Odpowiedź
Okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej, pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, to minimalny okres posiadania danego schorzenia, jaki osoba ubiegająca się o uznanie konkretnej choroby za chorobę zawodową musi wykazać przed organami prowadzącymi postępowanie w tej sprawie, aby zostało wszczęte to postępowania.
Przepisy nie określają terminu, w jakim należy zgłosić podejrzenie choroby zawodowej po ustaniu narażenia na dany czynnik szkodliwy występujący w środowisku pracy. Roszczenie pracownika o uznanie danej choroby za chorobę zawodową nie ulega przedawnieniu.
Uzasadnienie
Stosownie do art. 235[1] ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie takich chorób, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy.
Zgodnie z art. 235[2] k.p., rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.
Wykaz chorób zawodowych oraz sposób i tryb postępowania dotyczący zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. 2013 r. poz. 1367).
Procedura stwierdzania, że dana choroba jest chorobą zawodową polega na zgłoszeniu podejrzenia takiej choroby przez pracodawcę, lekarza bądź samego pracownika za pośrednictwem lekarza medycyny pracy, a w przypadku byłego pracownika – właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz okręgowemu inspektorowi pracy. Po otrzymaniu zawiadomienia właściwy państwowy inspektor sanitarny wszczynana postępowanie i podejmuje działania polegające m.in. na skierowaniu osoby, u której podejrzewa się wystąpienie choroby zawodowej, do jednostki orzeczniczej (np. poradni chorób zawodowych wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy) oraz dokonuje oceny narażenia zawodowego.
Podobnie jak w przypadku wypadków przy pracy, obowiązek wszczęcia takiego postępowania nie ulega przedawnieniu. W przypadku chorób zawodowych jest to szczególnie uzasadnione, bowiem w odróżnieniu od urazu, który przeważnie jest zauważalny (odczuwalny) już w chwili zdarzenia, schorzenie spowodowane czynnikami występującymi w środowisku pracy, może rozwijać się bardzo powoli, a potwierdzająca je diagnoza też może zostać postawiona dopiero po wielu latach. Niewątpliwie zgłoszenie czy to wypadku przy pracy, czy podejrzenia choroby zawodowej po wielu latach od ich powstania działa na niekorzyść zarówno poszkodowanego pracownika, jak i pracodawcy, bowiem istotnie utrudnia przeprowadzenie postępowania dowodowego. Nie zmienia to jednak faktu, że w razie zgłoszenia takiego przypadku – nawet po wielu latach – należy wszcząć całe postępowanie.
Roszczenia o jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie mają charakteru pracowniczego, ale ubezpieczeniowy i nie podlegają przedawnieniu (por. wyrok SN z dnia 8 sierpnia 2007 r., II UK 23/07, OSNP 2008, nr 19-20, poz. 296).
Maciej Ambroziewicz
W jakim terminie zgłosić podejrzenie choroby zawodowej po ustaniu narażenia na czynnik szkodliwy?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHPJaką rolę odgrywa okres, w którym należy zgłosić podejrzenie choroby zawodowej po wcześniejszym ustaniu narażenia na dany czynnik?Czy po takim okresie, np. po 2 latach po ustaniu narażenia na hałas w przypadku uszkodzenia słuchu, pracownik może zgłosić podejrzenie choroby zawodowej?Czy wtedy np. po zgłoszeniu podejrzenia choroby zawodowej po 5 latach od ustania narażenia (przejście na emeryturę) PIS wyda decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej?
