Rzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Paweł Żebrowski przypomina, że 26 kwietnia weszły w życie nowe przepisy dotyczące zasiłków. To między innymi wyższy zasiłek macierzyński, dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, urlop opiekuńczy czy krótszy czas na skorzystanie z urlopu ojcowskiego. Nowelizacja przepisów w Kodeksie pracy i w ustawie zasiłkowej wynika z wdrożenia dyrektywy unijnej "work life balance".
Czytaj w LEX: Work life balance - uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem >
Wyższy zasiłek macierzyński
Od 26 kwietnia zasiłek macierzyński jest wyższy i wynosi 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego. Natomiast jeśli ubezpieczona mama złoży tzw. długi wniosek o zasiłek macierzyński do 21 dni po porodzie albo przyjęciu dziecka na wychowanie, to zasiłek będzie wynosił 81,5 proc. wymiaru za cały okres jego pobierania.
- Nie dotyczy to jednak dodatkowych, wprowadzonych nowymi przepisami 9 tygodni urlopu rodzicielskiego przysługujących drugiemu z rodziców. Za tą część urlopu zasiłek zawsze będzie wynosił 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku - wyjaśnił rzecznik ZUS.
Czytaj też: Zmiany w zasiłkach macierzyńskich od 26 kwietnia 2023 r. >
Dodał, że rodzice, którzy na 26 kwietnia br. pobierali zasiłek macierzyński za okres urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego lub urlopu rodzicielskiego, by mieć wyższe świadczenie, muszą złożyć wniosek o przeliczenie zasiłku. Mają na to czas tylko do 17 maja. - Po tej dacie złożenie wniosku nie będzie już możliwe i zasiłek będzie wypłacany w dotychczasowej wysokości - zaznaczył rzecznik.
Wniosek o ustalenie zasiłku macierzyńskiego w nowej wysokości powinien być złożony do płatnika zasiłku czyli pracodawcy, zleceniodawcy lub ZUS-u. - Jeśli zasiłek wypłaca nam pracodawca lub zleceniodawca, to wniosek powinien być złożony w formie pisemnej. Jeśli płatnikiem zasiłku jest ZUS, to wniosek może być również przekazany w formie elektronicznej np. przez Platformę Usług Elektronicznych ZUS na formularzu POG - mówi Żebrowski.
Sprawdź w LEX: Co oznacza „postać elektroniczna wniosku o urlop rodzicielski”? >
Zmian jest więcej
Nowelizacja przepisów wydłużyła także o 9 tygodni urlop rodzicielski dla drugiego z rodziców. Wniosek o udzielenie takiego urlopu ubezpieczony rodzic powinien złożyć do pracodawcy w terminie nie krótszym niż 21 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.
Czytaj w LEX: Urlop rodzicielski od 26 kwietnia i przepisy przejściowe >
ZUS przypomina jednocześnie, że ubezpieczony tata ma prawo do urlopu ojcowskiego przez 2 tygodnie. Może go wykorzystać do ukończenia przez dziecko 2 lat tylko wtedy, gdy na 26 kwietnia ojciec miał prawo do urlopu ojcowskiego. Jeśli to prawo nabędzie od 26 kwietnia, to skraca się okres, w którym można go wykorzystać. Te 2 tygodnie przysługują do dnia, w którym dziecko skończy 12 miesięcy albo dnia, w którym minie 12 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu dziecka, jednak nie dłużej niż do 14 urodzin dziecka.
Czytaj też: Ważne zmiany w Kodeksie pracy od 26 kwietnia >
Ponadto od 26 kwietnia 2023 r. osobom, które podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego 5 dni urlopu opiekuńczego. Można go wykorzystać, aby zapewnić opiekę lub wsparcie osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych powodów medycznych. Co ważne za okresy niezdolności do pracy, które przypadają w czasie urlopu opiekuńczego, zasiłek chorobowy nie przysługuje.