Czy okres ferii przerywa zawartą z nauczycielem umowę na zastępstwo?

Pytanie Z nauczycielem kontraktowym zawarto od dnia 23 stycznia 2012 r. umowę na zastępstwo na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy...

Pytanie

Z nauczycielem kontraktowym zawarto od dnia 23 stycznia 2012 r. umowę na zastępstwo na czas usprawiedliwionej nieobecności w pracy nauczyciela spowodowanej chorobą. Obecnie zastępowany nauczyciel przebywa w klinice do dnia 5 lutego 2012 r. Ferie zimowe trwają od 30 stycznia 2012 r. do 12 lutego 2012 r.

Czy w przypadku, gdy nauczyciel przedłoży nam zwolnienie lekarskie tylko do dnia 5 lutego 2012 r., a następnie wykorzysta od 6 lutego 2012 r. do 12 lutego 2012 r. urlop w pozostałym okresie ferii zimowych i od dnia 13 lutego 2012 r. ponownie przedłoży zwolnienie lekarskie trzeba będzie od dnia 13 lutego 2012 r. zawrzeć kolejną umowę za niego na zastępstwo?

Czy może będzie obowiązywała umowa trwająca od dnia 23 stycznia 2012 r.?

Czy okres ferii przerywa zawartą umowę na zastępstwo?

Odpowiedź

odpowiedzi udzielono: 25 stycznia 2012 r.

Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) – dalej KN, w art. 10 ust. 7 stwierdza, że w przypadku zaistnienia potrzeby zastępstwa nieobecnego nauczyciela, w tym w trakcie roku szkolnego, z osobą rozpoczynającą pracę w szkole, z nauczycielem kontraktowym lub nauczycielem mianowanym lub dyplomowanym, stosunek pracy nawiązuje się na podstawie umowy o pracę na czas określony.

W praktyce powstaje wątpliwość czy umowa na zastępstwo nieobecnego nauczyciela zawarta na podstawie pragmatyki nauczycielskiej jest umową takiego samego typu jak umowa na zastępstwo zawierana na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Zgodnie z treścią art. 25 § 1 zd. drugie k.p. - jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. Kluczowym kryterium różnicowania obu podstaw prawnych jest zakreślenie trwania umowy na okres "obejmujący czas tej nieobecności", który występuje wyłącznie w treści art. 25 § 1 zd. drugie k.p., a zostało pominięte w KN. Należy również zwrócić uwagę, że umowa na zastępstwo w ogóle nie występuje w KN jako szczególna forma umowy okresowej. W treści pragmatyki nauczycielskiej została jedynie przewidziana umowa na czas określony, która jest zawierana w przypadku zaistnienia potrzeby zastępstwa nieobecnego nauczyciela.

Jeżeli chodzi o okres trwania tego typu umów okresowych, to okresy zastępowania nieobecnych nauczycieli, pozwalające na zawarcie umowy na czas określony nie muszą zgadzać się z okresami zawartych z nauczycielami umów terminowych (Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 lutego 1997 r. (wyrok SN z dnia 27 lutego 1997 r. I PKN 22/97, OSNP 1997, nr 21, poz. 418). W wyroku z dnia 17 listopada 1997 r. (wyrok SN z dnia 17 listopada 1997 r. I PKN 370/97, OSNAPiUS 1998, nr 17, poz. 506) Sąd Najwyższy stwierdził również, że strony umowy o pracę na czas określony mogą za porozumieniem przedłużać czas jej trwania, jeżeli nie prowadzi to do obejścia prawa. Przedłużenie czasu trwania zawartej przez strony umowy terminowej może być np. usprawiedliwione tym, że zmieniał się czas trwania urlopu wychowawczego nauczycielki zastępowanej. Nie ma bowiem przeszkód, aby strony w drodze zgodnych oświadczeń woli zmieniały treść umowy o pracę, w tym także przy umowie na czas określony zmieniały datę zakończenia stosunku pracy.

W związku z tym należy stanąć na stanowisku, że skoro okres zastępstwa nie musi wprost pokrywać się z okresem nieobecności, to należy zastosować zasadę, że zatrudnienie to związane jest (w tej konkretnej sprawie) także z zabezpieczeniem potrzeby wynikającej z organizacji nauczania (art. 10 ust. 7 KN). W związku z tym można zakreślić umowę okresową na zastępstwo wpisaniem konkretnych dat, ale można też wpisać, że umowa zawarta na zastępstwo rozwiąże się z dniem powrotu zastępowanego nauczyciela do pracy.

Oczywiście decyzja o sposobie realizowania zastępstwa nieobecnego nauczyciela należy do dyrektora szkoły, który na podstawie art. 7 ust. 1 KN i art. 39 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) jest kierownikiem zakładu pracy i przełożonym służbowym wszystkich zatrudnionych w szkole lub placówce pracowników (w tym nauczycieli). Dyrektor szkoły podejmuje więc decyzje w sprawach zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki.

Jeżeli w związku z tym, że w okresie ferii nie występuje konieczność zastępowania nieobecnego nauczyciela, dyrektor ma prawo uznać, że w omawianej sprawie wystąpiła konieczność nawiązania dwóch odrębnych, okresowych stosunków pracy, to powstanie jednocześnie potrzeba wydania nauczycielowi świadectwa pracy.

Krzysztof Lisowski