Pytanie pochodzi z publikacji Prawo Oświatowe
Nauczycielka z ponad 25-letnim stażem pracy w szkolnictwie z dniem 31.08.2012 r. została zwolniona w trybie art. 20 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 191) – dalej KN. W lipcu 2014 r. przedstawiła w naszej placówce jako ostatnim miejscu zatrudnienia zaświadczenie z Powiatowego Urzędu Pracy, że była w nim zarejestrowana jako bezrobotna od 3.09.2012 r. do 16.09.2013 r. oraz pobierała zasiłek w okresie od 11.09.2012 r. do 10.09.2013 r. Dostarczyła decyzję ZUS o przyznaniu jej od września 2013 r. nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych.
Czy w związku z powyższym należy wypłacić jej trzymiesięczną odprawę emerytalną i uznać za emeryta uprawnionego do korzystania z ZFŚS w naszej placówce?
Odpowiedź:
Warunki nabycia przez nauczyciela prawa do odprawy emerytalnej określone zostały art. 87 KN. Na podstawie wskazanego przepisu, odprawa emerytalna przysługuje nauczycielowi, którego stosunek pracy ustał w związku z przejściem na emeryturę. Jak więc wynika z art. 87 KN – warunkiem nabycia przez nauczyciela prawa do odprawy emerytalnej jest istnienie związku między ustaniem stosunku pracy nauczyciela a jego przejściem na emeryturę. Związek ten oznacza, że rozwiązanie stosunku pracy, a więc utrata statusu pracownika, wiąże się z nabyciem przez nauczyciela wyłącznie statusu emeryta.
Związek między ustaniem stosunku pracy, a przejściem na emeryturę rozumiany jest bardzo szeroko i może być związkiem:
– czasowym (jeśli pracownik przechodzi na emeryturę bezpośrednio po ustaniu stosunku pracy, czyli ustanie stosunku pracy zbiega się w czasie z przejściem pracownika na emeryturę);
– przyczynowym (jeśli ustanie stosunku pracy następuje z powodu przejścia pracownika na emeryturę);
– funkcjonalnym (jeśli nabycie prawa do emerytury następuje po pewnym czasie od ustania stosunku pracy, ale przyznanie prawa do świadczenia jest następstwem sytuacji bezpośrednio poprzedzającej ustanie zatrudnienia).
Mając na uwadze informacje zawarte w treści pytania, w mojej ocenie, w przedstawionej sytuacji brak jest związku między ustaniem stosunku pracy i przejściem nauczyciela na emeryturę (które następuje dopiero po upływie roku od dnia ustania stosunku pracy). Wobec tego uważam, że nauczycielka nie nabędzie uprawnień do odprawy emerytalnej.
Z przepisów prawa dotyczących zakładowego funduszu świadczeń socjalnych wynika, iż do korzystania z tego funduszu uprawnieni są również emeryci i renciści – byli pracownicy danego pracodawcy. Odnosi się to również do emerytów i rencistów – byłych nauczycieli, którzy są uprawnieni do świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych w szkole będącej ostatnim miejscem ich zatrudnienia. W uchwale z dnia 15 listopada 1991 r. (uchwała SN z dnia 15 listopada 1991 r. I PZP 56/91, Lex nr 13208), SN stwierdził, że „zaprzestanie pracy u danego pracodawcy i przejście na emeryturę sprawia, że pracownik staje się emerytem – byłym pracownikiem tego pracodawcy i od niego należą mu się świadczenia jako emerytowi - byłemu pracownikowi. Zatem emeryt ma prawo do świadczeń z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych u tego pracodawcy, u którego był ostatnio zatrudniony.” W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wskazał ponadto, że prawo do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych przez emeryta – byłego pracownika nie jest uzależnione od tego, czy pracownik bezpośrednio po zakończeniu pracy u danego pracodawcy przeszedł na emeryturę, ale od tego, czy dany zakład pracy (pracodawca) był ostatnim pracodawcą pracownika.
Magdalena Sender, autorka współpracuje z publikacją Prawo Oświatowe
Odpowiedzi udzielono 28 lipca 2014 r.