Dostęp do wykopu głębokiego może być zapewniony przy pomocy drabiny lub schodów. Tego typu środki bezpieczeństwa powinny być zapewnione na terenie budowy zgodnie z rozdziałem 10 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47, poz. 401) – dalej r.b.h.r.b.
Zgodnie z § 143 r.b.h.r.b. roboty ziemne powinny być prowadzone na podstawie projektu, określającego położenie instalacji i urządzeń podziemnych, mogących znaleźć się w zasięgu prowadzonych robót. W myśl § 144 ust. 1 i 2 r.b.h.r.b. wykonywanie robót ziemnych w bezpośrednim sąsiedztwie sieci, takich jak: elektroenergetyczne, gazowe, telekomunikacyjne, ciepłownicze, wodociągowe i kanalizacyjne powinno być poprzedzone określeniem przez kierownika budowy bezpiecznej odległości, w jakiej mogą być one wykonywane od istniejącej sieci, i sposobu wykonywania tych robót. Bezpieczną odległość wykonywania robót, o których mowa powyżej, ustala kierownik budowy w porozumieniu z właściwą jednostką, w której zarządzie lub użytkowaniu znajdują się te instalacje. Miejsca tych robót należy oznakować napisami ostrzegawczymi i ogrodzić.
W czasie wykonywania robót ziemnych miejsca niebezpieczne należy ogrodzić i umieścić napisy ostrzegawcze (§ 144 ust. 3 r.b.h.r.b.), natomiast prowadzenie robót ziemnych w pobliżu instalacji podziemnych, a także głębienie wykopów poszukiwawczych powinno odbywać się ręcznie (§ 144 ust. 4 r.b.h.r.b.).
Zgodnie z § 145 r.b.h.r.b. w czasie wykonywania wykopów w miejscach dostępnych dla osób niezatrudnionych przy tych robotach należy wokół wykopów pozostawionych na czas zmroku i w nocy ustawić balustrady, zaopatrzone w światło ostrzegawcze koloru czerwonego. Poręcze balustrad powinny znajdować się na wysokości 1,1 m nad terenem i w odległości nie mniejszej niż 1 m od krawędzi wykopu. Niezależnie od ustawienia balustrad, w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa wykop należy szczelnie przykryć, w sposób uniemożliwiający wpadnięcie do wykopu. W przypadku przykrycia wykopu, zamiast balustrad, teren robót można oznaczyć za pomocą balustrad z lin lub taśm z tworzyw sztucznych, umieszczonych wzdłuż wykopu na wysokości 1,1 m i w odległości 1 m od krawędzi wykopu. Jeżeli teren, na którym są wykonywane roboty ziemne, nie może być ogrodzony, wykonawca robót powinien zapewnić stały jego dozór (§ 146 r.b.h.r.b.).
Zgodnie z § 147 r.b.h.r.b. wykopy o ścianach pionowych nieumocnionych, bez rozparcia lub podparcia, mogą być wykonywane tylko do głębokości 1 m w gruntach zwartych, w przypadku gdy teren przy wykopie nie jest obciążony w pasie o szerokości równej głębokości wykopu. Wykopy bez umocnień, o głębokości większej niż 1 m, lecz nie większej od 2 m, można wykonywać, jeżeli pozwalają na to wyniki badań gruntu i dokumentacja geologiczno-inżynierska. Zabezpieczenie ażurowe ścian wykopów można stosować tylko w gruntach zwartych. Stosowanie zabezpieczenia ażurowego ścian wykopów w okresie zimowym jest zabronione. Niedopuszczalne jest używanie elementów obudowy wykopu niezgodnie z przeznaczeniem.
W czasie wykonywania wykopów ze skarpami o bezpiecznym nachyleniu, zgodnie z § 148 r.b.h.r.b., należy:
1) w pasie terenu przylegającego do górnej krawędzi skarpy, na szerokości równej trzykrotnej głębokości wykopu, wykonać spadki umożliwiające łatwy odpływ wód opadowych w kierunku od wykopu,
2) likwidować naruszenie struktury gruntu skarpy, usuwając naruszony grunt, z zachowaniem bezpiecznego nachylenia w każdym punkcie skarpy,
3) sprawdzać stan skarpy po deszczu, mrozie lub po dłuższej przerwie w pracy.
Zgodnie z § 149 r.b.h.r.b. bezpieczne nachylenie ścian wykopów powinno być określone w dokumentacji projektowej wówczas, gdy:
1) roboty ziemne są wykonywane w gruncie nawodnionym,
2) teren przy skarpie wykopu ma być obciążony w pasie równym głębokości wykopu,
3) grunt stanowią iły skłonne do pęcznienia,
4) wykopu dokonuje się na terenach osuwiskowych,
5) głębokość wykopu wynosi więcej niż 4 m.
Zgodnie z § 150 r.b.h.r.b. w czasie wykonywania koparką wykopów wąskoprzestrzennych należy wykonywać obudowę wyłącznie z zabezpieczonej części wykopu lub zastosować obudowę prefabrykowaną, z użyciem wcześniej przewidzianych urządzeń mechanicznych. Jeżeli wykop osiągnie głębokość większą niż 1 m od poziomu terenu, wtedy zgodnie z § 151 r.b.h.r.b., należy wykonać zejście (wejście) do wykopu. Odległość pomiędzy zejściami (wejściami) do wykopu nie powinna przekraczać 20 m. Wchodzenie do wykopu i wychodzenie po rozporach oraz przemieszczanie osób urządzeniami służącymi do wydobywania urobku jest zabronione. Środkami, które mogą służyć do bezpiecznego zejścia (wejścia) do wykopu, których zastosowanie spowoduje spełnienie wymogu § 151 r.b.h.r.b. mogą być drabiny lub schody.
Zgodnie z § 152 r.b.h.r.b. każdorazowe rozpoczęcie robót w wykopie wymaga sprawdzenia stanu jego obudowy lub skarp. Ruch środków transportowych obok wykopów powinien odbywać się poza granicą klina naturalnego odłamu gruntu (§ 155 r.b.h.r.b.). Zgodnie z § 156 ust. 1 i 2 r.b.h.r.b. w czasie zasypywania obudowanych wykopów zabezpieczenie należy demontować od dna wykopu i stopniowo usuwać je, w miarę zasypywania wykopu. Zabezpieczenie można usuwać jednoetapowo z wykopów wykonanych:
1) w gruntach spoistych - na głębokości nie większej niż 0,5 m,
2) w pozostałych gruntach - na głębokości nie większej niż 0,3 m.
W czasie wykonywania robót ziemnych zgodnie z § 157 r.b.h.r.b nie powinno dopuszczać się do tworzenia się nawisów gruntu.