Pytanie
Nauczycielka biologii (zatrudniona na mianowanie) wróci z urlopu macierzyńskiego. W szkole zatrudnionych jest jeszcze dwóch biologów. W przyszłym roku będzie ilość godzin biologii wystarczająca na jeden pełen etat i niepełny drugi. Przed pójściem na długotrwałe L-4 (problemy z ciążą) nauczycielka podpisała zgodę na zniżkę etatu. Następnie dowiedziała się, że jest w ciąży i poszła na L-4.
Czy w związku z brakami w ilości godzin może wrócić na niepełny wymiar etatu, czy aby zapewnić jej pełen etat mam zwolnić innego nauczyciela?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 25 stycznia 2012 r.
Odpowiedź na pytanie, czy nauczycielce powracającej do pracy należy zapewnić zatrudnienie w pełnym czy niepełnym wymiarze zajęć zależy od tego, jakiego okresu dotyczy jej zgoda na obniżenie wymiaru zatrudnienia. W przypadku nadzatrudnienia, zwolnienie innego nauczyciela w bieżącym roku szkolnym możliwe jest tylko w przypadkach wskazanych w przepisach ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) - dalej KN. W przeciwnym razie dyrektor będzie mógł zmniejszyć zatrudnienie nauczycieli dopiero, gdy w szkole zaistnieją zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby klas lub zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnianie wszystkich nauczycieli.
Uzasadnienie
Ograniczenie zatrudnienia nauczyciela zatrudnionego na podstawie mianowania do wymiaru nie niższego niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć mogło w omawianym przypadku nastąpić tylko w trybie uregulowanym w art. 22 ust. 2 KN. Z treści pytania nie wynika, czy wyrażając zgodę na "zniżkę etatu", w oświadczeniu nauczycielki został wskazany termin obowiązywania ograniczenia zatrudnienia, czy też nie. W tym ostatnim przypadku należałoby uznać, że zgoda jest bezterminowa i po powrocie do pracy nauczycielka będzie nadal zatrudniona w ograniczonym wymiarze zajęć. Jeśli zaś termin został określony konkretną datą, która już nadeszła, nauczycielka powróci do pracy na pełen etat. Dyrektor szkoły nie musi jej zagwarantować pracy na dotychczasowym stanowisku nauczyciela biologii, jeśli nie jest to możliwe, może przydzielić jej stanowisko zgodne z posiadanymi kwalifikacjami, z zachowaniem wynagrodzenia na poziomie sprzed urlopu macierzyńskiego. Natomiast w przypadku braku możliwości przydzielenia godzin dydaktycznych, będzie i tak zobowiązany wypłacać nauczycielce wynagrodzenie, art. 1832 ustawy z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) w zw. z art. 91c ust. 1 KN. Aby zapewnić nauczycielce możliwość realizacji godzin dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych (art. 42 ust. 2 pkt 1 KN), dyrektor nie będzie mógł zwolnić innego nauczyciela, jeśli nie będą ku temu zachodziły podstawy z art. 23 lub art. 27 KN i jeśli żaden z pozostałych nauczycieli nie został zatrudniony na czas nieobecności nauczycielki przebywającej na zwolnieniu lekarskim i urlopie macierzyńskim (art. 10 ust. 7 KN). Brak jest w pytaniu informacji o podstawie zatrudnienia pozostałych nauczycieli. Stosunek pracy nauczyciela mianowanego podlega szczególnej ochronie i co do zasady może być rozwiązany na wniosek takiego nauczyciela dopiero z końcem roku szkolnego (art. 23 ust. 1 pkt 1 w zw. z ust. 2 pkt 1 KN), albo w każdym czasie na podstawie porozumienia stron, nie zaś jednostronnego zwolnienia (art. 23 ust. 4 pkt 1 KN). Również stosunek pracy nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę ulega rozwiązaniu z końcem roku szkolnego, za wypowiedzeniem albo za porozumieniem w każdym czasie (art. 10 ust. 2, ust. 5 w zw. z art. 27 ust. 1 i ust. 2 KN). Istnienie nadzatrudnienia, które nie ma związku z częściową likwidacją szkoły albo zmianami organizacyjnymi powodującymi zmniejszenie liczby oddziałów w szkole lub zmianami planu nauczania uniemożliwiających dalsze zatrudnianie wszystkich nauczycieli – co ma miejsce w omawianym przypadku - nie uzasadnia także zwolnienia żadnego z nich bez wypowiedzenia w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN. Wybór jednego z nauczycieli do zwolnienia dokonanego w trybie art. 20 ust. 1 pkt 2 KN, bez względu na podstawę zatrudnienia (mianowanie, umowa o pracę), będzie możliwy dopiero, gdy w szkole zaistnieją zmiany organizacyjne powodujące zmniejszenie liczby klas lub zmiany planu nauczania uniemożliwiające dalsze zatrudnianie wszystkich nauczycieli, czyli jak wskazano w pytaniu, w przyszłym roku.
Joanna Lesińska