Pytanie użytkownika
- Czy wykaz prac szczególnie niebezpiecznych zamieszczony w r.o.p.b.h.p. w rozdziale 6 jest katalogiem zamkniętym, czy minimum, które pracodawca musi zachować podczas opracowywania własnego wykazu prac szczególnie niebezpiecznych?
- Na jakiej podstawie w procedurze „Prace pod napięciem (prace szczególnie niebezpieczne)” prace te zostały sklasyfikowane jako niebezpieczne?
Odpowiedź
1. Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych określony w przepisach rozdziału 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej r.o.b.h.p.) nie stanowi katalogu zamkniętego, a jedynie wytyczne, jakie prace należy w ten sposób zakwalifikować.
2. Prace pod napięciem zostały zakwalifikowane jako szczególnie niebezpieczne na podstawie § 28 ust. 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 28.03.2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych.
Wykaz prac szczególnie niebezpiecznych
Prace szczególnie niebezpieczne, zgodnie z § 80 ust. 1 r.o.b.h.p., to prace, przy których wykonywaniu występuje zwiększone zagrożenie lub prace, które są wykonywane w utrudnionych warunkach. Stosownie do postanowień rozdziału 6 przytoczonego rozporządzenia, do powyższych prac zalicza się:
- roboty budowlane, rozbiórkowe, remontowe i montażowe prowadzone bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części,
- prace w zbiornikach, kanałach, wnętrzach urządzeń technicznych i w innych niebezpiecznych przestrzeniach zamkniętych,
- prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych,
- prace na wysokości,
- oraz prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.
Jak wynika z powyższego, katalog ten nie jest zamknięty, a na pracodawcy, zgodnie z § 80 ust. 1 r.o.b.h.p., spoczywa obowiązek ustalenia i aktualizowania wykazu prac szczególnie niebezpiecznych występujących w zakładzie pracy.
Istnieje również szereg regulacji szczególnych, które kwalifikują dane prace jako szczególnie niebezpieczne. Można wśród nich wymienić m.in. prace wymienione w § 6 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 23.06.2003 r. w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, czy też te wymienione w § 28 rozporządzenia Ministra Gospodarki z 28.03.2013 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych.
Należy również przypomnieć, że przy organizacji prac uznanych za szczególnie niebezpieczne należy podjąć ponadprzeciętne środki ostrożności, które zostały określone w § 81 r.o.b.h.p., a więc zapewnić w szczególności:
- bezpośredni nadzór nad pracami szczególnie niebezpiecznymi wyznaczonych w tym celu osób;
- odpowiednie środki zabezpieczające;
-
instruktaż pracowników obejmujący w szczególności:
- a. imienny podział pracy,
- b. kolejność wykonywania zadań,
- c. wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy przy poszczególnych czynnościach;
- dostęp do miejsc wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych wyłącznie osobom upoważnionym i odpowiednio poinstruowanym.