostać uregulowane z nauczycielami (lub innymi osobami uprzednio zatwierdzonymi przez dyrektora) w formach prawnych niezależnych od obowiązków wynikających ze stosunku pracy (np. umowy cywilno-prawne). Dla nauczycieli szkół feryjnych, którzy na polecenie dyrektora szkoły wykonują zadania w soboty i niedziele, Karta Nauczyciela przewiduje rekompensatę w postaci innego dnia wolnego. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel ma prawo do odrębnego wynagrodzenia. Gdyby przyjąć, że praca nauczyciela szkoły feryjnej w sobotę i niedzielę jest normą, to w każdym takim przypadku zasadą byłoby również wypłacanie nauczycielom dodatkowego wynagrodzenia (nie jest możliwe przyznanie dnia wolnego bez szkody dla uczniów). Co może budzić uzasadniony niepokój o skutki finansowe tego rodzaju działań. Ustalenie zakresu i rodzaju zajęć dodatkowych prowadzonych przez nauczycieli na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, następuje na podstawie przepisów statutu szkoły w wyniku porozumienia rady pedagogicznej, dyrektora szkoły i rady rodziców (rady szkoły) w planie pracy szkoły. Godziny te (z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych) mają być przeznaczone na zajęcia wpływające na zwiększanie szans edukacyjnych, rozwijanie uzdolnień i umiejętności uczniów. Powinny być one przeznaczone w szczególności na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce oraz na zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Rozkład zajęć należy do obowiązków organizacyjnych dyrektora szkoły, który w tym zakresie musi uwzględnić szereg uwarunkowań szkolnych (wolne sale lekcyjne, podział na grupy, liczba godzin zajęć dla uczniów, inne) i to od dyrektora szkoły zależy w jakim czasie zobowiąże nauczycieli do prowadzenia tego rodzaju zajęć. Należy pamiętać, że jak stanowi art. 42 ust. 7a KN zajęcia i czynności realizowane w wymiarze określonym w ust. 2 w pkt 2 odpowiednio w lit. a i b, podlegają ścisłej ewidencji, są bowiem rejestrowane i rozliczane w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych. Powyższe oznacza, że w szkołach nie ma obowiązku ani konieczności realizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów. Dopuszczalne i wyjątkowe przypadki organizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów powinny być określone w statucie szkoły.
Urszula Kołowska
W szkołach nie ma obowiązku ani konieczności realizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów. Dopuszczalne i wyjątkowe przypadki organizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów powinny być określone w statucie szkoły.
Na podstawie przepisów KN, nauczyciel sam nie może podejmować decyzji o organizacji zajęć pozalekcyjnych w soboty czy niedziele. Ewentualna możliwość organizowania zajęć pozalekcyjnych w soboty i niedziele wymaga zgody rodziców, uczniów i organu prowadzącego szkołę, albowiem poprzez tego rodzaju działania organizacyjne dyrektorzy szkół nie mogą w konsekwencji przyczyniać się do powstawania dodatkowych, obligatoryjnych skutków prawno-finansowych dla organów prowadzących, nauczycieli czy uczniów. Kwestia ta związana jest także z obowiązkiem zapewnienia uczniom warunków bezpieczeństwa. Jeżeli stosownie do treści § 5 ust. 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 kwietnia 2002 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. Nr 46, poz. 432 z późn. zm.) w dni wolne od zajęć dydaktyczno-wychowawczych (np. w soboty i niedziele) szkoły feryjne organizują zajęcia wychowawczo-opiekuńcze, imprezy służące upowszechnianiu kultury, sportu, turystyki i inne zajęcia pozalekcyjne – taka działalność musi podlegać kontroli i nadzorowi dyrektora szkoły, a dodatkowe obowiązki związane z opieką nad uczniami w tym czasie powinny zostać uregulowane z nauczycielami (lub innymi osobami uprzednio zatwierdzonymi przez dyrektora) w formach prawnych niezależnych od obowiązków wynikających ze stosunku pracy (np. umowy cywilno-prawne). Dla nauczycieli szkół feryjnych, którzy na polecenie dyrektora szkoły wykonują zadania w soboty i niedziele, Karta Nauczyciela przewiduje rekompensatę w postaci innego dnia wolnego. Jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel ma prawo do odrębnego wynagrodzenia. Gdyby przyjąć, że praca nauczyciela szkoły feryjnej w sobotę i niedzielę jest normą, to w każdym takim przypadku zasadą byłoby również wypłacanie nauczycielom dodatkowego wynagrodzenia (nie jest możliwe przyznanie dnia wolnego bez szkody dla uczniów). Co może budzić uzasadniony niepokój o skutki finansowe tego rodzaju działań. Ustalenie zakresu i rodzaju zajęć dodatkowych prowadzonych przez nauczycieli na podstawie art. 42 ust. 2 pkt 2 KN, następuje na podstawie przepisów statutu szkoły w wyniku porozumienia rady pedagogicznej, dyrektora szkoły i rady rodziców (rady szkoły) w planie pracy szkoły. Godziny te (z wyjątkiem godzin przeznaczonych na zwiększenie liczby godzin obowiązkowych zajęć edukacyjnych) mają być przeznaczone na zajęcia wpływające na zwiększanie szans edukacyjnych, rozwijanie uzdolnień i umiejętności uczniów. Powinny być one przeznaczone w szczególności na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce oraz na zajęcia rozwijające zainteresowania uczniów. Rozkład zajęć należy do obowiązków organizacyjnych dyrektora szkoły, który w tym zakresie musi uwzględnić szereg uwarunkowań szkolnych (wolne sale lekcyjne, podział na grupy, liczba godzin zajęć dla uczniów, inne) i to od dyrektora szkoły zależy w jakim czasie zobowiąże nauczycieli do prowadzenia tego rodzaju zajęć. Należy pamiętać, że jak stanowi art. 42 ust. 7a KN zajęcia i czynności realizowane w wymiarze określonym w ust. 2 w pkt 2 odpowiednio w lit. a i b, podlegają ścisłej ewidencji, są bowiem rejestrowane i rozliczane w okresach półrocznych w dziennikach zajęć pozalekcyjnych. Powyższe oznacza, że w szkołach nie ma obowiązku ani konieczności realizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów. Dopuszczalne i wyjątkowe przypadki organizacji zajęć sobotnio-niedzielnych dla uczniów powinny być określone w statucie szkoły.
Urszula Kołowska