W przypadku, gdy dany zawód jest w Polsce regulowany, osoba, która uzyskała kwalifikacje w innym państwie członkowskim UE potrzebuje ich oficjalnego uznania. Aktem szczegółowo regulującym wymagania w powyższym zakresie jest dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005 r. nr 2005/36/WE w sprawie uznawania kwalifikacji zawodowych (Dz. Urz. UE L 255 z 30.09.2005, s. 22 z późn. zm.), mająca na celu umożliwienie każdemu obywatelowi państwa członkowskiego UE uznanie kwalifikacji do wykonywania zawodu regulowanego lub działalności w państwie członkowskim innym niż to, w którym uzyskał kwalifikacje zawodowe. Dyrektywa 2005/36/WE została wdrożona do polskiego prawa ustawą z dnia 18 marca 2008 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich UE (Dz. U. Nr 63 poz. 394) - dalej u.k.z.
Zgodnie z definicją zawartą w u.k.z. przez „zawód regulowany” należy rozumieć zespół czynności zawodowych, których wykonywanie jest uzależnione od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych polskich przepisach. Zgodnie z art. 11 u.k.z., jeżeli do wykonywania zawodu regulowanego w naszym kraju wymagane jest posiadanie dokumentu odpowiadającego zaświadczeniu potwierdzającemu kompetencje, za spełnienie tego wymogu uznaje się posiadanie formalnych kwalifikacji lub zaświadczenia potwierdzającego kompetencje, wymaganych w państwie wnioskodawcy do wykonywania zawodu, dla którego ubiega się on o uznanie kwalifikacji, wydanych przez upoważnioną w tym celu instytucję. W celu określenia, czy dany zawód jest zawodem regulowanym najlepiej zapoznać się z dokumentem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego „Regulowane zawody i działalności w Rzeczypospolitej Polskiej. Opis wymagań kwalifikacyjnych”
http://www.nauka.gov.pl/fileadmin/user_upload/szkolnictwo/Mobilnosc/Uznawanie_kwalifikacji_zawodowych/20111202_Zawody_Regulowane_Opis_Wymagan.pdf
W przypadku stwierdzenia, że dany zawód jest traktowany w naszym kraju jako „zawód regulowany”, należy złożyć wniosek w instytucji będącej właściwym organem w sprawach uznania danych kwalifikacji. W postępowaniu w sprawie uznania kwalifikacji właściwy organ sprawdzi odpowiedni poziom wykształcenia oraz kwalifikacje dające prawo wykonywania danego zawodu w państwie, w którym zostały uzyskane.
W określonych przypadkach osoba starająca się o uznanie kwalifikacji może zostać zobowiązana do odbycia stażu adaptacyjnego lub też zaliczenia odpowiedniego testu umiejętności. Wymóg ten może wynikać np. z zasadniczych różnic w kształceniu lub szkoleniu w danym kraju w porównaniu do wymagań obowiązujących w Polsce.
Oprócz przywołanej powyżej u.k.z. w sposób szczegółowe regulacje z zakresu uznawania zagranicznych kwalifikacji danej osoby regulują następujące akty prawne:
1) rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 7 maja 2008 roku w sprawie zaświadczenia stwierdzającego charakter, okres i rodzaj działalności wykonywanej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 90, poz. 549);
2) rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 17 października 2008 r. w sprawie zakresu i terminów składania informacji o zmianach wymogów dotyczących zawodów regulowanych i działalności oraz o podjętych decyzjach w sprawach uznania kwalifikacji zawodowych (Dz. U. Nr 185, poz. 1147 z późn. zm.);
3) rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie przyporządkowania działalności oznaczonych kodami ISIC lub NICE do Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz. U. Nr 223, poz. 1470);
4) rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 października 2008 r. w sprawie określenia wzorów formularzy wniosków o wszczęcie postępowania w sprawie uznania kwalifikacji zawodowych (Dz. U. Nr 187, poz. 1151 z późn zm.);
5) rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie określenia zawodów, w przypadku których można wszcząć postępowanie w sprawie uznania kwalifikacji (Dz. U. Nr 38, poz. 302);
6) rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 18 września 2009 r. w sprawie zawodów regulowanych, w przypadku których jest wyłączone uprawnienie do wyboru stażu adaptacyjnego lub testu umiejętności (Dz. U. Nr 164, poz. 1311);
7) rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie wskazania ośrodka informacji właściwego do informowania w sprawach związanych z uznawaniem kwalifikacji zawodowych oraz ustalenia szczegółowego zakresu zadań ośrodka (Dz. U. Nr 98, poz. 821).