Czy w szkolnym planie nauczania muszą być wykorzystane wszystkie godziny "dyrektorskie" występujące w ramowym planie nauczania?
W § 2 ust. 5 rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania użyto określenia "mogą być przeznaczone na", czyli wszystkie godziny nie muszą być rozdysponowane. Np. w załączniku nr 8 jest 5 godzin do dyspozycji dyrektora, a wykorzystano 4.
Czy to jest błąd?

Jeżeli dla przykładu sporządzimy ramowy plan nauczania dla stacjonarnego 3-letniego gimnazjum dla dorosłych zgodnie z załącznikiem nr 8 do rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania, to należy w tym planie przeznaczyć dokładnie 5 godzin do dyspozycji dyrektora szkoły w 3-letnim okresie kształcenia według potrzeb i oczekiwań uczniów na zajęcia, o których mowa w § 2 ust. 5 rozporządzenia, czyli dla przykładu w pierwszym roku kształcenia 0,5 godziny tygodniowo, w drugim roku kształcenia 1,5 godziny tygodniowo, w trzecim roku kształcenia 2 godziny tygodniowo; albo rozdzielić te 5 godzin w dowolny inny sposób korzystny dla konkretnego oddziału szkolnego.
W związku z przepisami obowiązującymi od dnia 1 września 2009 r. wynikającymi ze zmian w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 15, poz. 142 z późn. zm.) - r.r.p.n., dyrektor szkoły obecnie ma do dyspozycji dwa rodzaje "godzin do dyspozycji dyrektora":

  • 1) godziny do dyspozycji dyrektora szkoły w rozumieniu dotychczasowych przepisów, których liczba jest precyzyjnie określona w poszczególnych załącznikach do rozporządzenia w sprawie ramowych planów nauczania,
  • 2) godziny do dyspozycji dyrektora szkoły przeznaczone na zapewnienie możliwości zrealizowania przez nauczycieli obowiązku, o którym mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela (prowadzenia nadobowiązkowych zajęć dla uczniów), w liczbie ustalonej przez dyrektora w konkretnej szkole czy oddziale szkolnym. Godziny te należy przeznaczać na realizację:
    • - zajęć zwiększających szanse edukacyjne uczniów: na pracę z uczniem zdolnym lub z uczniem mającym trudności w nauce,
    • - zajęć rozwijających zainteresowania uczniów.

Zatem dla przykładu w szkole podstawowej i gimnazjum w okresie, kiedy będą wchodzić w kolejnych latach nowe ramowe plany nauczania godziny do dyspozycji dyrektora szkoły w rozumieniu dotychczasowych przepisów (ww. pkt 1) należy przydzielać:

  • 1) zgodnie z przepisami dotyczącymi dotychczasowych ramowych planów nauczania (czyli w klasach II-III szkoły podstawowej i II-III gimnazjum) - w wymiarze 4 godzin w dwuletnim cyklu kształcenia, natomiast w klasach IV-VI szkoły podstawowej bez zmian;
  • 2) zgodnie ze zmienionymi ramowymi planami nauczania w pozostałych klasach - w wymiarze 3 godzin w trzyletnim cyklu kształcenia.

Przepis § 2 ust. 5 r.r.p.n. enumeratywnie wymienia przedmiotowy zakres godzin do dyspozycji dyrektora szkoły. O przeznaczeniu tych godzin w konkretnej szkole (oddziale szkolnym) faktycznie decyduje samodzielnie dyrektor szkoły po uprzednim zbadaniu potrzeb i oczekiwań uczniów oraz zasięgnięciu opinii rady pedagogicznej i rady rodziców w zakresie konieczności zorganizowania określonego rodzaju zajęć dla uczniów. Jednakże z uwagi na zamknięty ściśle określony katalog wyboru, dyrektor szkoły nie może przeznaczyć tych godzin na zajęcia, które w katalogu tym nie mieszczą się. I tak należy rozumieć użyte w przepisie wyrażenie "...mogą być przeznaczone na...".

Urszula Kołowska