Pytanie
Z nauczycielką po wykorzystaniu 182 dni zwolnienia lekarskiego został rozwiązany stosunek pracy w oparciu o art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN. Nauczycielce została przyznana renta inwalidzka na okres 1 roku kalendarzowego.
Czy szkoła jest zobowiązana wypłacić jej odprawę rentową?
Jeśli tak to w jakiej wysokości?
Jakie są sankcje, jeśli odprawa nie została wypłacona zaraz po rozwiązaniu stosunku pracy?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 10 lutego 2012 r.
Na podstawie art. 87 KN, pieniężna odprawa przysługuje również nauczycielowi, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem nauczyciela na rentę z tytułu niezdolności do pracy. W przedstawionym stanie faktycznym rozwiązanie stosunku pracy z nauczycielką pozostaje w związku z jej przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy. Związek między ustaniem stosunku pracy a przejściem na rentę (emeryturę) rozumiany jest szeroko, i może być związkiem: czasowym (tzn. pracownik przechodzi na rentę bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy, czyli ustanie stosunku pracy zbiega się w czasie z przejściem pracownika na rentę); przyczynowym (tzn. ustanie stosunku pracy następuje z powodu przejścia pracownika na rentę); funkcjonalnym (tzn. nabycie prawa do renty następuje po pewnym czasie od ustania stosunku pracy, ale przyznanie prawa do świadczenia jest następstwem sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia).
Przepisy prawa nie wiążą uprawnień do odprawy rentowej z długością okresu, na jaki została przyznana renta z tytułu niezdolności do pracy.
W związku z tym, iż między ustaniem stosunku pracy nauczycielki i jej przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy istnieje związek - nauczycielce przysługuje odprawa rentowa. Wysokość odprawy uzależniona jest od okresu zatrudnienia nauczycielki w szkole (tj. łącznego okresu zatrudnienia w szkołach, przedszkolach i innych jednostkach określonych w art. 1 ust. 1 KN), i wypacana jest w wysokości:
1) dwumiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia - jeśli okres zatrudnienia w szkole wynosi mniej niż 20 lat;
2) trzymiesięcznego ostatnio pobieranego wynagrodzenia - jeżeli nauczyciel przepracował w szkole co najmniej 20 lat.
Wysokość odprawy obliczana jest według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.
Dodać należy, że odprawa rentowa (emerytalna), o której mowa we wskazanym powyżej art. 87 KN, nie przysługuje nauczycielowi zatrudnionemu w wymiarze niższym niż połowa obowiązującego wymiaru zajęć (co wynika z art. 91b ust. 1 KN).
Zgodnie z postanowieniami art. 282 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), kto wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi - podlega karze grzywny od 1.000 zł do 30.000 zł.
Ponadto, jeśli odprawa nie została wypłacona w terminie, pracownik może domagać się odsetek za opóźnienie [art. 481 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.)]. Jeśli wysokość odsetek nie została inaczej ustalona - należą się odsetki ustawowe (aktualna wysokość odsetek ustawowych wynosi 13% w stosunku rocznym - rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 grudnia 2008 r. w sprawie określenia wysokości odsetek ustawowych; Dz. U. Nr 220, poz. 1434). Wskazać też należy, iż niewykonanie zobowiązania przez jednostkę sektora finansów publicznych, którego skutkiem jest zapłata odsetek stanowi naruszenie dyscypliny finansów publicznych [art. 16 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 z późn. zm.)].
Magdalena Sender