Waloryzacja kwotowa emerytur i rent

Prezydent podpisał ustawę zmieniającą zasady waloryzacji wysokości świadczeń emerytalnych. Dotychczas polegała ona na pomnożeniu kwoty świadczenia i podstawy jego wymiaru przez wskaźnik waloryzacji. W tym roku ma zostać wprowadzona kwotowa waloryzacja świadczeń przysługujących emerytom i rencistom. Waloryzacja kwotowa jest korzystna przede wszystkim dla osób pobierających niskie świadczenia.

Wysokość najniższych świadczeń z FUS

Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, która podwyższy także najniższe kwoty rent z tytułu niezdolności do pracy oraz emerytur. Po wejściu w życie zmian, wyniosą one:

1) 799,18 zł miesięcznie – dla osób całkowicie niezdolnych do pracy (przed wejściem w życie zmian – 728,18 zł),

2) 613,38 zł miesięcznie – dla osób częściowo niezdolnych do pracy (przed wejściem w życie zmian – 560,13 zł),

3) 799,18 zł miesięcznie - kwota najniższej emerytury (przed wejściem w życie zmian – 728,18 zł),

4) 799,18 zł miesięcznie – kwota najniższej renty rodzinnej (przed wejściem w życie zmian – 728,18 zł).

Warto nadmienić, że podwyższeniu do kwoty najniższej emerytury wciąż nie będą podlegały emerytury nabyte przez osoby urodzone przed 1 stycznia 1949 r., które nie osiągnęły wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego (co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn).

 

Waloryzacja od 1 marca 2012r.

 

Ustawa zmieniająca wprowadza dla wszystkich emerytów jednakową podwyżkę w wysokości 71 zł (waloryzacja kwotowa). Waloryzacja będzie więc polegała na dodaniu do kwoty świadczenia w wysokości ustalonej na dzień 29 lutego 2012 r. kwoty waloryzacji wynoszącej dla wszystkich 71 zł.

 

W przypadku natomiast rent przysługujących kombatantom oraz niektórym osobom będącym ofiarami represji wojennych i okresu powojennego oraz inwalidom wojennym i wojskowym, do których prawo ustalono przed dniem 1 marca 2012 r., renty te oblicza się przez ich ustalenie od podstawy wymiaru, wynoszącej 2 164,48 zł oraz dodanie do tak obliczonego świadczenia kwoty waloryzacji, tj. kwoty 71 zł. Zasadę tą będzie się również stosować przy ustalaniu wysokości rent rodzinnych po inwalidach wojennych i wojskowych, zmarłych po dniu 29 lutego 2012 r., których świadczenia zostały zwaloryzowane zgodnie z nowymi zasadami.

 

Ustawa nowelizująca przewiduje również sposób waloryzacji podstawy wymiaru świadczenia przysługującego z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Waloryzacja ta będzie polegała na pomnożeniu podstawy wymiaru świadczenia przez wskaźnik stanowiący iloraz zwaloryzowanej kwoty świadczenia z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i kwoty tego świadczenia ustalonej na dzień poprzedzający termin waloryzacji.

Powyższe wynika z konieczności zachowania właściwej proporcji między podstawą wymiaru świadczenia a jego wysokością. Inaczej mówiąc podstawa wymiaru świadczenia będzie podwyższana w ramach waloryzacji o taki sam procent o jaki wzrosło świadczenie.

 

Waloryzacja podstawy wymiaru świadczenia będzie miała również zastosowanie do emerytur i rent służb mundurowych (żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej).

W przypadku rent z tytułu częściowej niezdolności do pracy kwota waloryzacji wyniesie 75% kwoty waloryzacji (tj. 75% kwoty stanowi 71 zł). Nie będzie to miało jednak zastosowania do rent inwalidów wojennych i wojskowych.

Jeżeli emerytura z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych przysługuje łącznie z okresową emeryturą kapitałową każde z tych świadczeń podwyższa się o kwotę 71 zł proporcjonalnie do wysokości tych świadczeń.

 

Ustawa emerytalna przewiduje również waloryzację kwot zmniejszenia. Chodzi o zmniejszenie świadczenia z FUS w sytuacji osiągania przychodu w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, nie wyżej jednak niż 130% tej kwoty. W takim przypadku świadczenie ulega zmniejszeniu o kwotę przekroczenia, przy czym nie większą niż kwota maksymalnego zmniejszenia obowiązującą w dniu 31 grudnia 1998 r. w wysokości:

 

1) 24% kwoty bazowej obowiązującej przy ostatniej waloryzacji w 1998 r. - dla emerytury lub renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,

2) 18% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,

3) 20,4% kwoty bazowej, o której mowa w pkt 1 - dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.

 

Kwoty maksymalnych zmniejszeń podlegają waloryzacji. Ustawa zmieniająca przewiduje, że będą one od 1 marca 2012 r. podlegały podwyższeniu przy zastosowaniu wskaźnika waloryzacji w wysokości 104,8%.

Kwoty maksymalnych zmniejszeń obowiązujące od dnia waloryzacji ogłosi w „Monitorze Polskim" Prezes ZUS co najmniej na 7 dni roboczych przed terminem waloryzacji.

 

Od 1 marca 2012 r. waloryzacji polegającej na pomnożeniu kwoty przez wskaźnik waloryzacji wynoszący 104,8% będą natomiast podlegały:

 

1) dodatek pielęgnacyjny, dodatek dla sierot zupełnych z FUS,

2) dodatek dla nauczycieli z tytułu tajnego nauczania w czasie okupacji,

3) dodatek kombatancki,

4) świadczenie pieniężne przysługujące żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,

5) świadczenie pieniężne przysługujące osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich.

W tym przypadku Prezes ZUS ma również obowiązek ogłoszenia w „Monitorze Polskim" na co najmniej 7 dni roboczych przed terminem waloryzacji, należne od terminu waloryzacji kwoty wskazanych powyżej dodatków.

 

Prezydent podpisał ustawę zmieniającą 24 stycznia 2012 r. Jednocześnie jednak podjął decyzję o złożeniu do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie zgodności ustawy z Konstytucją w trybie następczym.

 

Joanna Grzelińska