Osoby zatrudnione na tzw. umowach "śmieciowych" nie są całkowicie pozbawione świadczeń z ubezpieczeń społecznych. Tak naprawdę to od chlebodawcy zależy, czy taka umowa będzie się zasadniczo różniła od umowy o pracę pod względem przysługujących zatrudnionemu świadczeń. Przywileje zbliżone do pracowniczych zapewnia zleceniobiorcom ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Mogą oni uzyskać prawo do zasiłku chorobowego, jak również do macierzyńskiego, który będzie im przysługiwał przez taki sam okres jak osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę.
Zasiłek macierzyński przysługuje osobie, która podczas podlegania ubezpieczeniu chorobowemu urodziła lub przyjęła na wychowanie dziecko. Osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę zgłaszane są do obowiązkowego ubezpieczenia chorobowego i im niejako z automatu przysługują świadczenia przewidziane w ustawie zasiłkowej.
Zleceniobiorcy mogą być zgłoszeni, na swój wniosek, do tego ubezpieczenia, jeśli podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Taka sytuacja występuje wtedy, gdy umowa zlecenia jest jedynym tytułem do ubezpieczeń emerytalno-rentowych. Jeśli zleceniobiorca pracuje na dwóch umowach zlecenia w dwóch różnych firmach, wówczas jedna z tych umów jest obowiązkowym tytułem ubezpieczeń, a druga - dobrowolnym. Koszt ubezpieczenia – 2,45 proc. podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (która jest taka sama do ubezpieczenia chorobowego) zostanie potrącony z ich wynagrodzenia. Podstawa wymiaru składki chorobowej dla osób ubezpieczonych dobrowolnie jest miesięcznie ograniczona do kwoty 250 proc. przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale (od 1 marca 2012 r. 8966,88 zł – 250 proc. z 3586,75 zł). Oznacza to, że nie ma możliwości opłacania składki od podstawy wyższej, a tym samym pobierania wyższego świadczenia ponad ten limit.
Zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonym bez okresu wyczekiwania. Oznacza to, że jeśli osoba wykonująca pracę na podstawie umowy-zlecenia, zgłoszona do ubezpieczenia chorobowego urodzi dziecko, wówczas ma prawo do zasiłku macierzyńskiego bez względu na to, jak długo była w tym ubezpieczeniu.
Zleceniobiorca podczas ubezpieczenia chorobowego z tytułu umowy-zlecenia ma prawo nie tylko do zasiłku macierzyńskiego za okres podstawowego urlopu macierzyńskiego. Może również wystąpić o zasiłek macierzyński za czas dodatkowego urlopu macierzyńskiego, co oznacza wypłatę świadczenia przez dodatkowe 4 tygodnie. O zasiłek macierzyński może również ubiegać się zleceniobiorca – ojciec dziecka, który jest zgłoszony do ubezpieczenia chorobowego. Uzyska wówczas wypłatę zasiłku macierzyńskiego za okres wskazany w kodeksie pracy jako okres urlopu ojcowskiego (2 tygodnie). Do wypłaty zasiłku macierzyńskiego za dodatkowy okres oraz za okres urlopu ojcowskiego wymagany jest pisemny wniosek zleceniobiorcy złożony w tej sprawie.