Czy pracodawca może przyznać świadczenie z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych byłym pracownikom?
Sprawa dotyczy firmy, w której w połowie tego roku nastąpił podział na dwie placówki, tj. z zespołu szkół niepublicznych (prowadzonego przez osobę fizyczną), w skład którego wchodziła szkoła i przedszkole, została wydzielona szkoła - przeszła pod inny organ prowadzący - spółkę z o.o. - przejęcie pracowników na takich samych zasadach. W pierwszej połowie roku nikt z pracowników nie skorzystał ze zgromadzonych środków.
Czy pracodawca – prowadzący zespół szkół, w którym pozostało przedszkole, może w tym roku przyznać świadczenie byłym pracownikom – aktualnie zatrudnionym w szkole?

Kwestie dotyczące zasad gospodarowania ZFŚS uregulowane zostały w ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335 z późn. zm.) – dalej u.z.f.ś.s. Jak wynika z art. 2 pkt 5 u.z.f.ś.s. osobami uprawnionymi do korzystania ze świadczeń funduszu socjalnego są – oprócz pracowników i ich rodzin, emerytów i rencistów - byłych pracowników i ich rodzin – także inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z tego funduszu. Oznacza to, że katalog osób uprawnionych do korzystania ze świadczeń funduszu precyzyjnie określać powinien regulamin ZFŚS, ustalany przez pracodawcę w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową (art. 8 ust. 2 u.z.f.ś.s.). Wspomnieć należy, iż u.z.f.ś.s. w art. 2 pkt 5 wskazuje na to, iż uprawnionymi do korzystania ze świadczeń funduszu są byli pracownicy danego pracodawcy, ale w przepisie tym chodzi wyłącznie o byłych pracowników, którzy po zakończeniu zatrudnienia u pracodawcy przeszli na rentę bądź emeryturę. Jeśli chodzi o to, które inne osoby (poza wskazanymi w u.z.f.ś.s.), będą uprawnione do świadczeń z funduszu – kwestie określenia kręgu osób uprawnionych pozostawione zostało do decyzji pracodawcy (art. 2 pkt 5 i art. 8 ust. 2 u.z.f.ś.s.). Zwrócić także trzeba uwagę na następujące kwestie. W przypadku przejścia zakładu pracy lub części zakładu pracy na nowego pracodawcę w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. -Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. znajdą zastosowanie postanowienia zawarte w art. 7 ust. 3–3b u.z.f.ś.s. Jeśli nowy pracodawca jest na podstawie przepisów u.z.f.ś.s. zobowiązany do utworzenia funduszu socjalnego, to przejście na tego pracodawcę części zakładu pracy spowoduje, iż na ZFŚS pracodawcy nowego (tj. przejmującego) powinny zostać przekazane stosowne środki finansowe z ZFŚS pracodawcy przekazującego (art. 7 ust. 3b–3d u.z.f.ś.s.). A zatem – pracownicy, którzy przeszli do pracy u nowego pracodawcy, będą mogli skorzystać z funduszu socjalnego utworzonego u tego pracodawcy (jeśli pracodawca ten jest zgodnie z u.z.f.ś.s. zobowiązany do utworzenia tego funduszu).

Magdalena Sender