Nauczyciel, który ma przepracowane 27 lat w szkole, dostarczył orzeczenie lekarskie o potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia od 1 lipca 2010 r. do 30 czerwca 2011 r.
Czy urlop dla poratowania zdrowia powinien być udzielony nauczycielowi po zakończeniu ferii letnich, czy zgodnie z orzeczeniem lekarskim?
Zgodnie z treścią art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku. O potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zalecanego leczenia, orzeka lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący nauczyciela (art. 73 ust. 10 KN).
Wzór orzeczenia lekarskiego, który został wskazany w załączniku nr 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (Dz. U. Nr 233, poz. 1991) - dalej r.u.p.z., zawiera sformułowanie, że orzeczenie zakreśla okres trwania urlopu dla poratowania zdrowia datami kalendarzowymi.
Należy podkreślić, że zgodnie z obowiązującym prawem dyrektor szkoły nie tyle wyraża zgodę na udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, lecz udziela takiego urlopu na podstawie orzeczenia lekarskiego. Wynika z tego, że skutek konstytutywny uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia powstaje w momencie wydania stosownego orzeczenia lekarskiego (lub decyzji organu odwoławczego), nie udzielenia tego urlopu. Tak więc ewentualne "cofnięcie uprawnienia" do urlopu dla poratowania zdrowia następuje w drodze odwołania od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy (lub jego decyzji w ramach postępowania odwoławczego).
W § 4 ust. 1 r.u.p.z. zawarto uprawnienie dla dyrektora szkoły do wniesienia odwołania w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie, do organu odwoławczego, którym jest wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy ze względu na miejsce wydania orzeczenia. Po upływie 14 dni od dnia otrzymania kopii orzeczenia, dyrektor szkoły nie może w żaden sposób zakwestionować potrzeby udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia.
Instrumentów wzruszających orzeczenie lekarskie nie zawiera KN. Umożliwia ona jedynie możliwość odwołania nauczyciela z urlopu w przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową. Taka sytuacja nie zaistniała jednak w przedmiotowej sprawie.
Jeżeli chodzi o kwestię wzajemnych zależności między udzielonym urlopem dla poratowania zdrowia a urlopem wypoczynkowym, to Sąd Najwyższy (wyrok SN z dnia 10 lutego 1988 r., I PR 7/88, niepubl.) stwierdził, że cele urlopu wypoczynkowego i urlopu dla poratowania zdrowia są tożsame - regeneracja sił pracownika. Nie można z dwóch urlopów korzystać w tym samym czasie. W związku z tym, jeśli w okresie ferii (który jest dla nauczycieli placówek feryjnych okresem urlopu wypoczynkowego) nauczyciel nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego z powodu przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia - prawo nauczyciela do urlopu wypoczynkowego zostaje skonsumowane przez wykorzystanie urlopu dla poratowania zdrowia.
Krzysztof Lisowski
Czy urlop dla poratowania zdrowia powinien być udzielony nauczycielowi po zakończeniu ferii letnich, czy zgodnie z orzeczeniem lekarskim?
Zgodnie z treścią art. 73 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, nauczycielowi zatrudnionemu w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony, po przepracowaniu co najmniej 7 lat w szkole, dyrektor szkoły udziela urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zaleconego leczenia, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku. O potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia, w celu przeprowadzenia zalecanego leczenia, orzeka lekarz ubezpieczenia zdrowotnego leczący nauczyciela (art. 73 ust. 10 KN).
Wzór orzeczenia lekarskiego, który został wskazany w załączniku nr 1 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia (Dz. U. Nr 233, poz. 1991) - dalej r.u.p.z., zawiera sformułowanie, że orzeczenie zakreśla okres trwania urlopu dla poratowania zdrowia datami kalendarzowymi.
Należy podkreślić, że zgodnie z obowiązującym prawem dyrektor szkoły nie tyle wyraża zgodę na udzielenie urlopu dla poratowania zdrowia, lecz udziela takiego urlopu na podstawie orzeczenia lekarskiego. Wynika z tego, że skutek konstytutywny uprawnienia do urlopu dla poratowania zdrowia powstaje w momencie wydania stosownego orzeczenia lekarskiego (lub decyzji organu odwoławczego), nie udzielenia tego urlopu. Tak więc ewentualne "cofnięcie uprawnienia" do urlopu dla poratowania zdrowia następuje w drodze odwołania od orzeczenia lekarskiego do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy (lub jego decyzji w ramach postępowania odwoławczego).
W § 4 ust. 1 r.u.p.z. zawarto uprawnienie dla dyrektora szkoły do wniesienia odwołania w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia. Odwołanie wnosi się za pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie, do organu odwoławczego, którym jest wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy ze względu na miejsce wydania orzeczenia. Po upływie 14 dni od dnia otrzymania kopii orzeczenia, dyrektor szkoły nie może w żaden sposób zakwestionować potrzeby udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia.
Instrumentów wzruszających orzeczenie lekarskie nie zawiera KN. Umożliwia ona jedynie możliwość odwołania nauczyciela z urlopu w przypadku stwierdzenia, że w okresie urlopu dla poratowania zdrowia nauczyciel podejmuje inny stosunek pracy lub inną działalność zarobkową. Taka sytuacja nie zaistniała jednak w przedmiotowej sprawie.
Jeżeli chodzi o kwestię wzajemnych zależności między udzielonym urlopem dla poratowania zdrowia a urlopem wypoczynkowym, to Sąd Najwyższy (wyrok SN z dnia 10 lutego 1988 r., I PR 7/88, niepubl.) stwierdził, że cele urlopu wypoczynkowego i urlopu dla poratowania zdrowia są tożsame - regeneracja sił pracownika. Nie można z dwóch urlopów korzystać w tym samym czasie. W związku z tym, jeśli w okresie ferii (który jest dla nauczycieli placówek feryjnych okresem urlopu wypoczynkowego) nauczyciel nie wykorzysta urlopu wypoczynkowego z powodu przebywania na urlopie dla poratowania zdrowia - prawo nauczyciela do urlopu wypoczynkowego zostaje skonsumowane przez wykorzystanie urlopu dla poratowania zdrowia.
Krzysztof Lisowski