Pytanie
Nauczycielowi mianowanemu wypowiedziano umowę o pracę z trzymiesięcznym wypowiedzeniem.
Nauczyciel przyjął wypowiedzenie bez odwołania z dniem 22 maja 2011 r.
Nauczyciel został zatrudniony na zastępstwo od 1 września 2011 r. na pełny etat.
Nie wypłacono mu odprawy pieniężnej.
W jakiej wysokości mu się należy?
Czy w ogóle mu się należy i czy można mu ją jeszcze wypłacić?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 30 stycznia 2012 r.
Nauczycielowi, z którym rozwiązano stosunek pracy na podstawie art. 20 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN, przysługuje odprawa w wysokości 6-miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego (w przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania) lub odprawa określona w ustawie z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844 z późn. zm.) - dalej u.r.p.s.p., w przypadku nauczyciela zatrudnionego na podstawie umowy o pracę, niezależnie od tego, czy został ponownie zatrudniony w tym samym przedszkolu, szkole lub placówce.
Uzasadnienie
Zgodnie z art. 20 ust. 2 KN, nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania, z którym rozwiązano stosunek pracy z przyczyn określonych w art. 20 ust. 1 KN, przysługuje odprawa w wysokości sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, a nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę przysługują świadczenia określone w przepisach o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, tj. w u.r.p.s.p.
W świetle powyższych przepisów warunkiem nabycia prawa do odprawy jest rozwiązanie łączącego nauczyciela z przedszkolem, szkołą lub placówką stosunku pracy. Taki warunek ziści się nawet wtedy, gdy po rozwiązaniu stosunku pracy z nauczycielem zostanie z nim nawiązany kolejny stosunek pracy w tym samym przedszkolu, szkole lub placówce. Jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 czerwca 1995 r. (wyrok SN z dnia 13 czerwca 1995 r. I PRN 29/95) nauczyciel, z którym rozwiązano stosunek pracy w trybie art. 20 ust. 1 KN ma prawo do odprawy pieniężnej, przewidzianej w ust. 2 tego artykułu, choćby niezwłocznie podjął inne zatrudnienie. Prawa do odprawy nie nabędzie natomiast nauczyciel mianowany przeniesiony do innego przedszkola, szkoły lub placówki na podstawie art. 18 KN, ponieważ przeniesienie nie powoduje rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy.
Wysokość odprawy zależna jest od formy łączącego nauczyciela z przedszkolem, szkołą lub placówką stosunku pracy. W przypadku stosunku pracy na podstawie mianowania nauczycielowi przysługuje odprawa w wysokości jego sześciomiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego, którego wysokość określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181 z późn. zm.). Natomiast w przypadku stosunku pracy na podstawie umowy o pracę nauczycielowi przysługuje odprawa, o której mowa w u.r.p.s.p. Przepis art. 8 ust. 1 przytoczonej ustawy stanowi, że odprawa pieniężna przysługuje prawnikowi w wysokości: 1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata; 2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat; 3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat. Przy czym w myśl art. 8 ust. 3 przytoczonej ustawy odprawę ustala się według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, tj. zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (Dz. U. Nr 71, poz. 737 z późn. zm.).
Ponieważ nauczyciel nabywa prawo do odprawy z upływem ostatniego dnia trwania stosunku pracy, to nauczyciel powinien ją otrzymać najpóźniej w dniu ustania jego stosunku pracy. W przypadku opóźnienia z wypłatą odprawy, nauczycielowi przysługują odsetki za opóźnienie od dnia następnego po dniu ustania stosunku pracy. Stwierdził to m.in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 21 października 1999 r. (wyrok SN z dnia 21 października 1999 r. I PKN 320/99).
Piotr Gąsiorek