Proces toczył się o wysokość o zadośćuczynienia, rentę wyrównawczą i zwrot kosztów leczenia, po doznanym wypadku przy pracy.
Oddalenie skargi RPO
SN oddalił skargę nadzwyczajną Rzecznika Praw obywatelskich wniesioną na korzyść poszkodowanego.
Waldemar M. żądał zasądzenia od pozwanego zadośćuczynienia z tytułu wywołania przez niego rozstroju zdrowia wynikającego z zaistniałego wypadku przy pracy, który zdarzył się 7 stycznia 2009 r. w kwocie 10 tys. zł. Ponadto - skapitalizowanej renty uzupełniającej od stycznia 2009 r. do lipca 2010 r. w wysokości 18 tys. 100 zł wraz z odsetkami. A także - renty w wysokości 1.100 zł miesięcznie.
Czytaj też: Wypadek przy pracy w wymiarze sprawiedliwości >
Sąd Okręgowy w S. zasądził od pozwanego: 89 tys. 141 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskutek wypadku przy pracy z ustawowymi odsetkami od kwoty 10 tys. zł od kwietnia 2010 r. oraz 31 tys. 908 zł tytułem utraconego zarobku za okres od stycznia 2009 r. do czerwca 2010 r. z ustawowymi odsetkami od kwoty 18.100 zł od 7 kwietnia 2010 r. oraz od kwoty 13.808 zł od 30 lipca 2014 r, a także - rentę uzupełniającą, począwszy od lipca 2010 r. i na przyszłość.
Czytaj też: Szkolenia bhp po zmianie stanowiska pracy lub zmianie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku >
Zmniejszenie zadośćuczynienia i renty
Na skutek apelacji złożonych przez powoda i pozwaną, wyrokiem z 19 grudnia 2017 r. Sąd Apelacyjny zmniejszył zadośćuczynienie do 81 tys. 500 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wskutek wypadku przy pracy zaistniałego 7 stycznia 2009 r. z ustawowymi odsetkami od kwoty 10.000 zł od 7 kwietnia 2010 r. A także zmniejszył kwotę utraconego zarobku do 24.374 zł . oraz zmniejszył kwotę rentę.
Pozew o zapłatę odszkodowania - WZÓR DOKUMENTU >
Rzecznik Praw Obywatelskich zaskarżonemu wyrokowi zarzucił rażące naruszenie prawa materialnego, to jest art. 445 par. 1 k.c. w zw. z art. 300 k.p. poprzez jego rażąco błędną wykładnię. Zdaniem Rzecznika błędnie przyjęto, że od kwoty zadośćuczynienia określonego w art. 445 par. 1 k.c. można mechanicznie odjąć kwotę jednorazowego odszkodowania za trwały uszczerbek na zdrowiu, będący skutkiem wypadku przy pracy wypłaconego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Prawidłowa wykładnia tego przepisu pozwala jedynie na uwzględnienie w niewielkim stopniu kwoty przedmiotowego odszkodowania przy ustalaniu odpowiedniej sumy zadośćuczynienia.
Ponadto naruszono konstytucyjną zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa i zasady bezpieczeństwa prawnego, gdyż sąd II instancji zerwał z dotychczasową linią orzeczniczą.
Czytaj też: Odpowiedzialność cywilnoprawna pracodawcy za wypadek przy pracy >
Brak szkolenia BHP
Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił uwagę, że w toku postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z opinii biegłego ds. bezpieczeństwa i higieny pracy, który w swojej opinii podstawowej i uzupełniającej stwierdził, że w związku z wypadkiem nie doszło do jakiegokolwiek naruszenia przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy przez pracownika. Normalna obsługa szlifierki HILTI DC 230-S mogła spowodować utratę kontroli pracownika nad szlifierką i doprowadzić do wypadku, jakiemu uległ powód.
Powód nie został poddany wymaganemu instruktażowi stanowiskowemu w zakresie bhp przy pracach wykonywanych w trakcie wypadku przy pracy, które należały do prac szczególnie niebezpiecznych. Brak odpowiedniego przeszkolenia, jak również brak bezpośredniego nadzoru nad pracami wykonywanymi przez poszkodowanego w momencie wypadku, uciążliwość wymuszonej pozycji wymaganej przy czynnościach wykonywanych przez poszkodowanego to pośrednie przyczyny wypadku. Wymienione naruszenia przepisów przez pracodawcę wpłynęły na zaistnienie wypadku przy pracy, jakiemu uległ powód.
Czytaj też: Instruktaż stanowiskowy pracownika - komentarz praktyczny >
Sąd Najwyższy stwierdził, że zarzut Rzecznika Praw Obywatelskich sprowadzający się do konkluzji, że utrwalona i prawidłowa wykładnia naruszonych przepisów „pozwala jedynie na uwzględnienie w niewielkim stopniu kwoty odszkodowania przy ustalaniu odpowiedniej sumy zadośćuczynienia.”
- Sąd Apelacyjny odliczył od zadośćuczynienia jednorazowe odszkodowanie, w sytuacji, gdy kwota ta przewyższała rzeczywistą wysokość szkody. Takiego sposobu obliczenia zadośćuczynienia nie sposób uznać za naruszenie prawa materialnego, tym bardziej rażące - uznała Izba Kontroli Nadzwyczajnej.
SN dodał, że sposób obliczenia wysokości zadośćuczynienia przez Sąd Apelacyjny nie był „mechaniczny”, ale poprzedzony prawną refleksją. Ale sąd II instancji - nie naruszył istoty instytucji zadośćuczynienia, zważywszy również na fakt, że wysokość odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia jest ocenna, zaś jednym ze sposobów jej określenia jest uwzględnienie świadczeń spełniających podobne funkcje a wypłacanych na innych podstawach prawnych.
Bezpieczeństwo prawne obywatela
SN podkreślił, że na uwzględnienie nie zasługuje także zarzut naruszenia konstytucyjnej zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa oraz zasady bezpieczeństwa prawnego wywodzonych z art. 2 Konstytucji RP.
Zasada bezpieczeństwa prawnego i zaufania do państwa nie oznacza zaspokajania wszelkich zgłaszanych roszczeń. Zastosowanie przez Sąd Apelacyjny konstrukcji compensatio lucri cum damno ( potrącenie zysku ze stratą) poprzez zaliczenie na poczet należnego powodowi zadośćuczynienia jednorazowego odszkodowania w części przewyższającej rzeczywistą szkodę, choć dla powoda niekorzystna, nie pozbawiła go jednak rzeczywistej ochrony praw i interesów.
Sygn. akt I NSNc 246/21, orzeczenie Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN z 11 maja 2022 r.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
