Pytanie pochodzi z publikacji Prawo Oświatowe
1. Czy szkoła jako jednostka budżetowa może prowadzić sklepik szkolny? Sklepik ten będą prowadzić uczniowie pod nadzorem nauczyciela.
2. Czy jeżeli szkoła prowadzi sklepik to wydatki na zakup towarów powinna otrzymywać w ramach swojego budżetu, a dochody odprowadzać do organu prowadzącego? Czy też może przeznaczać dochody z tego tytułu na cele statutowe szkoły?
3. Czy jeżeli szkoła może prowadzić sklepik to korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego?
4. W jaki sposób powinna prowadzić ewidencję, czy ujmować w księgach rachunkowych szkoły, czy też odrębnie?
Odpowiedź:
Zarówno uczniowie, jak i rada rodziców nie mają uprawnień do prowadzenia w szkole sklepiku szkolnego. Jest to działalność gospodarcza, którą może prowadzić podmiot zewnętrzny. Zgodnie z ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). Jedynym sposobem na prowadzenie sklepiku przez uczniów jest stworzenie spółdzielni uczniowskiej. Takie spółdzielnie działają w wielu szkołach przy pomocy Fundacji Rozwoju Spółdzielczości Uczniowskiej. Fakt utworzenia spółdzielni uczniowskiej należy zgłosić w kuratorium.
Dochód sklepiku, może być w całości przekazany i wykorzystany na cele statutowe szkoły, np. na zakup nagród dla uczniów biorących udział w różnego rodzaju konkursach, organizację imprez okolicznościowych, konkursów, wyjazdów szkolnych, itp.
Przychody szkoły, będącej jednostką budżetową, korzystają z podmiotowego zwolnienia od podatku dochodowego. Zwolnienie to ma charakter bezwzględny i obejmuje całość przychodów, niezależnie od ich wysokości, źródła uzyskania, czy też przeznaczenia zwolnionych środków. Wolne od podatku będą zatem także dochody sklepiku szkolnego będącego w strukturze organizacyjnej szkoły, art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851). Tak wynika z interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 4 stycznia 2013 r. nr DD6/033/346/MNX/12/PK-1959.
Zakupy towarów do sklepiku oraz przychody osiągane ze sprzedaży powinny być udokumentowane dowodami, które by ujmowano w uproszczonej ewidencji, stanowiącej podstawę do określenia dochodu uzyskanego przez sklepik. Na przykład: Rozliczenia spółdzielni dokonuje się na podstawie zbieranych rachunków, dowodów wpłat, pokwitowań dofinansowania itd. oraz Głównej Księgi rachunkowej prowadzonej przez opiekunów sklepiku.
Można zwrócić się do organu prowadzącego o środki na pierwsze zakupy. Poza tym, członkowie spółdzielni uczniowskiej wpłacają wkład i wpisowe. Są to drobne kwoty, np. odpowiednio: 3 zł i 1 zł. Kolejne zakupy dokonywane są z dziennych utargów.
Uzasadnienie:
Powołanie spółdzielni następuje poprzez zebranie uczniów chętnych do udziału w niej oraz nauczyciela - opiekuna, a następnie spisanie statutu. Spółdzielnia może legalnie prowadzić działania zarobkowe - może prowadzić sklepik szkolny ale również: organizować płatne dyskoteki, kiermasze ciast, loterie, sprzedaż gazetek, produkcję i sprzedaż dowolnych wyrobów wśród społeczności szkolnej. Spółdzielnia nie musi prowadzić księgowości ani płacić podatków, prowadzi tylko zestawienie przychodów i rozchodów.
Sklepik szkolny nie jest podmiotem wyodrębnionym ze struktury szkoły, nie posiada wyodrębnionego majątku, samodzielności i zdolności zaciągania zobowiązań, nie ma samodzielnej struktury organizacyjnej. Działalność sklepiku powinna być określona w regulaminie, w którym by zawarto zasady jego organizacji, obowiązki i uprawnienia załogi sklepiku, postanowienia finansowe. O wydatkach ze środków uzyskanych z działalności sklepiku decydowałby dyrektor szkoły, w porozumieniu z opiekunem i kierownikiem sklepiku (nauczycielem nadzorującym prowadzenie sklepiku szkolnego).
Wobec tego szkoła, jako jednostka budżetowa, nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, ponieważ jest z niego podmiotowo zwolniona. W konsekwencji jest także zwolniona z obowiązku składania zeznań rocznych. W związku z tym, rozpoczęcie działalności w postaci prowadzenia sklepiku szkolnego nie będzie wiązać się z powstaniem dodatkowych obowiązków dla szkoły jako podatnika podatku dochodowego od osób prawnych. Omawiane zwolnienie od podatku ma charakter bezwzględny i obejmuje całość przychodów, niezależnie od ich wysokości, źródła uzyskania, czy też przeznaczenia zwolnionych środków.
Janusz Jerzy, autor współpracuje z publikacją Prawo Oświatowe
Odpowiedzi udzielono 19 sierpnia 2014 r.