Pytanie
Nauczyciel mianowany (30 lat pracy) przebywa na zwolnieniu lekarskim 85 dni, przewidywane do 182 dni. Otrzymał skierowanie z NFZ na leczenie uzdrowiskowe.
Czy nauczyciel w czasie zwolnienia lekarskiego może skorzystać z leczenia uzdrowiskowego?
Czy powinien ubiegać się o urlop wypoczynkowy, a jeżeli tak, to czy powinien poddać się badaniom okresowym w celu przedłożenia zaświadczenia o zdolności do pracy (zaświadczenie lekarskie)?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 14 lutego 2012 r.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. Nr 167, poz. 1399 z późn. zm.) - dalej u.l.u., lecznictwo uzdrowiskowe to zorganizowana działalność polegająca na udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej, z zakresu lecznictwa uzdrowiskowego albo rehabilitacji uzdrowiskowej, prowadzona w uzdrowisku przez zakłady lecznictwa uzdrowiskowego, albo poza uzdrowiskiem w szpitalach i sanatoriach znajdujących się w urządzonych w podziemnych wyrobiskach górniczych, przy wykorzystaniu warunków naturalnych, a także towarzyszące zabiegi z zakresu fizjoterapii. Podkreślić przy tym należy, że lecznictwo uzdrowiskowe jest integralną częścią systemu ochrony zdrowia, o czym stanowi art. 4 u.l.u. W myśl tej ustawy lecznictwo uzdrowiskowe prowadzi się w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego, którymi są: szpitale uzdrowiskowe, sanatoria uzdrowiskowe, szpitale i sanatoria uzdrowiskowe dla dzieci, przychodnie uzdrowiskowe, zakłady przyrodolecznicze oraz szpitale i sanatoria urządzone w podziemnych wyrobiskach górniczych (art. 4 ust. 2 i art. 6 u.l.u.). Dodać należy, że zakłady lecznictwa uzdrowiskowego są podmiotami wykonującymi działalność leczniczą w rozumieniu ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz. U. Nr 112, poz. 654 z późn. zm.).
Wskazać też trzeba, że zarówno szpital uzdrowiskowy, jak też sanatorium uzdrowiskowe, zajmują się udzielaniem całodobowych świadczeń opieki zdrowotnej w warunkach stacjonarnych (przyjmuję, że nauczyciel został skierowany do jednego z tego typu zakładów lecznictwa uzdrowiskowego).
Świadczenia zdrowotne w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego są udzielane na podstawie wystawionych przez lekarza (art. 14 u.l.u.):
  • skierowania na leczenie uzdrowiskowe albo rehabilitacje uzdrowiskową albo
  • zaświadczenia o braku przeciwwskazań do korzystania z danego rodzaju świadczeń zdrowotnych w danym uzdrowisku.
Szczegółowe zasady kierowania i kwalifikowania do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie sposobu kierowania i kwalifikowania pacjentów do zakładów lecznictwa uzdrowiskowego (Dz. U. z 2012 r. poz. 14).
W zaświadczeniu lekarskim (zwolnieniu lekarskim) zawarte jest stwierdzenie lekarza o czasowej niezdolności pracownika do wykonywania pracy, która wywołana została chorobą.
W myśl art. 17 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 z późn. zm.) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.
Okoliczności powyższe mogą być przedmiotem kontroli ze strony Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub płatników składek (jeśli zatrudniają powyżej 20 ubezpieczonych). Kontrola ta prowadzona jest zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 27 lipca 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu kontroli prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy oraz formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich (Dz. U. Nr 65, poz. 743).
Celem zwolnienia od wykonywania pracy z powodu choroby jest przeprowadzenie leczenia zaleconego przez lekarza, leczenia mającego na celu poprawę stanu zdrowia pacjenta. Wobec tego - wykorzystanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia oznacza, że w czasie przebywania na zwolnieniu pracownik podejmuje czynności, które nie służą poprawie jego stanu zdrowia; mogą powodować wydłużenie okresu choroby i niezdolności do pracy z tego powodu.
Ponieważ zakłady lecznictwa uzdrowiskowego zajmują się udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej, to uważam, że pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego nie jest wykorzystywaniem zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z jego celem.
Zwrócić należy jednak uwagę, że i w tym przypadku, na ocenę, czy wykorzystanie zwolnienia od pracy następuje zgodnie z jego celem, mogą rzutować okoliczności konkretnego przypadku, np. czy pobyt w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego nie przerwie leczenia choroby lub czy leczenie w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego jest związane z leczeniem choroby, która była przyczyną wystawienia zaświadczenia o czasowej niezdolności do pracy.
Magdalena Sender